Een WK organiseren kost Nederland geld
Ik kon mijn ogen niet geloven. Voor de WK-finale in Zuid-Afrika werd FIFA-voorzitter Sepp Blatter, die de wereldvoetbalbond leidt als de dictator van een bananenrepubliek, als een staatshoofd aan de spelers van Spanje en Nederland voorgesteld. Voor de voetballers lijkt me dat vervelend, voor de miljoenen televisiekijkers was het irritant.
In zo'n situatie hoop ik dat de KNVB een flink standpunt inneemt en weigert aan een dergelijke poppenkast mee te werken. Dat de officials uit Zeist de discutabele superbobo duidelijk maken dat de Oranje-spelers niet worden misbruikt om zíjn ego te strelen.
KNVB-directeur Harry Been was echter te druk met de lobby om het WK in 2018 of 2022 naar Nederland te halen, perschef Kees Jansma moest bij de deur van de kleedkamer spelers knuffelen en bondsvoorzitter Michael van Praag trippelde zelfs met zijn Spaanse collega als een loopse hond achter Blatter aan.
De KNVB-officials volgen de Zwitserse potentaat slaafs en hebben het behagen van Blatter zonder gêne tot kunst en hun levenswerk verheven.
Afgelopen week konden de heren hun hart ophalen, want de inspectiecommissie van de FIFA met de Chileense delegatieleider Harold Mayne Nicholls kwam op bezoek. Als president van het HollandBelgium Bid onderbrak Ruud Gullit er zelfs zijn vakantie voor.
Naast de stadions, hotels, trainingsaccommodaties, mediaonderkomens en infrastructuur bestudeerde de inspectiecommissie ook het ambitieuze milieuplan, want Nederland wil wél een groen WK organiseren.
Tevens werden de heren ontvangen door demissionair premier
Jan Peter Balkenende. De VVD, D66, PVV en SP willen eerst een financiële onderbouwing van het plan zien en de PvdA hikt aan tegen de belastingvrijstelling die de FIFA in het vooruitzicht is gesteld.
De politieke partijen zijn ook al ontevreden over de informatievoorziening. In april gingen ze weliswaar akkoord met de Nederlandse kandidatuur, maar ze waren niet op de hoogte van alle regeringsgaranties aan de wereldvoetbalbond. Indien Nederland het WK krijgt, is de FIFA-voorzitter in 2018 gedurende een maand minister-president.
Dan is dit land tijdelijk een belastingparadijs voor bobo's, want de FIFA zal worden vrijgesteld van alle fiscale verplichtingen. Dan gaan er honderden miljoenen belastingvrij richting Zürich, daar kunnen ze in Zuid-Afrika intussen over meepraten.
BTW hoeft de FIFA niet te betalen, het hele toernooi kost het land een vermogen aan gederfde belastingkosten. Daarbij moet Nederland ook nog aan allerlei eisen voldoen. In de provinciesteden Heerenveen, Enschede en Eindhoven verrijzen grote stadions, Rotterdam krijgt een supercomplex waarin tachtigduizend toeschouwers kunnen en het Olympisch Stadion in Amsterdam krijgt er weer een tweede ring bij.
Ook Zuid-Afrika beschikt sinds deze zomer over uitstekende accommodaties, al zullen ze waarschijnlijk nooit meer functioneel worden gebruikt. Reclame maken in een straal van twee kilometer rond een WK-stadion is verboden, tenzij het een FIFA-sponsor betreft. En alle bij het WK betrokken personen mogen niet in een file belanden, er moeten rijstroken vrijgehouden worden. Nederland heeft de lasten en de FIFA profiteert van de lusten.
Joseph Blatter werd op 10 maart 1936 geboren in het Zwitserse Visp. Hij verkocht fruit, werkte in hotels en vanaf zijn twintigste liet hij zich inhuren als conferencier bij bruiloften en partijen.
Hij speelde als spits bij FC Visp, waar zijn vader voorzitter was. In 1957 bood Lausanne Sports de jonge Blatter een contract aan, maar hij besloot Economie en Business Management te gaan studeren.
Hij werkte enige tijd als sportjournalist, was pr-functionaris bij het bureau van toerisme in het kanton Wallis en werd secretaris van de ijshockeybond. Tijdens de Olympische Spelen in 1972 kwam hij als werknemer van tijdwaarnemer Longines in contact met de voorzitter van de Zwitserse roeifederatie, die hem introduceerde bij FIFA-baas João Havelange.
In 1975 trad Blatter als hoofd voetbalontwikkeling in dienst van de FIFA. Vervolgens trok hij stelselmatig macht naar zich toe en streed hij tegen beschuldigingen van corruptie, machtsmisbruik en financieel wanbeleid. Hij was voortdurend bij rellen en schadalen betrokken, waarna zijn secretaris-generaal Michel Zen-Ruffinen zich als klokkenluider profileerde.
Hij beschuldigde zijn baas Blatter onder meer van omkoping en verzamelde zijn bewijsmateriaal in een lijvig rapport. Vijf van de zeven vice-voorzitters sleepten Blatter voor de rechter, maar hij overleefde alle stormen en werd zelfs herkozen als FIFA-baas, doordat hij alle arme voetbalbonden forse subsidies gaf.
Tot op de dag van vandaag is echter de vraag of dat geld is geïnvesteerd in de jeugdopleiding of gewoon is verdwenen in de binnenzakken van de desbetreffende bobo’s die op hem stemden.
Intussen strijden de KNVB-officials wanhopig tegen de toenemende weerstand bij de politiek en het publiek een peperduur evenement naar Nederland te halen. Het land bevindt zich in een financiële crisis, er zijn andere prioriteiten dan een prestigieus voetbaltoernooi.
Daarom laat de KNVB weten dat het WK prima kan worden georganiseerd binnen de bestaande Europese en Nederlandse wetgeving. Het overgrote deel van de FIFA-inkomsten bestaat uit tv- en reclamerechten.
Doordat de FIFA in Zürich zetelt, valt de wereldvoetbalbond onder het Zwitserse belastingstelsel. De BTW is helemaal geen discussiepunt, doordat buitenlandse organisaties deze in Nederland kunnen terugvorderen.
Alleen voor de BTW over de kaartverkoop is een uitzondering gemaakt. En de reclame-uitingen in de cirkel rond de stadions geldt alleen voor publieke borden; middenstanders hoeven zich niet aan te passen.
Volgens Zeist hoeven er niet eens rijstroken te worden vrijgehouden, maar moeten spelers, scheidsrechters en officials op een soepele manier door het verkeer worden geloodst.
Verder wringt de KNVB zich in allerlei bochten om aan te tonen dat het land verdient aan een WK. Het in opdracht van het ministerie van Economische Zaken gemaakte rapport Kengetallen kosten-batenanalyse van het WK voetbal maakt duidelijk dat het organiseren van de eindronde in Nederland per hoofd van de bevolking tussen de negen en 64 euro kost.
De kosten van het aanpassen van de stadions, investeringen in hotelcapaciteit, voorbereiding, veiligheid, hooliganisme, vandalisme, verstoring van het openbare leven en de verkeerscongestie zijn ongekend hoog en worden bijna altijd te laag begroot.
Daarom zijn de samenstellers van het rapport ook heel duidelijk. De belangrijkste conclusie is dat de financieel-economische baten van een WK in Nederland niet opwegen tegen de kosten. Daar staat tegenover dat het organiseren van een WK leidt tot meer gevoelens van geluk, trots, saamhorigheid en nationale identiteit.
Hoe groot de waarde van deze effecten is, hangt af van de voorkeuren van de Nederlandse bevolking. Het rapport maakt verder duidelijk dat zonder goede enquête niet is vast te stellen hoe Nederland over het organiseren van een WK denkt. In het gunstigste geval kost het de bevolking ruim 150 miljoen euro.
Het is allemaal leuk en ludiek. Johan Cruijff rijdt in Zürich voor op de fiets, Ruud Gullit is het boegbeeld met charisma, Harry Been leidt de lobby achter de schermen en Michael van Praag zou in zijn hart Sepp Blatter wel willen opvolgen.
Maar ik kan me nauwelijks voorstellen dat de toekomstige regering het land in deze moeilijke tijden durft op te zadelen met een geldverslindend voetbaltoernooi omdat wat bobo’s over hun graf heen iets leuks willen realiseren.
Ze proberen hun gelijk te halen met creatief boekhouden. Zo zijn de baten van extra toeristen die naar Nederland komen fors kleiner dan wordt verwacht. Een groot deel van de kaarten komt bij Nederlanders terecht en wat die mensen tijdens een WK uitgeven, geven ze niet meer uit aan andere zaken, terwijl de opbrengst van de tickets naar de FIFA gaat.
Andere toeristen blijven weg om de WK-drukte te ontlopen. Daarom ben ik razend benieuwd of iedere Nederlander een bedrag tussen de negen en de 64 euro overheeft voor de versterking van de nationale trots en identiteit. Ik wel, als voetballiefhebber, maar ik oordeel niet namens u.
Johan Derksen