Marco van Basten trekt als altijd zijn eigen plan

Ben je juist de spandoeken met steunbetuigingen aan Johan Cruijff aan het tellen, komt vlak achter je Marco van Basten de tribune opgelopen. Zit je net een sms’je met waardevolle achtergrondinformatie over de beleidscrisis bij Ajax te lezen, schrik je op van alweer een fluitconcert voor Mounir El Hamdaoui. En dan moet de wedstrijd nog beginnen. Het zijn verwarrende tijden.

Midden in die snelkookpan vol verhitte emoties zat daar dus opeens Marco van Basten. Zonder puntzak met frites dit keer (helaas) en zonder sjaaltje van Sporting Lissabon (gelukkig). Op een of andere manier was het goed hem op de tribune te zien zitten. Misschien omdat Van Basten onafhankelijk van geest is. Dat zijn er niet veel, dezer dagen bij Ajax.

Het is in de hogere regionen van de club een wirwar van onderzoekscommissies, bekvechtende kopstukken, dubieuze media-adviseurs, lekkende clubleden en aangeschoten wild. Waarbij het slechts weinigen lukt objectief te blijven. Gezien zijn diepgewortelde vertrouwensband met Cruijff leek het niet moeilijk te bedenken aan welke kant Van Basten staat. Sterker nog, zijn naam werd vanuit het kamp-Cruijff meerdere keren genoemd als zijnde groot voorstander van de nieuwe technische plannen.

Recent wierp Van Basten zelf een ander en verrassend licht op de zaak. Als analyticus van dienst bij een Champions League-avond van Sport1, kreeg hij de onvermijdelijke vraag over de situatie bij Ajax voorgeschoteld. Van Basten koos zijn woorden zorgvuldig en vertelde slechts eenmaal met de zogeheten technische klankbordgroep gesproken te hebben. Vier maanden geleden was dat. 'Dus ik sta er ver vanaf', voegde Van Basten daaraan toe.

Hij nam zelf overigens het woord klankbordgroep niet in de mond, maar sprak over dat groepje. Ook gaf Van Basten zijn mening over de hervormingsplannen van Cruijff: 'De intenties zijn goed, maar het is niet reëel die in een kort tijdsbestek te realiseren.' Dat doet sterk denken aan drie jaar geleden, toen Van Basten zich in soortgelijke bewoordingen uitliet, na de vorige poging van Cruijff de jeugdopleiding van Ajax te reorganiseren.

'Te rigoureus en niet realistisch', zei de toenmalige hoofdtrainer destijds. Dat was tegen het zere been van Cruijff, die prompt aan zijn stutten trok. Het zou een half jaar duren voor hun vriendschap weer in oude glorie was hersteld. Los van de vraag wie hier gelijk heeft: het typeert Van Basten dat hij een onafhankelijk oordeel velt, ook als het betekent dat hij daarmee zijn leermeester tegen de haren instrijkt.

Wat niet wil zeggen dat de clubleiding van Ajax op zijn steun hoeft te rekenen. Twee maanden geleden rekende Van Basten in verschillende interviews af met Uri Coronel, Rik van den Boog, Jeroen Slop en Henri van der Aat, vanwege de wijze waarop ze hun handen schoon wasten na zijn vertrek als trainer in 2009. 'Ze zijn kennelijk bezig met overleven', concludeerde hij in Het Parool. En: 'Tot anderhalf jaar geleden heb ik mezelf Ajacied gevoeld. Dat is nu een stuk minder.'

Dat weerhoudt hem er niet van een wedstrijd van Ajax mee te pikken als hij daar zin in heeft. Even met eigen ogen bekijken hoe het Frank de Boer en Pieter Huistra in hun eerste seizoen als hoofdcoach vergaat. Van Basten trekt zijn eigen plan, onverstoorbaar en met de rug recht. Zo kan het dus ook.

Simon Zwartkruis