De toevallige heldenrol van Branco, Oranje-beul met versleten rug

Voor de Nederlandse voetballiefhebber die de wedstrijd bijna 26 jaar geleden heeft gezien, zullen bovenstaande woorden van commentator Evert ten Napel misschien nog steeds een beetje pijn doen. Branco is met zijn goal onlosmakelijk verbonden aan de uitschakeling van Oranje op het WK 1994 in de Verenigde Staten, maar dat hij toen in de basis begon was uit pure nood geboren. Een verhaal over de toevallige samenloop van omstandigheden, al noemde de vandaag jarige Branco (56) het zelf een bestemming van het lot.

De toen dertig jaar oude linksback begon het toernooi namelijk helemaal niet als basisspeler. Leonardo - inderdaad, de huidige technisch directeur van Paris Saint-Germain - raasde de eerste vier WK-duels over de linkerflank. Totdat de latere middenvelder van AC Milan in de achtste finale tegen gastland VS de kaak van de Amerikaan Tab Ramos brak met een elleboogstoot en voor vier wedstrijden (!) geschorst werd. Zijn WK zat erop. En dus moest bondscoach Carlos Alberto Parreira op zoek naar een vervanger.

De buitenwacht zag in de toen nog jonge Cafú, normaliter rechtsback, de aangewezen man. Branco was immers al op leeftijd en had al tijden last van zijn rug. De wervels in zijn rug waren zelfs zo versleten dat zijn linkerbeen, waarmee hij zo verwoestend hard kon uithalen, iets korter was dan zijn rechterbeen. Bovendien had de routinier al ruim een maand niet gespeeld, afgezien van een helft in het oefenpotje met El Salvador in aanloop naar het WK. Maar Parreira vertrouwde op de ervaring van de voormalig speler van FC Porto en Genoa.

Branco had immers al twee WK's meegemaakt, de toernooien van 1986 en 1990. Maar was dat voldoende om die razendsnelle Marc Overmars af te stoppen? En zou hij na, veertig dagen na zijn laatste officiële wedstrijd met Flamengo, fit genoeg zijn om zich staande te houden in de verzengende hitte van de Cotton Bowl in Dallas? De Brazilianen waren er niet gerust op, maar Branco kende geen enkele twijfel. 'Iedereen maakte zich zorgen of ik klaar was om te spelen', zei hij na afloop van de WK-thriller. 'Maar ik was juist heel erg kalm',

En zelfverzekerd, toen hij in 81ste minuut achter de bal ging staan voor zijn specialiteit. 'Voordat ik de bal raakte, keek ik omhoog naar het scorebord en zag ik dat er nog tien minuten te gaan waren. Toen drong het tot me door dat dit het juiste moment was.' Wat er in de seconden daarna volgde, staat bij menig liefhebber nog op het netvlies. Dat Branco na afloop werd overmand door emotie, niet. 'Het was voor alles dat ik door moest maken. Van 2-0, naar 2-2 en toen 3-2, dit was voorbestemd. Als je dan niet huilt, heb je geen emotie.'

En dus was alle commotie in Brazilië rondom Branco voor niets geweest. Ook in defensief opzicht was er niets op hem aan te merken. De WK-routinier had Overmars in de tas, al zei hij het zelf. 'Ik moest misschien wel Nederlands beste speler dekken, maar volgens mij had hij helemaal niks in te brengen tijdens de wedstrijd', aldus Branco na zijn toevallige heldenrol. De vooraf zo verguisde back zou ook de halve finale en de finale spelen en leverde zo alsnog een flinke bijdrage aan de wereldtitel. En Oranje? Dat kon naar huis, weer een WK-illusie armer.

• Meer over

• Nederland
• Brazilië
• Wereldkampioenschap 1994 USA