Column Engels voetbal: Bill Shankly herleeft bij Liverpool
Tom van Hulsen, operationeel hoofdredacteur van Voetbal International, schrijft voor VI.nl iedere zaterdag een column over het Engels voetbal.
Anfield trilde op zijn grondvesten, afgelopen zondag. Liverpool versloeg landskampioen Manchester United met 1-0 en gaat sinds mensenheugenis weer eens aan kop in de hoogste Engelse voetbaldivisie: drie gespeeld, drie gewonnen en nog geen doelpunt tegen. De supporters, inmiddels al 23 jaar wachtend op een nieuwe landstitel, kunnen hun geluk niet op.
Het is alsof het zo is geregisseerd, als postuum eerbetoon aan de grote Bill Shankly. Afgelopen maandag was het op de kop af honderd jaar geleden dat de voormalige topmanager werd geboren. Shankly is de man aan wie de supporters een groot deel van de succesvolle clubhistorie toeschrijven én de man die wereldfaam verwierf met die ene uitspraak: 'Sommige mensen zeggen dat voetbal een kwestie is van leven en dood. Dat stelt mij teleur, want ik kan u verzekeren: het is veel belangrijker dan dat.'
Bill Shankly werd geboren in het Schotse gehucht Glenbuck, dat inmiddels van de landkaart is verdwenen. Er staat letterlijk nog één - verlaten - gebouw. In deze huidige ghosttown woonden in de tijd van Shankly zo'n zevenhonderd mensen, van wie velen werkzaam waren in de mijnen. Shankly ontwikkelde er gemeenschapszin. Alleen door teamspirit konden de achtergestelde inwoners van het dorp een vuist maken en die socialistische gedachte had hij ook hoog in het vaandel staan als voetbalmanager. Toen Bill Shankly in 1959 werd aangesteld als trainer van Liverpool speelde de ploeg in de tweede divisie. Vijftien jaar later nam hij afscheid met indrukwekkende palmares. Met Liverpool werd hij kampioen van de Second Division en later drie keer landskampioen, pakte hij twee keer de FA Cup en won hij met zijn ploeg ook nog eens de UEFA Cup.
Hij had het geluk dat de stad Liverpool ten tijde van zijn succesreeks ook op een ander gebied wereldwijd de aandacht trok: door de muziekindustrie. Bands als Gerry and the Pacemakers en The Beatles maakten de inwoners van Liverpool trots op hun stad en hun songs werden geadopteerd door de fanatieke supporters op Anfield. Zo werd You'll never walk alone het lijflied van de fans nadat Gerry and the Pacemakers dat een keer in het stadion hadden vertolkt.
Bill Shankly was een man van het volk die precies begreep hoe hij een groep voetballers en supporters moest verenigen. Daarbij gebruikte hij ook de tactiek van het vernederen van de rivaal. Ook door je af te zetten tegen de grote concurrent creëer je een saamhorigheidsgevoel en hij liet dan ook geen gelegenheid onbenut om Everton af te vallen. 'Ik kijk elke maandag in de krant naar de ranglijst om te kijken waar Everton staat', zei hij eens. 'En dan begin ik altijd onderaan.' Of: 'Als Everton bij mij in de tuin zou voetballen, zou ik de gordijnen dichtdoen.' Daarmee maakte hij geen vrienden bij de club die aan de overkant van het Stanley Park in Liverpool voetbalde, maar wél op Anfield zelf.
Na het vertrek van Shankly in 1974 borduurde zijn opvolger nog jaren voort op de structuur die er in vijftien jaar was neergelegd. Bob Paisley was al die jaren de assistent van Bill Shankly geweest en mocht het nu op eigen benen proberen. Er volgden onder zijn leiding nog zes landstitels en een UEFA Cup én - belangrijker - drie keer winst van de Europa Cup I.
Inmiddels is Liverpool in Engeland op het tweede plan beland, zeker nadat de megarijken der aarde zich gingen bemoeien met Chelsea, Manchester United en Manchester City. Dat de laatste landstitel van Liverpool dateert uit 1990 doet enorm veel pijn in de trotse arbeidersstad.
Maar nu is er hoop. Manager Brendan Rodgers wordt na de drie 1-0 zeges op rij zelfs al heel voorzichtig vergeleken met Bill Shankly. Dat is ongepast, maar het is al heel wat dat de hoop in de harten van de Liverpool-fans terug is.
Na het plotselinge overlijden van Bill Shankly op 29 september 1981 werd hij bij de eerstvolgende wedstrijd geëerd door de supporters, met een minuut stilte en daaropvolgend een hartverscheurende versie van You'll never walk alone. Het betrof een wedstrijd tegen Swansea City, op 3 oktober.
De eerstvolgende wedstrijd van het huidige Liverpool, de eerste dus na de honderdste verjaardag van Shankly, is het uitduel met Swansea City op 16 september.
Dat kan geen toeval zijn.