In naam van Oranje: revanche van de afgewezen Ajax-staf
Erik Oudshoorn volgt het Nederlands elftal sinds het EK van 1988 in Duitsland op de voet. Hij was present op alle eindtoernooien. Om de week schrijft hij een column op de website van Voetbal International over Oranje in aanloop naar het WK volgend jaar in Brazilië.
Dat was op vreemde bodem even een apart weerzien. In Tallinn had de technische staf van het Nederlands elftal een rendez-vous met Jari Litmanen. Een aantal Godenzonen stond ineens bij elkaar: de Finse vormgever, Danny Blind, Patrick Kluivert en hun leermeester Louis van Gaal.
Litmanen, woonachtig in Estland tegenwoordig, had niet veel tijd want zijn vrouw was jarig. En dan moet een man zich inderdaad niet te veel vrijheden veroorloven. Het beeld van de enthousiaste ontmoeting was exemplarisch voor de Ajax-signatuur in de staf van het Nederlands elftal.
Naast Blind, Kluivert en keeperstrainer Frans Hoek zijn immers tevens de artsen Piet Bon en Edwin Goedhart aan Oranje verbonden. Maar ook conditietrainer René Wormhoudt heeft een Ajax-verleden.
Bon volgde zo’n 24 jaar geleden Otto Stibbe op. Die heeft het niet zo lang vol gehouden in De Meer. Stibbe kon alleen de dood constateren. Althans dat liet Peter Boeve zich ooit ontvallen bij een biertje in het spelershome.
Bon en Goedhart werden vorig jaar het slachtoffer van de fluwelen revolutie van Johan Cruijff. Dat gold natuurlijk ook voor Blind en Van Gaal. Binnen de medische staf ontstond een leegloop omdat het technisch hart een stem opeiste in de medische besluitvorming.
Bon en Goedhart stoorden zich vooral aan de grote invloed van looptrainer Ruben Jongkind, een van de architecten van het nieuwe jeugdbeleid op het complex De Toekomst. De medici werden huiverig toen Jongkind en hoofd opleidingen Wim Jonk een lijst opstelden met namen van onder meer osteopaten en haptonomen die spelers van Ajax mochten consulteren.
Ook het toedienen van voedingssupplementen aan jeugdspelers, stuitten de leden van de medische staf tegen de borst. De medici verbaasden zich over het gemak waarmee deze producten zonder enige wetenschappelijke onderbouwing en gedegen informatie werden toegediend. Alleen omdat een van de betrokkenen er toevallig in handelt. De medici vreesden dat hun integriteit zou worden aangetast en stapten en masse op.
Bon, voorzitter van het College van Clubartsen, werd door Jeroen Slop (financieel directeur) en Henri van der Aat (ex-commercieel directeur) uitgezwaaid met een paar cadeautjes, zoals een borstbeeld van de god Ajax. De ervaren huisarts uit Aalsmeer werd vervolgens door Van Gaal dankbaar toegevoegd aan zijn medische staf in Zeist. Een gevleugelde uitdrukking van Bon: ‘Een blessure is meer dan een pijnlijke knie alleen’. Waarmee hij wil aangeven dat er talrijke factoren aan een kwetsuur ten grondslag kunnen liggen. Niet alleen fysieke, maar ook een trainingsprogramma of mentale oorzaken.
Wormhoudt leek eveneens 24 jaar onlosmakelijk met Ajax verbonden. Hij assisteerde bij het eerste elftal en ontwikkelde tijdens zijn periode op De Toekomst het Athletic Skills Model (ASM). Een duur woord voor een programma waarmee een voetballer meer fysieke kracht kan opdoen.
Wormhoudt ging met de jeugd van Ajax de gymzaal in en liet de spelertjes een substantieel deel van de week judoën. Dat schoot bij het huidige bewind van Cruijff-volgelingen natuurlijk helemaal in het verkeerde keelgat.
Goedhart keerde bij Ajax terug na een verblijf bij AZ omdat hem een aantal toezeggingen werd gedaan voor investeringen waardoor hij de medische afdeling kon upgraden. De Cruijff-aanhangers zetten een streep door deze beloften.
Al met al dus bij Oranje een staf van Ajax-wrekers. Maar het wrange is dat in de recente interlands tegen Estland en Andorra geen enkele Ajacied deel uit maakte van het Nederlands elftal. Mede door de blessure van Daley Blind. Niettemin een aanfluiting voor de club met de alom geprezen jeugdopleiding en veruit de hoogste begroting van Nederland.
Het wordt interessant te zien hoe Van Gaal volgend jaar zijn keurkorps klaarstoomt voor het wereldkampioenschap in Brazilië. Hij hamerde vanwege de grote afstanden, die lange reistijden met zich meebrengen en wisselende weersomstandigheden, al op fysieke fitheid. Van Gaal zal geleerd hebben van de misrekening die zijn voorganger Bert van Marwijk en teamleider Hans Jorritsma vorig jaar maakten door een basiskamp in Polen (Krakau) te kiezen, terwijl de wedstrijden op 1162 kilometer afstand in Oekraïne (Kharkiv) werden gespeeld.
In het fysiek klaarstomen van spelers is Van Gaal niets te dol. Op weg naar de wereldbeker voor clubs in Tokio (1995) had hij met Ajax het volledige upper deck van een Boeing 747 afgehuurd. De spelers kregen allemaal een slaappilletje en oogkleppen. Enkelen slopen nog net op tijd sneaky naar beneden waar volop drank aanwezig was.
Eenmaal aangekomen in de Japanse hoofdstad wilde Van Gaal meteen trainen om de benen te strekken en te wennen aan de jetlag. Op dat uur was er geen enkele accommodatie beschikbaar. Dus koos hij voor een verlichte parkeerplaats bij het vliegveld. Op de terugweg, met de wereldbeker aan boord, gingen de luiken weer dicht en kregen de spelers opnieuw een pilletje.
De KLM was echter vergeten toestemming te vragen aan de autoriteiten om het Russische luchtruim te doorkruisen, dus werd weer koers gezet naar Japan. Toen de stewardess na een paar uur omriep dat de landing werd ingezet op het vliegveld van Tokio dachten de wakker geschrokken spelers dat ze in de maling werden genomen.
Van Gaal is uiteraard afhankelijk van hoe de clubs in fysiek opzicht met zijn spelers omgaan. Dat geeft de tot op het bot gedreven coach ongetwijfeld een machteloos gevoel. Maar vanaf dag één dat de internationals zich onder zijn hoede bevinden, zal er een Spartaans regime gelden. Jari Litmanen, man van glas bij uitstek, weet er alles van. Maar hij kwam juist bij Ajax en de huidige staf onder Van Gaal tot grote daden.