De toekomst is Robin van Persie
Vroeger was het simpel. Toen was de centrumspits ook altijd de topscorer van het elftal. Dat was de man die wachtte op de voorzetten van de flanken en de steekpasses vanuit het middenveld.
Ruud Geels, Peter Houtman, Marco van Basten, Wim Kieft, Nikos Machlas, Romario; het is de klassieke goaltjesdief die aan het einde van de loopband stond om de productie te voltooien. Wie echter tegenwoordig een blik werpt op de topscorerslijst ziet dat er wat veranderd is: 1. Luis Suarez, 2. Bryan Ruiz.
Beiden opereren vanaf de flank, hebben de vrijheid om naar binnen te komen en op die manier maken ze meer doelpunten dan hun eigen centrumspitsen, Marko Pantelic en Blaise Nkufo. Is dat een incident?
De topscorer van vorig seizoen was Mounir El Hamdaoui van AZ, die toen een vrije rol had gekregen van Louis van Gaal. Achter diepe spits Graziano Pellè of Moussa Dembélé mocht El Hamdaoui zelf zijn eigen rol invullen, wat resulteerde in 23 treffers. Dit jaar speelt hij weer diep in de spits en staat hij op achttien goals.
De speler die tegenwoordig in de punt van de aanval staat, heeft het moeilijk. De voorzetten vanaf de flank komen niet of in ieder geval steeds minder. Terwijl hij opbokst tegen twee centrale verdedigers, moet hij vooral anticiperen op de steekpass en ruimte maken voor de komende mensen.
Dat zijn de spelers die vanaf de flank naar binnen komen en de diepgaande middenvelders. Het voetbal is geëvolueerd naar een steeds snellere sport met steeds fittere atleten, waar iedereen op zoek is naar de ruimte.
Buitenspelers komen naar binnen, backs bestrijken de hele flank, op het middenveld roteren de spelers en duiken beurtelings op in het centrum van de aanval. Wie stilstaat valt af. Zeven jaar geleden al deed Carlos Alberto Parreira tijdens een symposium voor coaches in Rio de Janeiro een opvallende uitspraak.
De man die Brazilië in 1994 naar de wereldtitel leidde, voorspelde dat 4-6-0 de formatie van de toekomst zou zijn. Hij bedoelde ermee dat de aanval alleen nog maar zou worden ingevuld door spelers die vanuit het middenveld de diepte kiezen.
De totale beweging. Het klonk toen als verre toekomstmuziek, maar wie kijkt naar het tegenwoordige topvoetbal ziet overal de symptomen. De topscorer in Spanje is dit seizoen niet David Villa of Zlatan Ibrahimovic, maar Lionel Messi: de naar binnen komende buitenspeler die speelt tussen de linies.
De topscorer van Bayern München is niet Miroslav Klose of Mario Gomez, maar Arjen Robben. In Nederland is bij Ajax, FC Twente, FC Utrecht, ADO Den Haag, Sparta Rotterdam niet langer de centrumaanvaller de topscorer van de ploeg.
Het is allemaal het gevolg van een evoluerende sport, waar nieuwe posities ontstaan en waar andere kwaliteiten gevraagd worden. Backs moeten de actieradius hebben om de hele flank te bestrijken en de passeeractie om de achterlijn te bereiken.
Centraal zal waarschijnlijk een blok van drie, vier spelers komen, met twee centrale verdedigers en ten minste één controlerende speler. Spelers die goed zijn in de een-tegen-een en tegelijkertijd kunnen omgaan met de beweging bij de tegenstander.
En de centrumspitsen zullen tegenwoordig net als Fernando Torres (Liverpool) en Diego Milito (Inter) een man moeten kunnen uitspelen en bijvoorbeeld vanaf de flank kunnen spelen. Het houdt in dat het voor klassieke midvoors als Klaas-Jan Huntelaar steeds moeilijker zal worden om zich staande te houden.
De toekomst is Robin van Persie.
Taco van den Velde