UEFA machteloos tegen financiële doping

Had de UEFA zijn belofte uit 2008 een gelijker speelveld te creëren waargemaakt, dan zou Ajax dit jaar een goede kans hebben gehad de Champions League te winnen. De schuldenvrije Amsterdammers moeten zich nu echter staande houden tussen clubs met dieprode cijfers en die genieten van opgeblazen begrotingen dankzij injecties van eigenaren. In de kwartfinale wacht het financieel gedrogeerde Juventus, met ruim driehonderd miljoen euro schuld.

Financial Fair Play (FFP), bedacht in 2008 en gelanceerd in 2011, had als doel dat clubs naar hun mogelijkheden leven. De regelgeving komt er in grote lijnen op neer dat ze break-even zouden moeten draaien. De UEFA ziet het als een succes, omdat de clubs een gezamenlijk verlies van 1,7 miljard ombogen in zeshonderd miljoen winst.

Van het oorspronkelijke doel - het verkleinen van de verschillen - komt echter niks terecht. Clubjes als Cluj en PAS Giannina werden geschorst voor Europees voetbal, terwijl Paris Saint-Germain en Manchester City hun straffen voor twintig miljoen euro mochten afkopen. Een paar gedeukte Skoda’s zijn na een snelheidsovertreding van de weg gehaald, maar de glimmende Ferrari’s mogen plankgas doorrijden.

Vorige week kreeg de UEFA opnieuw een gevoelige tik, toen het internationale sporttribunaal oordeelde dat een onderzoek naar het door Qatar gesponsorde PSG niet mag worden heropend. In 2017 betaalde PSG liefst 422 miljoen voor Neymar en Kylian Mbappé. Aanhoudende pogingen van de Europese top om FFP te ontduiken, hebben het systeem ondergraven.

Galatasaray en AC Milan gingen de afgelopen maanden eveneens succesvol in beroep. Recent lekten documenten uit waaruit bleek dat Manchester City door het kunstmatig opblazen van sponsordeals de FFP-regelgeving omzeilt. Tevens zou City bedrijven hebben opgezet om daarin de imagerechten van spelers onder te brengen, om zo de salariskosten te drukken. De UEFA opende maar weer eens een onderzoek, maar de uitslag laat vaak jaren op zich wachten.

Net als op de spelersmarkt zijn ook op dit terrein PSG en Manchester City de baas, omdat zij de duurste juristen en de beste expertise kunnen aankopen. Met gigantische advocatenlegers houden ze de UEFA op afstand. In de basis was FFP een mooie ideologie, maar over de effecten lijkt niet goed nagedacht. Waar meer concurrentie werd beloofd, is juist het tegendeel bereikt. Dat Ajax het toch nog zo ver schopt, is ondanks de UEFA, en bepaald niet dankzij.