Creditcardleugenaar brengt Blatter verder in het nauw

Daarmee wordt de druk verder opgevoerd op de FIFA-top, die donderdag bijeenkomt voor een tweedaagse vergadering. Sepp Blatter ontvangt in Zürich de leden van zijn uitvoerend comité. Voor het eerst moet Blatter het stellen zonder zijn trouwe rechterhand Valcke, die in verband wordt gebracht met zwarthandel in WK-kaarten.

Met een draai van zijn privéjet die op weg was naar Rusland kwam vorige week een einde aan de loopbaan van Valcke bij de FIFA. Voor de tweede keer staat de Fransman op non-actief. Valcke heeft het uiteindelijk nog lang volgehouden. Al in 2006 leek hij voorgoed ongeloofwaardig.

Valcke begon in 2003 bij de FIFA. Als marketingdirecteur was zijn voornaamste wapenfeit begin deze eeuw vernieuwing van het sponsormodel. Met zijn team genaamd Beyond 2006 reduceerde hij de groep van vijftien sponsors. Hij sloot allianties met zes multinationals, die in ruil voor meer exclusiviteit liefst een miljard dollar moesten gaan betalen voor de periode 2007-14. Valcke inventariseerde bij banken en creditcardmaatschappijen die eventueel geïnteresseerd konden zijn. 'Dan kom je al snel uit bij Visa en Mastercard', zei Valcke toen. De FIFA had destijds een contract met Mastercard. Nieuwe sponsorvoorstellen moesten eerst aan Mastercard worden voorgelegd. Maar in plaats daarvan deed Valcke in het geheim Visa een aanbieding om voor 225 miljoen dollar partner te worden. Valcke vertelde Visa niet dat Mastercard het eerste recht had. De Fransman lichtte ook zijn staf verkeerd in, om de deal met Visa erdoor te krijgen. Valcke getuigde later in de rechtbank dat dit 'geen commerciële leugen, maar commerciële praktijk is.'

De advocaat van Mastercard beschadigde de reputatie van Valcke verder door te vragen: 'Hoeveel heb je van Visa gekregen?'

De rechtbank in New York oordeelde vernietigend over de FIFA-marketeer en stelde dat cruciaal bewijsmateriaal was verdwenen. Rechter Loretta Preska zei dat de FIFA-onderhandelaars herhaaldelijk hebben gelogen. Blatter zei daarover: 'Als er bewijs is van een wanprestatie in ethisch gedrag van een FIFA-werknemer, dan zijn er sancties.' De FIFA kon niet anders dan Valcke ontslaan. Ook drie collega's moesten vertrekken. 'FIFA kan zulk gedrag van zijn werknemers simpelweg niet accepteren', liet de FIFA weten in een verklaring.

Mastercard en Visa sloten na maanden onderhandelen een akkoord met de FIFA. De wereldvoetbalbond moest door het eigen doelpunt van Valcke 90 miljoen dollar betalen aan Mastercard. Zes dagen na deze financiële strop mocht de creditcardleugenaar alweer terugkomen in een nog hogere positie: als secretaris-generaal ging hij Blatter assisteren. Zijn terugkeer bij de FIFA vierde hij met tien collega's in zijn huis in Corsica. Tegenover de media noemde Valcke het schandaal 'de grootste fout van mijn leven. Toen ik de term commerciële leugen gebruikte, ben ik kapot gemaakt door de advocaat.' De Fransman zag geen problemen meer. 'Ik voel me schoon.' Op vragen of er corruptie voorkomt bij de FIFA, zei hij toen dat hij 'zweert op de mensen die hij het meest liefheeft' dat hij nog nooit enige corruptie heeft waargenomen binnen de FIFA.

Blatter had tot de entree van Valcke geen goede ervaringen met de positie van secretaris-generaal. Eerst brak hij met Michel Zen-Ruffinen, nadat hij met elf bestuursleden een aanklacht indient wegens malversaties onder Blatter. Zijn opvolger Urs Linsi werd ontslagen, nota bene twee maanden nadat hij een nieuw contract had afgedwongen. Het grapje kostte de FIFA vier miljoen. Daarna kwam Valcke. Hij bleek wel een trouwe rechterhand: 'Alles wat Blatter mij heeft gevraagd, heb ik gedaan. Blatter en ik hebben een hechte band.'

Overigens werd Valcke ook buiten de FIFA gezien als een kundige secretaris-generaal. Velen roemden hem. Zo was er waardering voor zijn prestaties in Brazilië. Tegen alle verwachtingen kon daar toch nog met afgebouwde stadions het WK 2014 van start gaan. Tot vorige week was Valcke druk met de voorbereidingen voor het WK 2018, waar hij minder problemen verwachtte: 'Ik zeg iets wat gek is, maar minder democratie is soms beter voor het organiseren van een WK.'

Valcke kwam diverse malen in opspraak. Zo was hij in 2011 hoofdrolspeler in een relletje nadat de Qatarees Mohammed Bin Hammam zich moest terugtrekken voor de FIFA-presidentsverkiezingen, omdat hij stemmen had gekocht. In een e-mailconversatie stelde Valcke: 'Misschien dacht hij (Bin Hammam) dat je de FIFA kan kopen zoals zij (de Qatarezen) het WK kochten.' Qatar eiste opheldering. Volgens Valcke was het allemaal 'een grapje.'

Onlangs dook er een brief op van de Zuid-Afrikaanse voetbalbond, met het verzoek om tien miljoen dollar over te maken naar een bankrekening die werd gecontroleerd door het FBI-doelwit Jack Warner uit Trinidad en Tobago. Deze brief was gericht aan Valcke. Deze week verzocht de politieke oppositie in Zuid-Afrika om een strafrechtelijk onderzoek te openen naar deze affaire.

Uiteindelijk werd een aantijging van zwartekaartenhandel hem fataal. Een vreemd verhaal. Valcke heeft voor miljarden aan contracten afgesloten en verdient een topsalaris bij de FIFA, waardoor het nogal klungelig overkomt dat hij nu sneuvelt op de verdenking dat hij een partij WK-kaarten onderhands verkocht.

Ook voor Blatter is het een pijnlijke affaire. Tot dusverre kon de 79-jarige Zwitser volhouden dat de FIFA in een kwaad daglicht werd gesteld door solo-acties van onbetrouwbare bobo's die door hun eigen confederaties naar het FIFA-bestuur werden gelanceerd. Buiten medeweten van de FIFA om bleken zij er op hun eigen continenten duistere zaakjes op na te houden. De FIFA was slachtoffer volgens Blatter. Binnen de FIFA-organisatie was er niks mis. Dat kan hij nu niet langer volhouden.

Eerder deze maand speculeerde de FBI al over een tweede arrestatiegolf. Blatter zelf is er niet helemaal gerust op. In december staat een bestuursvergadering op het programma in Japan. Tot verbijstering van de Japanners overweegt de FIFA deze tweedaagse meeting met topofficials te verplaatsen naar Zwitserland, zodat Blatter niet het land uit hoeft te reizen. Eerder sloeg Blatter het vrouwen-WK in Canada over.

Verder is opmerkelijk dat volgens de agenda Marco Polo Del Nero donderdag tijdens de vergadering een presentatie zal geven. De Braziliaan is lid van het uitvoerend comité van Blatter, maar er is al enige tijd niets meer van hem vernomen. Del Nero vluchtte afgelopen mei op de dag van de hotelarrestaties naar de luchthaven van Zürich waar hij het eerste de beste vliegtuig naar Brazilië pakte.

Vrijdag zal Blatter zijn eerste persconferentie geven sinds hij in juli werd bedolven onder dollarbiljetten.