'Het België van nu is overgewaardeerd'

Woensdag 15 juni
Door het trainingskamp van België beweegt zich dagelijks François Colin. Hij doet dat met een bepaalde statuur, want deze ex-sportverslaggever van Het Nieuwsblad en De Standaard, tegenwoordig columnist bij Voetbal Magazine is de been around van het Belgische journaille. Hij was er al bij toen de Rode Duivels in 1980 de finale van het EK haalden, toen ze tijdens het WK van 1982 Argentinië versloegen en op hun hoogtepunt, twee jaar later, door het omkopingsschandaal rond Standard Luik niet konden pieken tijdens het EK '84, maar vervolgens in Mexico de wereld toch verbaasden met een niet verwachte plek in de halve finale van het WK. Het was voetbal in een andere tijd. Colin: 'We sliepen in hetzelfde hotel als de spelers, klopten op de deur en maakten een interview. De relatie was anders, je wist hoe spelers zich voelden. In de tijd van nu is dat gissen.'

De wereld evolueerde en het voetbal ging mee met een vaart die steeds in tempo verhoogde. Alles werd snel, sneller, snelst, sinds de komst van internet en de social media. Colin beseft het, maar kijkt liever niet terug, omdat terugkijken zo weinig zin heeft. Zoals 1980 wordt het toch nooit meer, maar een klein beetje nuance op zijn tijd kan geen kwaad. Van een afstandje ziet hij hoe collega's de laatste dagen bondscoach Marc Wilmots zijn gaan fileren. Opportunisme gestoeld op verwachtingen die niet corresponderen met de realiteit. België is goed, niet top. Vooruit, toch even terug in de tijd dan. Colin: 'In '80 deden acht teams mee aan het EK. Erbij zijn was al een prestatie van formaat. België won de groep met Engeland, Spanje en Italië en plaatste zich meteen voor de finale tegen Duitsland, dat met 1-0 won. Nu zitten we met 24 landen. Er nu bij zijn is niet meteen speciaal.'

Daar is de bondscoach, de Belgen hebben de messen geslepen pic.twitter.com/v2ufk5CEu6

— Martijn Krabbendam (@Mkrabby) 14 juni 2016

Dan de spelers. Colin: 'We leven in een tijd van overschatting. Een speler van, zeg Everton, is niet per se een topspeler. In de jaren tachtig gingen alleen de besten de grens over. En toen hadden we Eric Gerets bij AC Milan, René Vandereycken bij Genua, Ludo Coeck en Enzo Scifo bij Internazionale. Dan was je een van de drie buitenlanders in plaats van een van de twaalf. En wie in eigen land speelde hoefde ook niet te wanhopen. Anderlecht, Club Brugge en Standard behoorden in die tijd ook gewoon tot de internationale top. Dus als je mij vraagt wat precies de beste Belgische ploeg was ooit, zeg ik: die groep van 1980 tot en met 1984, niet de selectie van nu. Die is overgewaardeerd.'

Colin is bezig aan zijn tiende EK. Morgen meldt hij zich weer in het kamp van België. En overmorgen ook. Hij moet zich voelen als in Groundhog Day. Elke dag hetzelfde: weer twee spelers, weer bijna niks te melden en wéér kritiek op de bondscoach, maar de routine is een verslaving en biedt hem bovendien een heldere blik op de dingen. Wilmots die onder vuur ligt? De nestor kijkt er niet van op. Wie de geschiedenis kent, wist dat het ging gebeuren. 'Vroeger had je Menotti, Michels, Bilardo, toptrainers. Tegenwoordig zitten er coaches van minder statuur. Dat was twee jaar geleden tijdens het WK in Brazilië al zo. Behalve Louis van Gaal, de reden dat Nederland met een matige ploeg zo goed presteerde. En nu Antonio Conte, drie keer kampioen geworden met Juve en je zag zijn hand terug in het elftal van de Italianen. Marc Wilmots presenteert zich prima, hij wordt niet boos, niet cynisch, alleen is hij als coach zoals hij was als speler. Toen noemden ze hem Kampfschwein, een goede voetballer en harde werker, veel minder bezig met tactiek dan iemand zoals bijvoorbeeld René Vandereycken. Moet je dan nu verrast zijn?’   

Zaterdag 11 juni: 'Kritiek interesseert Wilmots geen bal'
België geldt als outsider voor dit EK, heeft qua potentiële transferwaarde de duurste spelersgroep, maar het is toch echt 32 jaar geleden dat de Duivels zich op eigen kracht wisten te plaatsen voor een Europees kampioenschap.

In 2000 deden ze ook mee, maar toen organiseerde België het toernooi samen met Nederland. Daarna was het land redelijk succesvol tijdens het WK van 2002 in Japan en Zuid-Korea voordat de droogte intrad: twaalf magere jaren. Tot in 2012 Marc Wilmots bondscoach werd. Hij was eerder assistent van Dick Advocaat en Georges Leekens, maar op eigen benen loodste hij België naar het WK in Brazilië.

En nu zit hij met zijn ploeg in Bordeaux voor Euro 2016, zoals gezegd: een volwassen mensenleven terug dat België daarin slaagde. Bovendien staan de Duivels tweede op de FIFA-ranking, achter Argentinië. Tweede(!), het beste Europese land. Nog geen zeven jaar terug bivakkeerde het land ronde de zestigste plaats. De opmars is fenomenaal en natuurlijk niet alleen het werk van Wilmots, maar ontkennen dat hij er een belangrijk onderdeel van is, kan ook niemand.

Cijfermatig gezien overlegt Wilmots een uitstekend rapport, maar in het Belgische mediacenter in Le Haillan, ligt de bondscoach voornamelijk onder vuur. Wie je ook spreekt, zijn fans zijn schaars. Wilmots geeft elke dag tekst en uitleg en steeds dient hij zich te verdedigen. De grootste verwijten op een rij: het voetbal ziet er niet uit, hij maakt zijn spelers niet beter, hij slaagt er niet in de sterren samen te laten functioneren, hij haalt er, kortom, veel te weinig uit. Iedere dag opnieuw schuift Wilmots aan om de kritiek te pareren, hoewel het nog voornamelijk speldenprikjes zijn die de Belgische media uitdelen. Zij zijn ook alweer bezig aan hun tweede toernooi op rij en wachten toch even de eerste groepswedstrijd af van aanstaande maandag in Lyon, waar België opent tegen Italië. Maar de kanonnen kunnen maar vast zijn voorgereden.

Ook vandaag, zaterdag, moest Wilmots in het verweer. Hij pareerde handig, want dat is ook waar: deze bondscoach is niet bang. Dat was hij als voetballer van onder meer KV Mechelen, Schalke 04 en Girondins de Bordeaux ook al niet. Bovendien kent hij het mechanisme, ooit zat hij immers zelf in de zaal als analist. 'Ik lees niks, sta recht op en ben bezig met de ploeg.' Wat hij dan vindt van de kritiek in eigen land? 'Dat interesseert me geen bal.'

Twee jaar geleden, tijdens het WK in Brazilië, lag Louis van Gaal onder vuur bij Oranje, zoals Wilmots nu bij de Belgen. Er was toen kritiek op de speelwijze, het potentieel en de steeds wisselende opstellingen. Van Gaal las niks, hield zijn rug recht en werkte verder aan een Nederlands elftal dat zijn eerste wedstrijd met 5-1 van Spanje won en even onverwacht als knap als derde eindigde.

Misschien hebben de Rode Duivels met Marc Wilmots wel gewoon de juiste bondscoach in huis, zonder dat ze het zelf door hebben.

Woensdag 8 juni: 'Het EK laat zich niet intimideren'
De grensovergang bij Moeskroen gaat nog prima, maar bij de eerste tolpoort is het meteen raak: buitenlands kenteken, gendarmerie. Op een niet onvriendelijke toon een paar standaardvragen: "wie ben je, waar kom je vandaan en wat ga je doen in Frankrijk?" Een paspoort en uitleg blijken genoeg. "Bonjour, bon voyage". Het EK begint over twee dagen en de autoriteiten hebben in ieder geval de scherpte die is vereist, nu dit toernooi een van de best beveiligde evenementen aller tijden gaat worden.

Niet alleen voor de Franse ploeg staat er prestige op het spel, de overheid ligt net zo goed onder een vergrootglas na de eerdere terreuraanslagen in Parijs. Het zit 't land niet mee. In mei nog legden tegen de arbeidswetgeving demonstrerende jongeren de grote steden bijkans plat en toen moesten de overstromingen van vorige week nog komen, die vooral de wegen richting Bordeaux ontoegankelijk maakten. Op weg naar het trainingskamp van België blijkt de A10, de Route Aquitaine nog deels afgesloten. Binnendoor en buitenom kom je er wel weer op, maar de vertraging loopt in de uren, kilometers en, niet te vergeten, papieren (tol).

Eenmaal in Bordeaux is alles dan ineens anders. Bij het Stade Matmut Atlantique, waar je de accreditaties kunt halen, wappert fier de drapeau tricolore – de Franse vlag – en is de sfeer ontspannen. Hooguit letten de vriendelijke Franse volunteers wat beter op of de namen op de lijst corresponderen met die in de paspoorten.

Hollande
Verder gaat het leven zijn gang. 'We laten ons door niets of niemand intimideren', zei François Hollande vorige week. De stad Bordeaux gehoorzaamt zijn president en straalt uit dat het EK een even onvergetelijk als symbolisch voetbalfeest van de verbroedering en saamhorigheid kan worden. Daaraan kan geen dreiging, staking of overstroming iets veranderen.

Gearriveerd in Bordeaux, vanaf morgen de Rode Duivels volgen, maar #Feyenoord natuurlijk ook gewoon #euro2016

— Martijn Krabbendam (@Mkrabby) 7 juni 2016

• Meer over

• België
• Europees Kampioenschap 2016 Frankrijk