Analyse Ajax-opponent Rostov: gele muur als toverformule
Ajax neemt het dinsdag (aftrap 20.45 uur) in Amsterdam op tegen FK Rostov in de play-offs van de Champions League. Acht dagen later volgt de return in Rusland. VI analyseerde het elftal van Rostov, dat het vooral moet hebben van de ijzersterke defensieve organisatie.
Op het eerste oog lijkt Ajax het goed getroffen te hebben met de loting tegen Rostov. Een Russische club met serieuze financiële problemen die in 2015 nog in grote degradatienood zat. Aansprekende namen vind je niet terug in de selectie van Rostov. De vedettes komen uit voor Ecuador en Iran. Ze heten Christian Noboa en Sardar Azmoun. Geen voetballers waarvoor de Europese topclubs wekelijks op de tribune zitten. Succescoach Kurban Berdyev, de architect van de sensationele tweede plek in de afgelopen jaargang, is tot overmaat van ramp vertrokken. De 63-jarige Turkmeen staat Rostov tegen Ajax slechts bij als adviseur, mogelijk wel vanuit de dug-out. De onervaren Dmitri Kirichenko heeft het stokje van Berdyev overgenomen. Met het gemis van mandekker Bastos, die onderhandelt met Lazio, heeft de 39-jarige coach direct een tik te verwerken gekregen.
Het spel in balbezit van Rostov boezemt ook niet bepaald angst in. Voor oogstrelend combinatiespel hoef je niet naar Rostov af te reizen. Van de drie centrumverdedigers beschikt alleen de geroutineerde César Navas (36) over een goede inspeelpass. Dat leidt vaak tot een bijzonder moeizame opbouw, waarbij de bal in een laag tempo achterin wordt rondgespeeld totdat iemand besluit om een lange peer naar voren te geven. De balbezitpercentages van Rostov in de laatste drie competitieve duels spreken wat dat betreft boekdelen: 37, 37 en 20 procent. In de succesvolle vorige jaargang hadden slechts drie Russische teams nog minder vaak de bal dan Rostov, dat gemiddeld slechts tien keer per duel een schot loste en stijf onderaan eindigde wat betreft succesvolle dribbels.
Guerrillavoetbal
De paradox is dat juist in deze statistieken de kracht van Rostov schuilt. Rostov wil de bal helemaal niet hebben. Het komt niet voor de schoonheidsprijs, maar voor de punten. Berdyev, die eerder de Russische top aftroefde met Rubin Kazan, heeft Rostov kennis laten maken met guerrillavoetbal. Het verschil in vuurkracht met grootmachten CSKA Moskou en Zenit Sint-Petersburg is zo groot dat het geen enkele zin heeft om op reguliere wijze de confrontatie aan te gaan. Dus gunt Rostov de bal aan de tegenstander, speelt het verstoppertje op eigen helft en slaat het vliegensvlug toe bij een moment van onachtzaamheid. Om vervolgens weer terug te plooien in de 5-3-2-formatie en geduldig af te wachten. De gele muur als toverformule.
De bijnaam Het Leicester City van Rusland is dan ook treffend. Ook The Foxes waren namelijk onderin de klassementen voor balbezit en passzuiverheid terug te vinden in het onwaarschijnlijke kampioensjaar. Teams als Rostov en Leicester gedijen in de underdogrol. Zo veegde Rostov in de terugronde van 2015/16 dankzij doeltreffend countervoetbal de vloer aan met de traditionele topclubs Spartak Moskou, CSKA en Zenit. De doelcijfers in die drie duels: acht voor en nul tegen. Daarmee leek Rostov in een zetel op weg te gaan naar de titel, maar op bezoek bij de reddeloos verloren hekkensluiter Mordovia Saransk ging het mis. Rostov moest ineens zelf het spel maken en ging met 2-1 de boot in, waardoor CSKA alsnog de titel greep.
In de generale voor het duel met Ajax leek Rostov opnieuw een favoriet pootje te lichten. Op bezoek bij Zenit had Rostov in de eerste 43 minuten slechts 25 procent balbezit, maar kwam de thuisploeg niet verder dan één doelpoging. Dankzij twee goals van de vliegensvlugge Dimitri Poloz had Rostov bovendien een comfortabele 2-0 voorsprong te pakken, maar een domme rode kaart van Aleksandru Gandru op slag van rust kantelde de wedstrijd. Zenit gokte tegen het tiental van Rostov op puur opportunisme, wat uiteindelijk leidde tot een 3-2 zege. Toch was het eerste bedrijf een duidelijke waarschuwing aan het adres van Ajax.
Onder interim-coach Kirichenko houdt Rostov vooralsnog vast aan het succesrecept van Berdyev. De uitgangsformatie is nog altijd 5-3-2. Daar wordt alleen van afgeweken wanneer in slotfases een voorsprong verdedigd moet worden, want dan schakelen de Russen soms over op een vlakke 5-4-1. Vaak zijn alle elf spelers van Rostov te vinden op de eigen helft, waar ze het veld zo klein mogelijk maken. De spitsen staan meestal opgesteld ter hoogte van de verdedigende middenvelder van de tegenstander. Tien meter verder volgt de middellinie van drie man, met de laatste lijn daar weer kort achter. Als Rostov een doelpunt nodig heeft, dan schuift het in de compacte 5-3-2 op naar voren en probeert het wat meer druk te zetten. In de uitvoer van dit strijdplan zijn de spelers erg gedisciplineerd.
De ogenschijnlijke onvermoeibaarheid van het elftal bleek vorig jaar zelfs reden voor de FIFA om het gehele team van Rostov onverwacht te testen, op verdenking van het gebruik van het dopingmiddel meldonium. Positieve tests leverde dat niet op, maar het tekent de fitheid van de Russische ploeg.
Uit balbezit lijken de Rostov-spelers haast met onzichtbare touwtjes aan elkaar verbonden, waarbij Berdyev nog altijd de poppenspeler is. Het doel van Rostov is om tegenstanders weg te houden uit de centrale zone rond het strafschopgebied, waaruit veel doelpunten ontstaan. Door de as vol te bouwen met twee aanvallers, drie middenvelders en drie centrumverdedigers probeert het de tegenstander naar de zijkant te dwingen. Dat maakt het voor Rostov namelijk mogelijk om als geheel te kantelen en alle afspeelopties rondom de bal af te schermen.
Als aangevallen wordt over de linkerflank van Rostov, schuift vaak de linksback door en wordt diens positie overgenomen door een van de drie centrumverdedigers. De andere twee mannen in het centrum schuiven ook mee en positioneren zich om goed te staan voor een eventuele voorzet. Zo ontstaat tijdelijk een 4-4-2-formatie. Vice versa gebeurt hetzelfde aan de rechterkant.
Het zijn dit soort defensieve patronen die ervoor zorgen dat de kracht van het team van Rostov meer is dan de som der delen. In dertig competitieduels heeft het vorig seizoen slechts twintig goals geïncasseerd, waarmee Rostov over de minst gepasseerde defensie van Rusland beschikt.
Iraanse Messi
Hoewel Rostov verdedigend uitstekend georganiseerd is, loopt de ploeg niet over van aanvallende kwaliteiten. Met slechts 41 gemaakte treffers is Rostov zelfs in het afgelopen succesjaar geen doelpuntenmachine gebleken. Treffers worden door Selmashi, vrij vertaald 'de boeren', vooral gemaakt uit vroege voorzetten, snelle counters en standaardsituaties. Dat laatste is alarmerend voor Ajax, want de Amsterdammers hebben drie duels op rij een goal geïncasseerd uit een dood spelmoment. Spelmaker Christian Noboa is met zijn uitstekende trap vaak de nemer. Met targetman Aleksandr Bukharov en verdedigers Navas en Ivan Novoseltsev zijn er drie koppers om goed in de gaten te houden.
In de voorhoede heeft Kirichenko de keuze uit drie verschillende types. Sardar Azmoun is daarvan het meest getalenteerd. Deze 21-jarige aanvaller wordt in Rusland de Iraanse Messi genoemd. Hoewel hij niet kan tippen aan de kwaliteiten van de Argentijnse ster, is Azmoun wel hetzelfde type. Hij beweegt graag weg uit de spits om zichzelf aanspeelbaar te maken en met zijn dribbels verdedigers op te zoeken. De 1,93 meter lange Bukharov is een totaal ander type. Hij benut zijn lichaam vooral om ballen vast te houden en medespelers in stelling te brengen. De derde optie is Poloz, die met zijn snelheid loert op ruimtes achter de defensie. Voor Ajax-trainer Peter Bosz wordt het de vraag of hij het aandurft om in het centrum één-tegen-één te spelen tegen het aanvalsduo van Rostov. Een alternatief kan zijn om net als in de uitwedstrijd tegen PAOK Saloniki (1-2 winst) terug te vallen op een 3-4-2-1-formatie.
Sowieso wordt de dubbele confrontatie met Rostov voor Bosz en consorten een bijzonder interessante krachtmeting. Doordat Ajax over meer individuele kwaliteiten beschikt dan Rostov, lijkt de weg naar de groepsfase van het miljoenenbal open te liggen. Zeker gezien de onrust bij de Russische vice-kampioen, waar succescoach Berdyev vertrekt en de financiële problemen de selectie in de breedte aangetast hebben. In het recente competitieduel met Zenit vond Kirichenko slechts vijf wisselspelers naast zich in de dug-out, waaronder een verdediger die nog nooit een profwedstrijd speelde. Dat maakt van Rostov de absolute underdog, maar juist in die rol voelt de Russische stuntclub zich het lekkerst. (Pieter Zwart)
Data via Opta Sports
Om mee te kunnen praten, moet je ingelogd zijn met je VI-account.
Login