'Grootheid Hongbo laat zich niet gebruiken als zetbaas'

Schans werd tien jaar geleden namens de KNVB-academie naar China gezonden om een twintigtal Chinese hoofdtrainers te onderwijzen. De docent van de Nederlandse voetbalbond had er onder meer toenmalig bondscoach Zhu Guanghu in de les en leerde er een gedreven, jonge trainer kennen. 'Gao Hongbo was een van de weinigen die een paar woorden Engels sprak', herinnert Schans zich. 'Hij zag bovendien in dat er in de huidige voetbalwereld weinig geheimen zijn. Want dat was de gedachte bij veel Chinese trainers. Dit is mijn idee, dus mijn geheim, dachten ze. Hij staat bekend als vooruitstrevend en is inmiddels een grootheid in China.'

Bondscoach-examen
'Zo is het contact tussen ons dus ontstaan', vervolgt Schans. 'Een paar maanden na die cursus kreeg ik een mail van hem, of ik hem kon helpen. Hij was nog een jonge coach en hij had een ouder iemand – helaas ben ik dat – nodig.' Hun samenwerking leidde hen langs Xiamen Hungshi (2006), Changchun Yatai (2007), Guizhou Renhe (2012), Jiangsu Sainty (2014) en de nationale ploeg van China (2009-2011).

'Hij kwam door goede resultaten in aanmerking voor het bondscoachschap', vertelt Schans, zelf ex-bondscoach van Bhutan, Namibië en de Olympische voetbalploeg van Mozambique. 'Dat gaat in China iets anders dan in Nederland. Hier werden drie trainers aangewezen die het konden worden. Ze moesten alle drie een examen afleggen, waarbij ze een jaarprogramma op moesten stellen, trainingen uit moesten tekenen, et cetera. Ik heb hem als voormalig docent van de KNVB daar een beetje mee kunnen helpen, zodat hij met een neuslengte verschil tot bondscoach werd gekozen. En het zou kunnen dat hij uit dankbaarheid daar een bondspersoon een cadeautje voor heeft gegeven.'

Schans grijpt terug op een verhaal van De Telegraaf dat hij woensdag las, waarin wordt gesteld dat Hongbo wordt verdacht van corruptie. Hongbo zou de voorzitter van de Chinese voetbalbond hebben omgekocht met duizenden euro's aan steekpenningen en hem een laptop hebben gegeven, in ruil voor een baan bij Xiamen.  'In Nederland wordt er een andere lading gegeven aan bepaalde Chinese gebruiken', meent de 63-jarige hoofdcoach, momenteel opnieuw werkzaam bij Changchun Yatai.

iPhone en 'lekkernijen'
'Bij iedere wedstrijd waar ik een ex-speler van me tref, nemen zij een cadeautje voor mij mee. Of dat corruptie is? Ik kan je verzekeren: er worden hier dagelijks dingen weggegeven. In zowel de voetbal-, volleybal- als zakenwereld. Toen ik werd aangesteld bij een club om een Kroatische trainer bij te staan, werd me een iPhone in mijn hand geduwd. Maar soms krijg je ook een tas vol Chinese lekkernijen. Nou, daar mag je best wat van hebben, hoor!'

Feit is wel dat er zo'n vijf jaar geleden arrestaties zijn verricht in verband met vermeende gefixte wedstrijden. Schans: 'De huidige president Xi Jinping is een sportfanaat en staat erop dat voetbal volkssport nummer één wordt. Hij wil ook een enorme hoeveelheid jeugdtrainers klaar laten stomen door ervaren hoofdcoaches. Oud-international Jan Poortvliet komt hier al naartoe om zo'n functie op zich te nemen, maar daar ligt nog een kans voor werkeloze Nederlandse trainers. En in mijn ogen waren die arrestaties die rond 2009 werden verricht een signaal dat er niet meer met de sport gesjoemeld moet worden.'

De reis van Hongbo naar Den Haag - door Schans omschreven als een studieperiode - past in de ogen van Schans daardoor perfect in het plaatje van de Chinese president, als een soort uitwisselingsproject. 'Ik heb tot juli dit jaar met hem samengewerkt bij Jiangsu. Daarna hebben we wekelijks contact gehouden. Ik heb hem gisteren (dinsdag, red.) nog gesproken. Een maand terug vertelde hij me al over een reis naar Nederland. Hij zei me dat dat een soort stage zou zijn. Hij is van plan om daarna naar Frankrijk en Spanje te trekken, om mogelijk op termijn terug te keren als bondscoach van China.'

Van een functie als zetbaas van het management United Vansen in de rol van assistent van ADO Den Haag-trainer Henk Fraser is volgens Schans geen sprake. 'Ik hoorde dat hij de Chinese gedachte er in zou brengen bij ADO… Daar is hij veel te bescheiden voor. Misschien is dat via de tolk misgelopen, daar heb ik zelf ook wel eens last van gehad.' De Nederlander gooit het op de Aziatische gedachte. 'Er wordt ook gezegd dat Hongbo geen Engels kan. Hij verstaat het dondersgoed en spreekt het aardig, maar is bang een woordje fout te zeggen. Dat hebben heel veel Aziaten. Daarom spreken ze het niet.'

Mocht het er van komen dat Hongbo op termijn terugkeert in zijn functie als bondscoach van China, ligt het voor de hand dat hij Schans weer meevraagt als assistent of adviseur. 'We zullen zien wat de tijd brengt', stelt de Nederlander vanuit China. 'De competitie loopt hier tot eind oktober door. Ik hoop rond februari weer in Nederland te zijn en dan zal ik hem zeker bezoeken. Hij zou me zijn Nederlandse nummer snel geven, dus we zullen contact blijven houden.' (Mitchell Minnaard)

• Meer over

• ADO Den Haag
• Eredivisie 2015/2016