Het 2017 van de eeuwige rivalen: Real de prijzen, Barcelona de progressie

De baas boven baas

Lionel Messi
Blijft hij of blijft hij niet? Voor het eerst was er dit jaar toch minstens een beetje twijfel over de toekomst van Lionel Messi in Camp Nou. De Barcelona-directie communiceerde in de zomer al dat alles in orde was, maar het beeld van Messi met een pen en het papierwerk bleef maar uit. Iets meer dan zeven maanden voordat hij transfervrij zou zijn kwam de langverwachte foto er dan. Waarom zo laat? Messi zou inmiddels garanties hebben gehad over de sportieve toekomst van de club. President Josep María Bartomeu heeft hem onder andere laten weten dat de leiding goede hoop heeft dat Antoine Griezmann voor Barcelona kiest.

Een extra aanvaller voor zich is voor Messi in deze fase van zijn carrière geen overbodige luxe. Steeds vroeger in de aanval raakt hij bij het spel betrokken. Hij is spelverdeler, voorgever en afmaker in één. De tandem Messi-Jordi Alba is nu misschien wel het belangrijkste wapen, zo bleek ook bij de 1-1 in de topper tegen Valencia. De pass van Messi op de opkomende Alba is even voorspelbaar als dodelijk, omdat de uitvoering simpelweg perfect is. Dat Messi wat minder diep is gaan spelen, gaat overigens amper ten koste van zijn scorend vermogen. Met veertien goals na zestien wedstrijden is hij gewoon weer de topscorer van Spanje. En dan te bedenken dat hij in La Liga dit seizoen inmiddels ook al veertien keer het aluminium heeft geraakt.

Interessant om te weten: behalve de zege staat er zaterdagmiddag voor Messi en Ronaldo ook nog een eretitel op het spel. De twee kunnen de meest trefzekere speler van 2017 uit een competitie worden, maar moeten ook nog rekening houden met Harry Kane.

Cristiano Ronaldo
In 2009, 2011 en 2012 werd Cristiano Ronaldo telkens tweede achter Lionel Messi bij de Gouden Bal-verkiezing. De Portugees verloor de motivatie om zelfs nog maar even naar de ceremonies te gaan. 'Daar alleen heengaan voor de foto, het interesseerde me niet meer', vertelde Ronaldo vorige week bij France Football, na voor de vijfde keer de Gouden Bal te hebben gewonnen. De woede bij een tweede plaats is wat Ronaldo telkens weer drijft. In dat opzicht is Lionel Messi een geschenk uit de hemel voor de Real-ster. De Argentijn is in een mindere fase iedere keer weer het mikpunt om het beter te doen. Om nóg meer te scoren en vooral nóg meer te winnen. In 2017 waren het dus vijf prijzen met zijn club, plus de twee belangrijkste individuele awards (Gouden Bal en de grote FIFA-prijs).

Het systeem is omgezet bij Real Madrid door de aanhoudende blessureproblemen van Gareth Bale. Ronaldo is nog meer spits geworden aan de zijde van Karim Benzema, met Isco in een vrije rol achter het duo. In de rol van afmaker moet Ronaldo mooi oud zien te worden bij Real. Aan sprintsnelheid en het vermogen om tegenstanders te passeren heeft de 32-jarige Portugees al wat ingeleverd, maar als afwerker is Ronaldo nog altijd ongeëvenaard. Behalve dan in die fase van halverwege september tot midden november in de competitie. Wat het verschil maakt tussen een doelpuntenregen en een droogte is voor buitenstaanders niet te begrijpen, volgens Ronaldo. 'Het is niet mijn fout dat de bal er maar niet in wil', sprak hij tegen de critici, maar eigenlijk ook tegen zichzelf.

Die bal wil er inmiddels wel weer in. Ronaldo scoorde in de vorige speelronde twee keer tegen Sevilla en besliste de WK-finale tegen Grêmio. Het leek hem vervolgens wel wat dat Barcelona bij El Clásico een erehaag zou vormen voor de wereldkampioen. Het mentale spel begon vanaf dat moment. Ronaldo liet Barcelona twee mogelijkheden: nederig buigen voor de kampioen in het hol van de leeuw of het Madrileense publiek zaterdag vroeg in de middag bij de opkomst al extra furieus maken. Het wordt het laatste. Een win-winsituatie voor Ronaldo.

Het boegbeeld

Gerard Piqué
Ingegeven door de politiek gevoelige tijden zal het Que viva España zaterdagmiddag luid vanaf de tribunes klinken, zeker als Gerard Piqué in de buurt komt. De Barcelona-verdediger is in 2017 naast sportheld ook politiek symbool geworden. Niet dat Piqué zich ooit openlijk heeft uitgesproken voor of tegen onafhankelijk van Catalonië, hij deed dat enkel voor de vrijheid van meningsuiting. Die uitlatingen kwamen hem bij trainingen en wedstrijden van de Spaanse nationale ploeg op fluitconcerten te staan.

Waar veel voetballers politieke vragen mijden, belegde Piqué juist een speciale persconferentie om zijn verhaal te doen en de spanning weg te nemen. Piqué is veel meer dan de betrouwbare, voetballende verdediger die ballen inlevert bij Sergio Busquets. Het is zijn wens om clubpresident te worden en met de hulp van onder anderen Sergio Ramos gaat hij zich op een Spaanse tak van The Players Tribune focussen. Op het veld heeft het rumoerige jaar maar een belangrijke verandering voor hem gebracht: Samuel Umtiti heeft de strijd met Javier Mascherano om de plek naast Piqué definitief gewonnen. De Argentijn gaat deze winter naar alle waarschijnlijkheid vertrekken, in El Clásico wordt bij afwezigheid van de geblesseerde Umtiti stand-in Thomas Vermaelen verwacht.

Sergio Ramos
Vanwege kuitproblemen was Sergio Ramos vorige week nog lang een twijfelgeval voor de finale tegen Grêmio. Totdat de captain zelf de onzekerheid wegnam. 'Als dit een andere wedstrijd was geweest, had ik wel voor een andere behandeling gekozen. Maar ik houd te veel van finales', aldus Ramos, die wat pijnstillers slikte en voor de twaalfde achtereenvolgende keer bij een eindstrijd van Real het veld opstapte. Ramos houdt het imago van de captain die koste wat het kost alles wil spelen en winnen maar al te graag in stand. Excuses mogen er niet zijn. Hij sprak Cristiano Ronaldo eerder dit seizoen nog publiekelijk tegen toen de Portugees na een nederlaag zei dat het gemis van Álvaro Morata en James Rodríguez zich wel deed voelen. 'Ik mis niemand', reageerde de Real-aanvoerder resoluut.

De eeuwige keerzijde bij Ramos is het risico op kortsluiting. Het was al lang niet meer de vraag of de Andaluciër het kaartenrecord in La Liga zou breken, maar enkel wanneer dat zo zou zijn. Het is 2017 geworden. Ramos deed dat wel in stijl, gemaskerd en met elleboogstoot tegen een van zijn favoriete vijanden: Raul García. Ramos dupeerde zijn ploeg en wekte de discussie rond zijn persoon weer tot leven. Liever met Ramos spelen, dan tegen hem. Dat is het enige waar iedereen het over eens zal zijn. Zeker als de bal in de extra tijd voor het doel wordt geslingerd. Dan is de geboren winnaar op zijn best. Om met zijn woorden te spreken: Hasta el final!

De regisseur

Zinedine Zidane
Florentino Pérez sprak bij de Real-variant op een kerstborrel van een van de beste seizoenen in de 115-jarige clubhistorie. Nooit eerder won De Koninklijke vijf prijzen in één voetbaljaar en het is direct ook pas het eerste volledige jaar met Zidane aan de macht. Als opvolger van Rafael Benítez moest hij begin januari 2016 de crisis bezweren. De Fransman kwam al snel tot de conclusie dat Casemiro de missing link was en sinds de puzzel in elkaar viel, was er een amper een terugval. Cristiano Ronaldo is zuiniger gaan spelen, publiekslieveling Isco is beslissender en niet onbelangrijk: de brede selectie is in harmonie.

Met zijn verleden als vedette van Real weet Zidane dat een crisis in Estadio Santiago Bernabéu altijd op de loer ligt. Ook hij werd kritisch om uitleg gevraagd toen Real begin dit seizoen kort achter elkaar puntenverlies leed tegen Levante, Valencia en Real Betis. Toch ben je geneigd te denken dat het krediet van Zidane bij Pérez oneindig is. Door de prijzenregen, maar ook door de persoonlijke relatie. Die begon in het seizoen 2000/01, toen Pérez tijdens een gala-avond in Monaco de spelmaker van Juventus een servetje toeschoof met daarop de vraag of hij voor Real wilde spelen. Zidane werd met een transfersom van 76 miljoen euro de recordaankoop en werd later achtereenvolgens adviseur van Pérez, sportief directeur, manager van de jeugdopleiding, assistent-coach en uiteindelijk dus hoofdtrainer. Een coach uit de eigen kweek van de president.

Ernesto Valverde
Wat er bij Barcelona allemaal gebeurd is sinds Ernesto Valverde afgelopen zomer aan de grootste klus van zijn trainersloopbaan begon? Een motie van afkeuring tegen de clubleiding, al snel een dubbele dreun van Real bij de strijd om de Spaanse Super Cup, natuurlijk het vertrek van Neymar, het langdurig wegvallen van diens opvolger Dembélé en een vormcrisis bij Luis Suárez. Des te knapper is het dat Barcelona als koploper een riante uitgangspositie heeft in de competitie en als groepswinnaar een ronde verder is in de Champions League.

Valverde heeft Barcelona ten opzichte van zijn voorganger Luis Enrique wat compacter en degelijker gemaakt. Met het loopvermogen van Paulinho heeft de ploeg een extra wapen om het verlies van Neymar deels te compenseren. Puur aanvallend zijn de middelen in tijden echter niet zo mager geweest, wat de keuze voor een variant op 4-4-2 logisch maakt. Valverde heeft de juiste oplossingen gevonden en straalt vooral rust uit. Of het nu gaat om transfers, het vormpeil van een sterspeler of een cruciale arbitrale dwaling in een topper. Tekenend was zijn reactie na de afgekeurde goal bij Valencia (1-1), waar het alleen het arbitrale kwartet was ontgaan dat het schot van Messi een halve meter over de doellijn was. 'Ach, laatst scoorden wij tegen Málaga toen de bal ver over de achterlijn was geweest en hadden wij dus het voordeel.'

De pechvogel

Gareth Bale
Bij Gareth Bale vertellen de volgende cijfers een groot deel van het verhaal: de Welshman miste 38 van de 62 wedstrijden in 2017 vanwege blessures. Revalideren na een enkeloperatie, een kuitblessure, andere kuitproblemen, opnieuw een kuitkwetsuur en hamstringklachten en een vierde kuitblessure maken zijn medisch dossier over dit kalenderjaar compleet. Oja, ondertussen speelde en won Bale finales om de Champions League, de Europese Super Cup, de Spaanse Super Cup en het WK voor clubs.

De aanhoudende blessureproblemen beginnen steeds meer een mysterie te worden. Meer dan eens zijn de klachten bij eerste diagnoses dit seizoen al onderschat. Op dit moment is de krachtpatser uit Cardiff in ieder geval weer fit. De vraag is of Zinedine Zidane het aandurft Bale, die in totaal twintig minuten ritme opdeed bij het WK voor clubs, te laten starten. In het achterhoofd van de Fransman zal de laatste Clásico in de competitie een rol spelen. Op 23 april maakte Bale zijn rentree in de basis en was het na 39 minuten al einde verhaal.

Bijna zou vergeten worden waartoe Bale in staat is als zijn lichaam in perfecte conditie is. Ter herinnering zijn majestueuze sprint waar Marc Bartra nog weleens van wakker schrikt.

Ousmane Dembélé
Eén seizoen met Borussia Dortmund, 32 Bundesliga-wedstrijden, zes goals en dertien assists hebben Ousmane Dembélé minstens negentig miljoen euro meer waard gemaakt. Op de huidige transfermarkt althans. Zie dan als twintigjarige opvolger van Neymar maar eens met de druk om te gaan. De stress is volgens dokter Sakari Orava, de Japanse chirurg die Dembélé heeft geopereerd, wel degelijk van invloed geweest bij de zware hamstringblessure van de linksbuiten.

Op 16 september ging het volledig mis voor de Fransman bij de uitwedstrijd tegen Getafe. Bij een sprint scheurde Dembélé zijn linkerdijbeenspier volledig af. 'Misschien was het wel zijn onervarenheid, dat hij vooraf niet vertelde dat hij last had van zijn bovenbeen', zei Orava, die de recordaankoop succesvol begeleid heeft. Want Dembélé loopt voor op schema. De Fransman heeft vorige week al volledig meegetraind, maar Valverde wil in El Clásico nog geen risico met hem nemen.