De gouden greep van Schalke 04

Want wie een jaar geleden had voorspeld dat de UEFA Cup-winnaar van 1997 in de lente van 2018 zou afstevenen op een direct ticket voor de Champions League, was waarschijnlijk raar aangekeken. Schalke beleefde het slechtste seizoen sinds jaren en eindigde als tiende in de competitie. De kwartfinaleplaats in de Europa League, waarin het na verlenging verloor van Ajax, was slechts een schrale troost. En dus kon ook trainer Markus Weinzierl na een jaar weer zijn spullen pakken.

Onder zijn opvolger, Domenico Tedesco, valt er eindelijk weer wat te lachen in Gelsenkirchen. De aanstelling van de onervaren coach, drie jaar jonger dan selectieoudsten Naldo (35) en Sascha Riether (35), blijkt de beste beslissing sinds jaren. 'Hij is een lot uit de loterij voor Schalke 04', zei de Braziliaanse Bundesliga-veteraan Naldo, een van de sterkhouders dit seizoen, onlangs in gesprek met Sport Bild. 'Als hij zo doorgaat, wacht hem een mooie toekomst als trainer.'

Het is op zijn zachtst gezegd opmerkelijk; uitgerekend een 32-jarige Duitser met Italiaans bloed wordt de eerste trainer in vier jaar die het wel langer dan een seizoen lijkt vol te houden. Een prestatie op zich op de pruttelende vulkaan die Schalke 04 is. Sinds het vertrek van Felix Magath in maart 2011 passeerden er zes coaches de revue (inclusief interim Seppo Eichkorn zelfs zeven), de een groter van naam dan de ander, allen waren ze vroeg of laat weer vertrokken.

De trainers die Schalke 04 de laatste jaren versleet

Na de teleurstellende zesde plaats onder Roberto Di Matteo in 2015 probeerde de club het al met twee relatief onbekende trainers: André Breitenreiter (SC Paderborn) en Wienzierl (FC Augsburg). In plaats van na het vertrek van laatstgenoemde terug te grijpen op grote namen, waagde Schalke afgelopen zomer de sprong in het diepe. Tedesco, voormalig jeugdcoach van 1899 Hoffenheim en VfB Stuttgart en een paar maanden hoofdtrainer van Erzgebirge Aue, moest het gaan doen.

Het is met de kennis van nu een gouden greep geweest. Zonder uitgesproken sterspelers is Schalke uitgegroeid tot een hecht collectief, dat dankzij een sterke reeks van zes competitiezeges op rij de tweede plaats heeft gegrepen achter het ongenaakbare Bayern. Het verschil met de koploper is enorm (zeventien punten), maar door vóór de interlandperiode van VfL Wolfsburg (0-1) te winnen en afgelopen zaterdag van SC Freiburg (2-0) is de titel van Bayern (nog) niet officieel.

Het zal nog wel even duren voordat het verschil weer zo klein is als in 2001, toen Bayern pas in de laatste seconden van het seizoen de titel van het Schalke 04 van Huub Stevens afsnoepte. Feit is dat Die Knappen weer staan waar ze horen. Het is volgens Naldo vooral de verdienste van Tedesco. 'Hij vindt altijd weer de zwakke plekken bij de tegenstanders en stelt de ploeg daar erg goed op in. We gaan elke keer weer met een supergoed gevoel de wedstrijd in.'

Tedesco overtuigt niet alleen door zijn tactische kwaliteiten, hij weet volgens Naldo ook uitstekend hoe hij met zijn spelers om moet gaan. 'De trainer zegt tegen elke speler: jij bent enorm belangrijk. En hij zegt het niet alleen, hij maakt het ook waar', aldus de boomlange verdediger. 'Iedereen wordt gelijk behandeld, jong of oud.' Het gevolg is volgens de Braziliaan dat elke speler bij Schalke 04 als de brandweer gaat. 'Het is nog altijd als op de eerste dag, iedereen geeft gas.'

In een inmiddels goed geolied 3-5-2-systeem is Schalke zo meer en meer uitgegroeid tot een ploeg die lastig is te verslaan. Sinds de laatste competitienederlaag bij Bayern (2-1) op 10 februari kreeg aanvoerder en keeper Ralf Fährmann in de Bundesliga nog maar één treffer tegen. Alleen de rivaal uit München incasseerde dit seizoen minder doelpunten (20 om 30). Niet voor niets werd de dit seizoen definitief doorgebroken verdediger Thilo Kehrer (21) al in verband gebracht met Barcelona.

Het is meteen de keerzijde van het onverwachte succes van Schalke. Nu al is duidelijk dat Tedesco zijn ploeg komende zomer niet bij elkaar kan houden. Middenvelder en international Leon Goretzka stapt, tot afgrijzen van de aanhang, transfervrij over naar Bayern München en ook Max Meyer loopt na zijn spectaculaire transformatie tot spelbepalende nummer 6 gratis de deur uit. Een scenario dat zich vorig seizoen ook al voltrok met onder anderen Sead Kolasinac (Arsenal).

Schalke 04 heeft de laatste jaren echter bewezen het vertrek van dragende spelers goed op te kunnen vangen. Zo doet Bastian Oczipka (ex-Eintracht Frankfurt) het op de linkerflank prima als opvolger van Kolasinac en heeft het Marokkaanse talent Amine Harit, afgelopen zomer overgenomen van FC Nantes, de harten van de fans veroverd met zijn goede spel op de nummer 10-positie, tot voor kort het domein van Meyer. De eerste aanwinst voor komend seizoen ligt bovendien al vast: Mark Uth.

Misschien nog wel belangrijker dan het aantrekken van nieuwe spelers, is de komst van Peter Knäbel die deze week werd aangekondigd. De voormalig technisch directeur van FC Basel en Hamburger SV moet de jeugdopleiding - in het verleden een belangrijke levensader van de club door de lucratieve verkoop van onder anderen Manuel Neuer, Mesut Özil en Leroy Sané - nieuw leven inblazen. Opdat Schalke 04 na enkele donkere jaren weer een zonnige toekomst tegemoet gaat.

• Meer over

• L. Goretzka
• M. Meyer
• T. Kehrer
• Schalke 04
• Bundesliga 2017/2018