Column Engels voetbal: Swansea City koestert het verleden
Tom van Hulsen, operationeel hoofdredacteur van Voetbal International, schrijft voor VI.nl iedere zaterdag een column over het Engels voetbal.
In Swansea, vlak achter het grootste busstation van de stad, ligt een parkje ter grootte van een voetbalstadion. Dat is geen toeval. De muren die het parkje afschermen van de buitenwereld zijn de ruïnemuren van Vetch Field. Van 1912 tot 2005 speelde hier Swansea City, meestal in de lagere divisies maar tussen 1981 en 1983 in de First Division, destijds het hoogste niveau in het Engelse profvoetbal. In 1982 eindigde Swansea City er zelfs als zesde, de hoogste eindklassering ooit.
Anders dan in Nederland worden voetbalstadions in Groot-Brittannië gezien als openbaar kunstbezit. Tussen stadionmuren ligt nu eenmaal een enorme historie, die op een of andere manier bewaard moet blijven voor het nageslacht. Heel soms, als projectontwikkelaars met bankbiljetten beginnen te zwaaien, worden vervallen accommodaties volledig met de grond gelijk gemaakt. Maar als het even kan zorgen de Britten ervoor dat er in ieder geval enkele details van de stadions achterblijven.
Vorige week bracht ik met een grote groep Nederlanders een bezoek aan Swansea, om daar de thuiswedstrijd van Swansea City tegen Norwich City bij te wonen. In de vrije uurtjes dwaalde ik door de stad, op zoek naar schatten uit het verleden. Langs gespijlde toegangshekken betrad ik het parkje op Vetch Field. Veel smalle poortjes die eens toegang boden tot het stadion zijn dichtgemetseld, maar grote delen van de buitenmuren staan nog overeind.
Op de plek waar eens de middencirkel was, ligt als markering een rond grasveldje. De entreeborden van de East Stand en de Wing Stand hangen nog op de stadionhekken en de zijmuren van wat eens de North Bank was hebben de tand des tijds ook doorstaan. Op de North Bank stonden de meest fanatieke Swansea City-fans. Het is de tribune waar ooit de huidige bestuursleden de spelers aanmoedigden, waar ze tegenstanders uitscholden en trainers van de tegenpartij beledigden, John van Zweden voorop.
Nu steken ze zich ieder weekeinde in een fraai kostuum en betreden ze de directors box van hun club in het nieuwe Liberty Stadium. Van Zweden en consorten, het is bekend, redden de club in 2003 van de ondergang en stuwden Swansea City in no-time naar de Premier League.
Hier, op Vetch Field, speelden ooit John Toshack, Jan Mølby, de oude clubheld Mel Nurse en Roberto Martínez, de huidige succestrainer van Everton. En hier ontsnapte Swansea City in 2003 aan degradatie naar de amateurs. Dat was vlak nadat John van Zweden vijftigduizend pond had geïnvesteerd om mede-eigenaar te worden. Degradatie zou desastreus zijn geweest, ook voor zijn bankrekening. Maar Swansea City won met 4-2 van Hull City en bleef concurrent Exeter City net voor. Kees Jongkind en Tom Egbers maakten er in 2003 een prachtdocumentaire van: That Final Day, terug te zien op Youtube.
Vlak naast de ingang van de Wing Stand staat een aantal arbeidershuisjes, waarvan de tuin aan de stadionmuren van Vetch Field grensde. Daar, vlak naast de voormalige spelersingang, woonde ook Dolly Phillips, die 44 jaar in dienst was van de club als tea lady. Ze verzorgde onder meer het eten en drinken voor de spelers, maakte de catacomben schoon en bleef al die tijd wonen in haar huisje in Glamorgan Street. De club had een speciale deur aangebracht in de buitenmuur, zodat Dolly vanuit haar tuin meteen het stadion kon instappen. Vorig jaar overleed Dolly Phillips op 99-jarige leeftijd. John Toshack belde de plaatselijke krant om zijn medeleven te tonen met de familie en noemde haar de unsung hero van de club.
Wat de Britten vaak beter lijken te doorgronden dan wij Nederlanders, is de impact van het verleden op het heden. Met de historie moet zorgvuldig worden omgegaan. Op de plek waar vroeger Ajax-stadion De Meer stond, staat nu een woonwijk. De gemeente Amsterdam heeft in details de link met het verleden willen aangeven. Zo is op tegels de plek gemarkeerd waar vroeger de middenstip lag. Na de oplevering bleek echter dat de middenstip vijftig meter verderop was gesitueerd... Het monumentje voor de middenstip ligt ongeveer op de plek waar vroeger de strafschopstip was aan de stadskant van het veld. Tja, tegen zoveel onbenul is geen kruid gewassen.
Unsung heroes moeten worden gekoesterd, net als de verborgen schatten in al die oude stadions. Daar werd voetbalgeschiedenis geschreven, daar liggen talloze herinneringen van vele supporters die jarenlang de tribunes bevolkten. Vetch Field bestaat in ieder geval nog. Dat het maar altijd zo mag blijven.
(Een uitgebreide reportage van mijn trip naar Swansea staat komende woensdag in het weekblad Voetbal International)
Om mee te kunnen praten, moet je ingelogd zijn met je VI-account.
Login