Bundesliga-ophef: waarom Hoffenheim-baas Hopp zo gehaat wordt

19.18,

29 feb. 2020

De protesten tegen Hoffenheim-eigenaar Dietmar Hopp hebben zaterdag een hele nieuwe wending gekregen. Fans van Borussia Dortmund en Bayern München lieten hun afkeer tegen de geldschieter blijken, wat tot bijzondere taferelen leidde. Het roept de vraag op: waarom is de woede tegen Hopp zo groot?

Bundesliga-ophef: waarom Hoffenheim-baas Hopp zo gehaat wordt

Bayern leidde bij Hoffenheim in de tweede helft al met 0-6 toen het protest van de uitsupporters in de ogen van de arbitrage te ver ging. Met kwetsende spandoeken en spreekkoren namen ze Hopp onder vuur. Dortmund-supporters deden ondertussen hetzelfde bij de thuiswedstrijd tegen Freiburg en vorige week waren het aanhangers van Borussia Mönchengladbach die hun pijlen massaal hadden gericht op Hopp. Het duel tussen Hoffenheim en Bayern werd na onderbrekingen uitgespeeld, in de laatste dertien minuten speelden de ploegen de bal zonder enkele intentie om te scoren naar elkaar over om de tijd vol te brengen.

Hopp is een geldschieter zoals er in het buitenland meer zijn, een zeer geslaagde zakenman uit de regio die wil bewijzen met zijn kapitaal ook in het voetbal succesvol te kunnen zijn. De 79-jarige miljardair begeeft zich echter in het verkeerde land om kritiekloos geld te kunnen steken in zijn jeugdclub. Dat heeft alles te maken met de zogeheten 50+1-regel, die de unieke Duitse voetbalcultuur moet waarborgen.

In Duitsland wordt er veel aan gedaan de clubcultuur in stand te houden en te voorkomen dat exotische geldschieters hun zin zomaar door kunnen drijven. Het organisatiemodel is daar cruciaal voor. Met de 50+1-regel moeten de leden, oftewel de supporters, de baas blijven bij de club. In het democratische model moet minstens 51 procent van de aandelen in handen zijn van de vereniging, zodat supporters altijd een meerderheid kunnen vormen bij stemmingen over beleidskwesties en andere zaken.

Rond de eeuwwisseling werden voor het eerst uitzonderingen gemaakt door de Duitse voetbalbond. Als een investeerder kon bewijzen al twintig jaar met succes en op verantwoorde wijze geld te steken in een club, met steun van de supporters, dan mocht het de volledige controle over de club krijgen. Het bedrijf Bayer greep zo de volledige macht in Leverkusen, de stad die voor werkgelegenheid ook grotendeels afhankelijk is van de farmaceutgigant, en Volkswagen deed hetzelfde in Wolfsburg.

Het spandoek van Gladbach-fans vorige week dat tot veel ophef leidde, volgens Hoffenheim werd indirect opgeroepen tot geweld.

De derde uitzondering werd in 2015 gemaakt voor Hopp en zijn Hoffenheim. Hier ging het echter niet om een gigantisch bedrijf, maar om een gigantisch rijk individu, die succesvol was met softwarebedrijf SAP. Hier ging het ook niet om een club die al groot was, maar om een kleine club (nagenoeg zonder achterban) die met het geld van Hopp tussen 1990 en 2008 van de regionale competities naar de Bundesliga was geloodst. Hoffenheim is het speeltje van een multimiljonair die een omweg heeft gevonden om zonder de bemoeienissen van een grote achterban toch de Duitse top te kunnen bestormen. Hij is voor velen het symbool geworden van de commercialisering van het voetbal, waarin rijke eigenaren steeds minder rekening hoeven te houden bij supporters. Juist in het land waar de supportersmacht goed gewaarborgd lijkt, doet die ontwikkeling veel pijn.

Waarom is de kritiek juist nu weer toegenomen?

Met name Dortmund-supporters hebben zich de laatste jaren hevig verzet tegen Hopp. In november 2018 kreeg Dortmund na belediging van de fans richting de Hoffenheim-eigenaar al een boete van vijftigduizend euro plus een voorwaardelijke straf van drie uitwedstrijden tegen Hoffenheim zonder uitfans opgelegd. Hoffenheim vroeg toen zelfs om puntenaftrek bij Dortmund, een eis die door BVB-baas Hans-Joachim Watzke als 'ongelofelijk' werd afgedaan. In december vorig jaar uitten de Dortmund-supporters bij de uitwedstrijd tegen Hoffenheim opnieuw felle kritiek op Hopp. De voorwaardelijke straf ging toen in werking. Een week geleden werd door de Duitse voetbalbond besloten dat BVB de komende drie jaar geen fans mag meenemen naar de club van trainer Alfred Schreuder. Dat is de aanleiding voor de woede van nu.

Red Bull heeft bij Leipzig een andere omweg gevonden om de macht van supporters te beperken. Ook die club wordt door veel supporters van andere clubs om die reden uitgekotst. Een belangrijk verschil met Hoffenheim lijkt voor de Bundesliga-fans te zijn dat het in Leipzig om een groot concern gaat. Bij Hoffenheim gaat het om een individu. De macht van het grote geld heeft daar een gezicht, het gezicht van Hopp.