'Mark Wotte overleeft en bralt er lustig op los'
Ruud treft geen enkele blaam. Zijn missie bij Feyenoord mislukte hopeloos, maar hij goochelde voortdurend met drogredenen om zijn handen in onschuld te kunnen wassen. Het ego van de grote Gullit is zó dominant aanwezig, dat er geen ruimte meer is voor zelfkritiek en realistisch analyseren. Feyenoord leverde een wanprestatie, maar de verantwoordelijke coach gaf de hele wereld de schuld en kon het niet opbrengen even in de confronterende spiegel te kijken. Hij kreeg gedurende het seizoen de beschikking over twaalf nieuwe spelers, maar desondanks voelde hij zich in de steek gelaten door de club.
Jorien van den Herik had een batterij directeuren aangesteld om het beleid te voeren, waardoor hij als voorzitter van de raad van commissarissen op de achtergrond kon functioneren. Nu neemt Gullit hem kwalijk dat Van den Herik er nooit was. En e-mailen met zijn hoogste baas weigerde hij principieel, omdat hij mensen in de ogen wil kijken als hij communiceert. Dat hém dat nou moest overkomen. De spelers lieten hem zakken, de scouts brachten de juiste spelers niet binnen, de achterban riep voor de zoveelste keer om Wim Jansen. De media behandelden hem respectloos. Hij had er geen woorden voor, hij was niet te benijden.
De feiten zijn gelukkig wat duidelijker. Als ex-topvoetballer heeft Gullit op basis van zijn charisma drie keer een kans gehad bij een grote club, maar bij Chelsea, Newcastle United en Feyenoord kwamen de beleidsbepalers er onthutsend snel achter dat Gullit volledig parasiteert op zijn ego en uitstraling, maar dat hij de capaciteiten mist om een club te runnen. De Feyenoord-leiding dacht een toptrainer binnen te halen, maar het resultaat was een verloren seizoen, een selectie die uitpuilt van de overbodige spelers en een ontevreden aanhang. En de trainers die wel geschikt waren voor Feyenoord en dolgraag naar De Kuip waren gekomen, zijn nu succesvol bij andere clubs. Huub Stevens promoveerde met 1. FC Köln naar de Bundesliga en gaat nu weer bij Roda JC aan de slag, Co Adriaanse presteerde spectaculair met AZ en Martin Jol maakt indruk bij Tottenham Hotspur. Zij werden om uiteenlopende redenen niet geschikt bevonden voor Feyenoord.
Intussen is de afgeserveerde Gullit de club betaalt hem een afkoopsom zó in de war dat hij allerlei complottheorieën ontwerpt. Het komt erop neer dat ik min of meer begonnen ben met het inluiden van zijn ondergang. Een halfjaar geleden, tijdens het tv-programma Voetbal Insite, had ik een discussie met Gullits rechterhand Zeljko Petrovic. Hij was ooit een begenadigd voetballer, maar ook de man die het naar de mond praten en slijmen heeft uitgevonden. In een interview vertelde hij dat hij zelfs een nier aan Gullit zou afstaan en dat hij zon waardering had voor Nelson Mandela, toevallig de cultheld van zijn baas. Dat vond ik misselijkmakende quotes. Vervolgens hoorde ik van mijn Feyenoord-specialisten op de redactie dat de spelers zich dagelijks ergerden aan het stuitende gedrag van de assistent-trainer die voortdurend Gullit napraatte en in de groep Papegaaijovic werd genoemd. Met die feiten heb ik Petrovic destijds geconfronteerd. Het was opvallend dat hij alles verontwaardigd ontkende, maar de spelers merkten vervolgens dat hij zich anders opstelde in de groep.
De sluwe Gullit greep dit incident met terugwerkende kracht aan om aan te tonen Feyenoord bewust onrust had gecreëerd. De rechterhand van Van den Herik, manager in- en externe betrekkingen Jan D. Swart, zou mij voortdurend interne informatie hebben verstrekt om Gullit in diskrediet te brengen en onrust te veroorzaken binnen de groep. Als Chris van Nijnatten van het AD dat vervolgens schrijft, moet ik glimlachen. Maar Jaap de Groot van De Telegraaf, die nooit onzin publiceert, liet zich ook opstoken door de in goed onderling overleg vertrokken trainer. En vervolgens schreven de serieuze journalisten Paul Onkenhout van de Volkskrant en Mark Caldenhoven van het Utrechts Nieuwsblad er zelfs een vermakelijke column over. Op dat moment heeft u recht op tekst en uitleg.
Jan D. Swart is een voormalige collega. Wij onderhouden al jaren vriendschappelijke betrekkingen, zonder bij elkaar over de vloer te komen. Ik weet nog als de dag van vandaag dat hij me trots belde met de mededeling dat Feyenoord Ruud Gullit had aangetrokken als trainer. Hij reageerde nogal pissig toen ik hem voorspelde dat de club daar spijt van zou krijgen. Wat bleek namelijk? Commercieel manager Sjaak Troost en Swart stonden aan de basis van dit idee. Zij wilden na Bert van Marwijk een trainer met meer uitstraling, een vent die de club internationaal kon verkopen. Van den Herik was gevoelig voor die argumenten, waarop de voorzitter en zijn rechterhand Swart met Gullit gingen praten en hem contracteerden.
Swart ligt wakker van onrust binnen de club, hij is allergisch voor medewerkers die lekken naar de media en hij belt stad en land af om zaken te nuanceren. Hij haalde Gullit binnen, daarom is hij altijd achter de trainer blijven staan. Zoals hij Robin van Persie, Leonardo, Ebi Smolarek, Mark Wotte, de prekerige Dirk Kuijt en de babbelzieke Petrovic ook altijd tot in het ridicule verdedigde. Lekken was het laatste wat Swart zou doen. Ik heb nooit een primeur van hem gehad, omdat hij het nieuws exclusief op de Feyenoord-site publiceert. Hij is tevens als eindredacteur verantwoordelijk voor Feyenoord Televisie. Voor dat programma was Gullit een belangrijke pion. Ik heb Swart dan ook nooit op een negatieve opmerking over de trainer kunnen betrappen.
Gullit heeft altijd de mond vol over het in de ogen kijken, eerlijkheid en respect, maar het getuigt van weinig respect als hij op basis van een hersenschim bij journalisten gaat shoppen om Swart als onbetrouwbaar af te schilderen. Het wordt de hoogste tijd dat Gullit via een zelfanalyse terugkeert in de werkelijkheid, want de gevolgen van zijn gekrenkte ego nemen nu verontrustende vormen aan. Swart wordt nu geheel ten onrechte als een lek afgeschilderd, dankzij de rancuneuze kruistocht van een weggestuurde trainer. Van een goed ingevoerde Feyenoord-werknemer weet ik intussen dat technisch directeur Mark Wotte Gullit heeft ingefluisterd dat Swart de kwade genius is. Wotte is de stoker achter de schermen die vervolgens in beeld de ideale schoonzoon uithangt.
Bij Feyenoord ergeren de medewerkers zich aan het geslijm van de technisch directeur in de richting van de voorzitter. Zoals dezelfde mensen niet begrijpen waarom de ooit zo scherpe en strijdbare Van den Herik zich laat inpakken door deze sluwe overlever. Maar Van den Herik lijkt zijn aandacht meer bij de naderende FIOD-affaire te hebben dan bij Feyenoord, waardoor de technisch directeur zijn gang kan blijven gaan. Hij presenteerde Erwin Koeman als de nieuwe trainer alsof dat de ultieme garantie voor het grote succes zou zijn.
Koeman heeft een goede staat van dienst als voetballer, leerde het vak bij PSV van Guus Hiddink en deed Martin Jol vergeten bij RKC Waalwijk. Hij verdient het voordeel van de twijfel, zoals Foeke Booy, Gertjan Verbeek, Ron Jans en Peter Bosz in dezelfde categorie ook tot de mogelijkheden behoorden. De presentatie van Koeman was geenszins indrukwekkend. De coach van een potentiële topclub presenteert zich niet in een spijkerbroek en een casual shirt. De nieuwe trainer hield zich op de vlakte, maar Wotte bralde er weer lustig op los. Volgens hem past Koeman goed bij Feyenoord, omdat hij zich niet belangrijker acht dan de club. Verder heeft de nieuwe trainer een geen-woorden-maar-daden-mentaliteit en moet hij voor betere tijden in De Kuip zorgen en natuurlijk herkenbaar voetbal gaan spelen. De egocentrische wartaal van Gullit was in ieder geval nog vermakelijker dan het ingeschopte-open-deuren-jargon van deze zelfingenomen sprekende pop die medeverantwoordelijk was voor alle miskopen en de kapitaalsvernietiging van Feyenoord in het afgelopen seizoen.
Johan Derksen