Laurent Blanc, PSG's succescoach in de schaduw

Het trainen van een internationale topclub is veel meer dan elk weekend elf namen op papier schrijven, zoals weleens wordt verondersteld. Een trainer in de top moet managen, pappen en nathouden. Hij moet zijn eigen autoriteit bewaken, zonder dat hij daarmee status van zijn vedetten ondermijnt en daarmee hun vertrouwen in hem aantast. Het is niet voor niets zo dat clubs als Real Madrid en Chelsea vaak van coach wisselen. De relatie tussen een trainer en een selectie vol vedetten is vaak gespannen en heeft daardoor vrijwel altijd een beperkte houdbaarheidsdatum.

Des te opvallender is het dat Blanc nu al drie jaar met veel succes (drie titels, drie bekers, drie Super Cups) trainer is van PSG. De ex-verdediger heeft van een verzameling vedetten van over de hele wereld een hecht team gemaakt, dat met het jaar beter is gaan presteren. De landstitel in recordtempo en de plek in de kwartfinale van de Champions League zijn daar dit seizoen getuige van. De contractverlenging voor Blanc tot medio 2018 is de blijk van waardering van PSG.

Intelligentie
De rol van Blanc in het succes van PSG valt niet te onderschatten. De trainer vertrouwt in grote mate op de spelinzicht en het tactische bewustzijn van zijn spelers en benut daarmee een kwaliteit van PSG die weinig genoemd wordt, maar een grote rol speelt in het succes: intelligentie. PSG heeft een ploeg vol spelers die een wedstrijd kunnen lezen en in staat zijn zelf beslissingen te nemen. Het zegt veel over Blanc als trainer en persoon dat hij deze kwaliteit benut. Waar andere oefenmeesters hun spelers 'klein' houden door hen in een tactisch keurslijf te proppen en zelf de aandacht op te eisen door rare dingen te roepen, doet Blanc het omgekeerde. Hij heeft een veldbezetting en tactiek uitgedokterd die bij zijn team past, en laat zijn spelers binnen dat kader vrij opereren. Verder voelt Blanc nooit de behoefte zich op persconferenties te profileren. Hij laat zijn spelers de sterren zijn en verkiest zelf een rol in de luwte.

Blanc's uitgangspositie bij PSG is een 4-3-3-tactiek, die centraal georiënteerd is. Op de buitenste twee aanvallende posities kiest Blanc meestal uit Angel Di María, Lucas Moura en Edinson Cavani. Zij spelen dicht bij spits Zlatan Ibrahimovic, in plaats van aan de krijtlijn. Blanc benut daarmee de specifieke kwaliteiten van zijn aanvallers. Ibrahimovic is lang, maar zijn kwaliteiten liggen niet in de lucht. Het geven van (hoge) voorzetten is dus niet verstandig en daarom probeert PSG zich vooral door vijandelijke defensies heen te combineren, waarbij het van belang is dat de onderlinge afstanden tussen de spelers niet te groot zijn.

Het verklaart waarom de buitenste aanvallers dicht bij Ibrahimovic blijven en ook waarom zij zovaak scoren. Behalve Ibra (35) hebben ook Cavani (19), Di María (13) en Lucas (10) de dubbele cijfers dit seizoen al bereikt qua doelpunten, gerekend over alle competities. Het geeft aan hoe veelzijdig het gevaar van PSG is. Eén gevaarlijke speler uit de wedstrijd dekken is nog wel te doen, maar als het directe gevaar van twee of zelfs drie man tegelijk komt sta je als tegenstander voor een onmogelijke opgave. Dat bleek nog maar eens in de spectaculaire kampioenswedstrijd tegen Troyes (0-9).

Geduld
PSG kan bovendien het geduld opbrengen om een georganiseerde tegenstander volledig kapot te spelen. De middenvelders zijn technisch, veelzijdig en intelligent. Thiago Motta is de achterste pion, de slinkse strateeg die verdediging en middenveld met elkaar verbindt en door zijn routine aanvoelt wanneer hij het tempo moet versnellen of juist vertragen. Ook pakt hij nog weleens een (bewuste) gele kaart om de angel uit een counter te halen.

Zijn landgenoot Marco Verratti (op de foto met Cavani) is de regisseur in balbezit. Hij heeft een uitzonderlijke pass, ziet de ruimtes, kan een man uitspelen en draagt ook verdedigend zijn steentje bij. De achilleshiel van Verratti is zijn fysiek. De slechts 1.65 meter lange Italiaan is vaak niet in staat om negentig minuten lang vol gas te geven en wordt vaak vervangen. Het is een probleem voor Blanc, want een geschikt alternatief heeft hij niet. Het is niet toevallig dat de Parijzenaars hun enige competitienederlaag (2-1 tegen Olympique Lyon) leden in een duel waarin Verratti ontbrak. De energieke Blaise Matuidi completeert doorgaans het Parijse middenveld. Hij is van grote waarde bij het druk zetten, balveroveren en knapt veel vuil werk op door gaten dicht te lopen.

Zorgenkindje
Achterin beschikt Blanc met Thiago Silva en David Luiz over twee van de beste centrumverdedigers ter wereld. Niet voor niets incasseerde PSG in dertig competitieduels slechts vijftien goals, ondanks de soms wat merkwaardige capriolen van doelman Kevin Trapp. De backs zijn voor PSG aanvallend minstens zo belangrijk als verdedigend. Omdat de buitenste aanvallers veel naar binnen knijpen, bezetten zij de vleugels vaak in hun eentje. Op links loopt dat met Maxwell (of Layvin Kurzawa) prima, maar de rechtsbackpositie is een zorgenkindje. Het was dit seizoen vaak stuivertje wisselen tussen Gregory van der Wiel en Serge Aurier, maar sinds die laatste is weggevallen vanwege een disciplinaire straf, kiest Blanc steeds vaker voor centrumverdediger Marquinhos. Het is daarom niet gek dat PSG door Franse media nadrukkelijk wordt gelinkt aan de komst van een nieuwe rechtsback. Het is de enige positie waarop PSG op dit moment geen topspeler heeft.

De voorsprong van PSG op nummer twee AS Monaco (25 punten) getuigt van de overmacht van de hoofdstedelingen in Frankrijk. Natuurlijk speelt het gebrek aan concurrentie een rol, als je doet PSG tekort als je dat als oorzaak aanwijst voor de extreem vroege titel. PSG is dit seizoen uitgegroeid van nationale grootmacht tot internationale topclub. Het is te danken aan een trainer die er niet bang voor is zichzelf ondergeschikt te maken aan zijn vedetten.

• Meer over

• Paris Saint-Germain
• Ligue 1 2015/2016