Fenerbahçe-Galatasaray: de moeder aller stadsderby’s
Zeker twee keer per jaar worden in Turkije alle werkzaamheden stilgelegd. Dan zijn alle ogen gericht op de stadsderby die twee continenten omspant en samen met Celtic-Rangers en Boca Juniors-River Plate tot de meest vurige confrontaties in het voetbal mag worden gerekend.
Het is een duel dat het spel van elf tegen elf ver is ontstegen. Voor veel Turken is hun club een manier van leven. Dat geldt zeker voor de achterban van Fenerbahçe en Galatasaray, al decennialang met afstand de populairste clubs van het land. Beide grootmachten hebben elk zo'n 25 miljoen fans die hun ploeg op fanatieke wijze steunen, en als het moet, verdedigen.
Hoogstaand voetbal hoeft niet te worden verwacht vanavond. Inzet, tackles, opstootjes en oorverdovend lawaai van de 54 duizend fanatieke supporters op de tribunes. Fenerbahçe-Galatasaray is geel-blauw tegen geel-rood, Azië tegen Europa, een volksclub tegen de elite van Istanbul, een achttienvoudig kampioen tegen een negentienvoudig kampioen.
De derby is omgeven door mythes en anekdotes. Het misschien wel bekendste verhaal is de actie van Graeme Souness na de bekerfinale in 1996. Galatasaray won in het Sükrü Saraçoglu van Fenerbahçe waarna de coach plagerig een Galatasaray-vlag in de middenstip plantte. De Schot bleek niet helemaal op de hoogte van de gevoeligheden en moest rennen voor zijn leven. Later nam een gekrenkte Fenerbahçe-supporter wraak door een geel-blauwe vlag vlak voor een competitieduel van Galatasaray met Samsunspor in een vol Ali Sami Yen in de middenstip aan te brengen. Rambo, zoals de hooligan bekend staat, was 's nachts het stadion van de vijand binnengeslopen, had zich verschanst in een van de hoeken en rende pas vlak voor het begin van het duel het veld op.
De Fenerbahçe-Galatasaray van zondagavond is het 376ste treffen tussen beide ploegen sinds de eerste intercontinentale derby in 1909. In twee duels slechts wist een Nederlander tot scoren te komen. Pierre van Hooijdonk maakte tijdens het seizoen 2002/03 een doelpunt in de uitwedstrijd tegen Galatasaray (2-2), terwijl Dirk Kuijt (foto onder) vorig seizoen trefzeker was in een Super Cup-duel. Voor wat het waard is: de Katwijker zou zich in theorie kunnen opwerken tot de meest trefzekere Nederlander in de historie van derby.
Toch zal Kuijt vooral een keer kampioen willen worden met Fenerbahçe. De voorbije twee seizoenen werd de titel gevierd aan de linkerzijde van Bosporus-oever. Pierre van Hooijdonk won het kampioenschap wel al met Fenerbahçe; tijdens het seizoen 2003/04 had hij met 24 treffers een groot aandeel in het kampioenschap, terwijl zijn inbreng een jaar later met acht goals minder groot was. Kuijt is momenteel met vijf doelpunten samen met zijn ploeggenoot Moussa Sow de hoogst genoteerde speler van Fenerbahçe op de topscorerslijst. Bij Galatasaray hebben Burak Yilmaz, Wesley Sneijder en Didier Drogba elk vier keer gescoord in competitieverband.
Fenerbahçe ontvangt Galatasaray in de wetenschap dat het sinds december 1999 niet meer thuis heeft verloren van de rivaal uit het Europese deel van Istanbul. Galatasaray komt de laatste drie seizoenen juist erg sterk voor de dag in de onderlinge wedstrijden tegen Fenerbahçe en Besiktas. Van de laatste vijftien derby's verloor de club er maar twee. Het zijn allemaal gegevens die worden aangehaald om het vuurtje op te poken. Eén ding is zeker: zondagavond om 18.00 uur scheurt de aarde weer open en wordt Istanbul niet alleen verdeeld door een zeestraat, maar door miljoenen Turken wier hart geel-rood dan wel geel-blauw slaat.