Litmanen, al twee decennia regisseur van Finland
Bijna 21 jaar na zijn debuut in het nationale elftal van Finland is hij er nog steeds bij. Jari Litmanen kan er maar geen genoeg van krijgen en speelt dinsdag tegen Oranje zijn 136ste interland.
De inmiddels 39-jarige Litmanen keert terug op de Nederlandse velden, waar hij grote successen vierde. Ajax nam hem in 1992 over van MyPa 47 en dat bleek een voltreffer te zijn. De aanvallende middenvelder won onder meer vier landstitels, drie KNVB-bekers, de Champions League en de wereldbeker voor clubteams met de Amsterdamse club, waarna hij in de zomer van 1999 zijn loopbaan besloot te vervolgen bij Barcelona.
Maar de negenvoudig Fins Voetballer van het Jaar was door slepende blessures niet bijster succesvol in Catalonië en na twee seizoenen trok hij naar Liverpool. Ook in de Premier League haalde Litmanen zijn Ajax-niveau niet en Ronald Koeman besloot hem in 2002 weer terug te halen naar Amsterdam. De Fin speelde nog twee seizoenen voor Ajax en keerde in 2004 terug naar Finland, waar FC Lahti zijn nieuwe club was. Litmanen kwam in totaal tot 179 competitieduels voor Ajax, waarin hij 96 keer scoorde. 
'Toen ik bij Ajax kwam, op tienjarige leeftijd, was hij mijn grote voorbeeld', keek Rafael van der Vaart terug in het AD. 'Zoals hij tussen de linies kon bewegen, dat heb ik van hem afgekeken. Later hebben we nog twee seizoenen samen gespeeld, maar toen had hij vooral veel last van blessures. De mensen noemden hem de man van glas, maar hij is 39 jaar en hij speelt nog steeds. Als je dan ook nog international bent, is dat heel knap. Het is leuk dat ik hem weer tegen het lijf loop, als ik hem tegenkom is het contact goed.'
Zijn terugkeer bij FC Lahti, opgericht na een fusie tussen Litmanens oude club Reipas Lahti en Kuusysi Lahti, bleek niet definitief. Later dat jaar vertrok hij weer naar Hansa Rostock om via Malmö FF en Fulham in 2008 opnieuw te tekenen bij FC Lahti. Litmanen speelde de afgelopen twee seizoenen in totaal 35 duels in de Finse competitie en was acht keer trefzeker. Hij lijkt fitter dan ooit. Dit seizoen speelde hij zestien van de twintig wedstrijden, waarvan negen van begin tot eind. Ook is Litmanen nog altijd international.
Vrijdag speelde de middenvelder 45 minuten mee tijdens het uitduel met Moldavië (2-0 verlies). Litmanen was slachtoffer van de rode kaart van Sami Hyypiä voor rust, waardoor bondscoach Stuart Baxter halverwege zijn tactische concept aanpaste en Litmanen uit het veld haalde. Tegen Nederland is hij er dinsdag waarschijnlijk weer bij, voor de 136ste keer in het nationale elftal van Finland. 
'Alles bij Finland is nog steeds aan hem opgehangen', analyseerde Tonny Bruins Slot, die in de periode 2002-04 met Litmanen samenwerkte bij Ajax, voor De Telegraaf. 'Zolang hij in het veld staat, voetbalt Finland twee keer zo goed als zonder hem. Dan gaan ze uit van balbezit en kan hij ouderwets goed spelen.'
Nog altijd is het spel tussen de linies zijn sterke punt. 'Daarom is hij altijd aanspeelbaar, combineert gemakkelijk, ziet de steekpass, coacht zijn medespelers, bepaalt het tempo van Finland en is de ideale verbindingspeler tussen middenveld en aanval. Als je dit op een rijtje zet, is hij een wereldvoetballer. Zijn enige manco betreft zijn leeftijd van 39 jaar, waardoor hij het 45 minuten volhoudt. Of misschien een uurtje als het tempo lager ligt.'
Litmanen, die op 22 oktober 1989 zijn debuut maakte tegen Trinidad en Tobago, is recordinternational en topscorer aller tijden van Finland, maar het eindtoernooi van een EK of WK ontbreekt op zijn palmares. 'Het probleem is dat voetbal overal wordt gespeeld en wij een klein voetballand zijn. Wij komen altijd terecht bij twee grote ploegen', aldus Litmanen. 'Op één dag kunnen wij van iedereen winnen, maar over twaalf wedstrijden komen die verschillen altijd weer boven. Dan komen we kwaliteit tekort.'
De middenvelder heeft zich erbij neergelegd, zoals Litmanen zich naar verluidt ook overweegt neer te leggen van zijn naderende afscheid als profvoetballer. De voormalig Ajacied lijkt gewacht te hebben op het standbeeld dat op 10 oktober van dit jaar (10-10-10, naar zijn rugnummer) wordt onthuld in zijn geboorteplaats Lahti. Ook met dit eerbetoon schrijft Litmanen geschiedenis. Geen enkele Finse voetballer kreeg ooit een standbeeld. Hetzelfde geldt ook voor ijshockeyers, terwijl die sport veel populairder is in Finland.(Arjan van den IJssel)
