'Jan Reker is gewoon zichzelf gebleven'

Zo'n eis is primitief, dan is er geen ruimte meer om argumenten uit te wisselen. Communiceren wordt overbodig, het gezonde verstand of het algemeen belang spelen geen rol meer. Gomes was net overladen met schouderklopjes. Hij speelde vier seizoenen bij PSV en het is geen toeval dat de club vier keer kampioen werd. Sinds Jan van Beveren beschikt PSV weer over een keeper van wereldklasse. Dan sta je hoog genoteerd in de pikorde, dan word je serieus genomen en komen je woorden extra hard aan. PSV onderkent de waarde van Gomes, zijn contract werd al drie keer aangepast, hij mocht een Braziliaanse vriend als keeperstrainer laten overkomen en de club doet er alles aan om het gezin Gomes te behagen. Zichzelf respecterende beleidsbepalers laten hun beslissingen nooit afdwingen door chantage. Natuurlijk mag een volwassen prof met een schat aan media-ervaring boos zijn en in een interview van zich afbijten. De uitspraak 'Jan Reker eruit of ik eruit was naïef en onaanvaardbaar. Daarmee gooide hij de deur dicht en ontkrachtte hij tevens de talloze zinnige opmerkingen in het interview.

Jammer genoeg spitst het interview zich nu toe op selectieve verontwaardiging. Natuurlijk is Reker een bluffer, een dominante persoonlijkheid die nauwelijks inspraak duldt, een solist en een man die als een olifant door de porseleinkast raast. Diezelfde Reker is echter ook een oprechte kerel, een open boek met het hart of de tong. Hij is zeker niet achterbaks en geen pathologische leugenaar. De kritische kanttekeningen van Gomes waren relevant, maar het uiteindelijke ultimatum had vooral te maken met het feit dat hij niet overal zijn zin in kreeg en het lot van een paar vrienden. Zo stoorde het hem dat zijn vriend Flavio Tenius nog steeds niet in dienst was getreden als keeperstrainer, het wachten is op een werkvergunning. Het stoorde hem dat een andere vriend, Cassio Ramos, nog geen tweede keeper was, maar die beslissing werd het afgelopen seizoen genomen door Ronald Koeman, Jan Wouters en Sef Vergoossen. En het stoorde Gomes dat zijn zaakwaarnemer en vertrouwensman Vlado Lemic niet met alle egards werd behandeld door Reker. Deze Lemic opereert als een intermediair tussen makelaars en clubs. Voor PSV is hij in het verleden heel nuttig geweest. Harry van Raaij en Guus Hiddink maakten regelmatig gebruik van zijn expertise. Het doel heiligt de middelen als er spelers verkocht of aangetrokken moeten worden. Daar is Lemic goed voor betaald. Clubfunctionarissen die te close met dergelijke lieden worden, zijn binnen de organisatie meteen verdacht. In de onoverzichtelijke wereld van spelershandel, handjeklap, bonussen, commissie en zwart geld zijn het sterke benen die de weelde kunnen dragen. Bij transfers betrokken officials die intiem omgaan met spelersmakelaars komen bijna dagelijks in de verleiding om zich te verrijken. In dat kader is het niet onverstandig van Reker te streven naar een zakelijke relatie met Lemic.

Stan Valckx, operationeel manager voetbalzaken bij PSV, ontbeerde het noodzakelijke netwerk dat bij zijn functie hoort. Daarom was hij volledig afhankelijk van mensen als Lemic om transfers tot stand te brengen. Valckx is een ex-voetballer die enige tijd als rechterhand van spelersmakelaar Kees Ploegsma ervaring opdeed, maar zich bij PSV niet als de zwaargewicht ontwikkelde aan wie een topclub behoefte heeft. Reker zag hem optrekken met al die zaakwaarnemers, nam hem al snel niet meer serieus en walste vervolgens over hem heen. Uit pure frustratie sloot Valckx zich aan bij de woorden van Gomes. De algemeen directeur kreeg nog meer draaien om zijn oren. Ook scout Piet de Visser liet zich niet onbetuigd en zette zelfs een punt achter zijn werkzaamheden.

Nou moeten we daar niet te zwaar aan tillen, want als persoonlijk adviseur van Chelsea-eigenaar Roman Abramovitsj verdient hij tien keer zoveel als bij PSV. De Visser heeft zich laten wijsmaken dat hij een superscout is en daar is hij zelf in gaan geloven. De welbespraakte en levenslustige zeventig plusser reist nog steeds vrolijk de wereld rond op zoek naar talent. Hij wil nog wel eens de indruk wekken dat iedere goede speler van PSV door hem is ontdekt, maar daarmee doet hij de waarheid geweld aan. Ik wil zijn rol niet bagatelliseren, hij speelde wel degelijk een rol bij de komst van Gomes, Alex en Mateja Kezman. Maar ik hoor hem nooit over zijn miskopen. De Visser ontdekte ook Marquinho bij São Paulo, Leandro bij Vitória Bahia, Johan Vonlanthen bij BSC Young Boys, Robert bij Atlas in Mexico en nog een handvol dure miskopen. Op advies van deze superscout haalde PSV al voor twintig miljoen euro miskopen in huis die ook nog eens dertig miljoen euro salaris opstreken. Daarom begrijp ik heel goed dat algemeen directeur Reker iedere potentiële aankoop eerst zelf gaat bekijken voordat hij miljoenen euro’s overmaakt. De Visser is gepikeerd, omdat Reker zich in zijn ogen met de scouting bemoeit. Reker is echter verantwoordelijk voor PSV, terwijl De Visser slechts een adviserende rol heeft als scout.

Ik wil Reker niet heilig verklaren. Gedurende zijn eerste jaar als algemeen directeur was het erg onrustig binnen de club. Reker is een vertederende hork met een mulo- en CIOS-diploma. Als zoon van een lokale groenteboer voetbalde hij bij de amateurclub LEW en nog even voor Eindhoven, al kan niemand zich dat herinneren in het Jan Louwers Stadion. Tijdens zijn militaire dienstplicht volgde hij de commando-opleiding en hij zwaaide af met een groene baret. In 1969 begon Reker als jeugdtrainer bij Willem II. Hij stapte over naar PSV, waar hij tevens assistent-trainer en hoofdtrainer was. Via VVV, Roda JC, Willem II en MVV belandde de Brabander als directeur bij de belangenorganisatie Coaches Betaald Voetbal.

Het is intussen duidelijk dat de PSV-werknemers even moeten wennen aan de managementstijl van de nieuwe algemeen directeur. Reker had geen enkele ervaring met het runnen van zo'n groot bedrijf, maar is wel zichzelf gebleven. Een paar citaten uit het verleden maken duidelijk hoe hij denkt en werkt: 'lang ik ergens zit, ben ik de baas. Onafhankelijkheid is een van de belangrijkste zaken in het leven. De spelers zien dat ik mijn eigen koers bepaal en dat dwingt respect af. Ze zien het als een teken van kracht. Nee, ik lig niet wakker van kritiek. Minderen kunnen mij niet beledigen. Ik ben een autoritaire leider. Ik bepaal wat er gebeurt. We zijn geen gezelligheidsclubje. We zijn bezig met topsport, we willen presteren en dat gaat ten koste van alles. Ik sta bekend als die lastige bluffer. Er zijn nog maar weinig dictators op de wereld, maar Michel Platini van de UEFA en Sepp Blatter van de FIFA komen in de buurt. Op termijn krijg ik altijd gelijk. Ik ben met mijn denken altijd veel verder vooruit dan het logge lichaam van de KNVB.'

Daarom kan de aanpak van Reker voor niemand binnen PSV een verrassing zijn. Valckx en De Visser zijn te vervangen. Het vertrek van Gomes zou een ramp zijn voor PSV. Daarom moet Reker zich nu, in het belang van de club, maar eens diplomatiek opstellen. Ik blijf vertouwen houden in volwassen weldenkende mensen met een gezamenlijk doel. En Reker moet zich realiseren dat er in zijn organisatie veel onvrede heerst over zijn wijze van leidinggeven. Guus Hiddink deed dat veel slimmer, misschien kan de algemeen directeur zich aan hem spiegelen. Hij moet de kritiek wel degelijk serieus nemen, maar hoeft zich niet te laten wegsturen door een opgefokte topkeeper die in de euforie even is vergeten wat zijn taak in de organisatie is.