Uli Hoeness: hart, ziel en brein van Bayern München
Uli Hoeness heeft vrijdag zijn vertrek aangekondigd bij Bayern München. Daarmee moet Der Rekordmeister gedwongen afscheid nemen van de man die als beleidsbepaler aan de basis stond van de successen van de regerend kampioen van Duitsland en de titelhouder in de Champions League. Een portret van Hoeness, die 35 jaar lang ziel en zaligheid gaf voor Bayern.
Uli Hoeness leidt in de zomer van 1974 een zalig leventje. De 22-jarige aanvaller is met West- Duitsland net wereldkampioen geworden en heeft als pijlsnelle ster van Bayern München al drie landstitels, een West-Duitse beker en een Europa Cup I op zak. Hoeness vindt het fantastisch. Prijzen leveren immers status op, en status betekent geld. Véél geld. Hij is ervan bezeten.
De op 5 januari 1952 in Ulm geboren Hoeness is geen gewone voetballer. Hij voelt een onweerstaanbare drang rijk te worden, denkt als een zakenman en verhandelt zichzelf. Tal van lucratieve reclamedeals bezorgen hem flink wat kapitaal. Zo verdient hij na de wereldtitel van 1974 met zijn vriend en ploeggenoot Paul Breitner liefst 125 duizend euro aan de verkoop van door hen gesigneerde WK-boeken.
Natuurtalent
Op zakelijk gebied is Hoeness een natuurtalent. Zijn contacten met de Zuid-Duitse vrachtwagenfabrikant Magirus Deutz leveren Bayern in 1978 een nieuwe shirtsponsor op. Eind '78 vertrekt Hoeness uit München, om op huurbasis nog een paar maanden voor 1. FC Nürnberg te voetballen.
Als manager keert hij in de lente van 1979 in de Beierse hoofdstad terug. Hij belandt midden in een revolutie. Zijn voormalige ploeggenoten hebben de macht gegrepen. Eerst tegen trainer Gyula Lóránt – die wordt ontslagen – en vervolgens tegen voorzitter Wilhelm Neudecker. Vlak voor diens geruchtmakende aftreden heeft de man Hoeness aangesteld, per 1 mei 1979.
Hoeness heeft vrij spel, maar beseft dat hem wacht de loodzware taak het sportieve verval van zijn club te stuiten. Bayern München staat aan de rand van de financiële afgrond. De nieuwe trainer Robert Schwan heeft jarenlang gesjoemeld met de opbrengsten van vriendschappelijke wedstrijden. De Duitse belastingdienst weet er wel raad mee. De naheffing bedraagt liefst twee miljoen euro. Hoeness zal een betalingsregeling moeten treffen voor Bayern.
In de zomer van 1979 vormt Hoeness zijn visie. De selectie gaat op de schop. Bayern moet weer trots kunnen uitstralen. Saneren, tóch presteren, landskampioen worden en de club vervolgens aan de top houden zonder nieuwe schulden te maken. Dát neemt Hoeness zich voor.
Real in Lederhosen
Maar het moet slechts het begin zijn. Al mijmerend stippelt hij met zijn vriend Paul Breitner een toekomstvisie uit. Breitner heeft drie seizoenen voor Real Madrid gespeeld. Af en toe is Hoeness daar op bezoek geweest. De grandeur, de piekfijne grasmat, de medische verzorging en de schier ontelbare personeelsleden ademen pure topsport uit. Samen raken de twee bevlogen van het idee in Duitsland iets soortgelijks op te bouwen. Een soort Real in Lederhosen kweken, het lijkt Hoeness wel wat.
Fanatiek is Hoeness bezig, nietsontziend ambitieus. De povere financiële situatie van zijn club is een hindernis, maar deert hem verder weinig. Hoe dan ook wil hij Bayern weer naar de nationale top loodsen. Hij concentreert zich aanvankelijk vooral op geld verdienen, de clubkas is immers leeg. Hoeness neemt de merchandising op de schop en besluit van Bayern een merknaam te maken. Maar ook sportief komt het succes direct. In 1980 en 1981 wint Hoeness al zijn eerste landstitels.
Hemelbestormer
Uli Hoeness oogst zéker niet alleen lof. Terwijl Bayern onder zijn leiding rijker en succesvoller wordt, neemt de antipathie tegen zijn werkwijze toe. Hij begint zelfs haat te ontlokken. Miljoenen voetbalfans in Duitsland vinden de bloedfanatieke hemelbestormer stuitend arrogant.
Niemand jaagt met zo veel passie op het beter maken van een voetbalclub als Uli Hoeness. Hij benut de exploderende inkomsten uit reclame en merchandising voor hypermoderne trainingsfaciliteiten. Schulden bezit hij dan allang niet meer. Vanaf 1985 bewijzen vier opeenvolgende landstitels het enorme succes.
De hand van Hoeness lijkt Bayern alleen maar omhoog te kunnen leiden. Het plotselinge verval ziet vrijwel niemand aankomen. Ineens valt de Bayern-machine stil. Het is de herfst van 1991. De spelers ogen flets, het elftal sprankelt niet meer. De resultaten zijn dramatisch. Onder druk van de media ontslaat Hoeness trainer Jupp Heynckes.
Zijn voorzitter Fritz Scherer begint aan hem te twijfelen en bedenkt een plan. Zodra Hoeness de details verneemt, trekt hij lijkbleek weg. Scherer benoemt Franz Beckenbauer en Karl- Heinz Rummenigge tot vice-presidenten van de club. Ze zullen in die rol Hoeness van adviezen moeten voorzien.
De gevolgen vallen mee. De mediagenieke Beckenbauer is het nieuwe boegbeeld van de club en Rummenigge zal zich vooral op de achtergrond manifesteren. Hoeness blijft het hart, de ziel en het commerciële brein. Hij zal alleen moeten overleggen. De manager hoort dat hij minder krenterig moet zijn. Hoeness is een koopjesjager, hoewel Bayern in 1992 al tientallen miljoenen euro's op de bank heeft staan. De club blaakt van gezondheid.
FC Hollywood
Alles wat Hoeness op commercieel gebied aanpakt, lijkt in goud te veranderen. Sportief valt er veel minder te lachen. Tussen 1992 en 2000 viert Bayern slechts drie landstitels. Het zijn de jaren dat de club vooral bekendstaat als FC Hollywood. Tumult, bekvechten en tal van schandaaltjes vormen de reden. Hoeness, Beckenbauer en Matthäus spelen de hoofdrol. Met hun columns en media-optredens zorgen de laatste twee geregeld voor onrust. Het gaat jarenlang door.
In het nieuwe millennium breken voor Uli Hoeness alsnog gouden tijden aan. Alsof hij eindelijk kan oogsten, na ruim twintig jaar zaaien. Zijn grote droom komt uit: de wereld laten zien dat het ook mogelijk is zónder miljoenenschulden de Champions League te winnen. Het lukt in het San Siro van Milaan, op 23 mei 2001. Er zijn penalty's voor nodig, tegen Valencia. Maar na de in 1-1 geëindigde wedstrijd is het Hoeness die met de beker op de foto gaat.
Aan de soms veronderstelde vete tussen Uli Hoeness en Franz Beckenbauer komt in januari 2002 publiekelijk een eind. Op diens vijftigste verjaardag zet Der Kaiser zijn voormalige ploeggenoot op een voetstuk. 'Het succesverhaal van Bayern luistert naar de naam Uli Hoeness', vertelt Beckenbauer. 'De club kan niet zonder hem.' Er is geen supporter of voetbalkenner die eraan twijfelt. Zónder Hoeness had Bayern nooit gestaan waar het nu staat. (Martijn Horn)
Om mee te kunnen praten, moet je ingelogd zijn met je VI-account.
Login