Vertonghen-cirkel is rond met het cadeautje van zijn moeder

Het is de zomer van 2007, als de dan twintigjarige Jan Vertonghen een roerige periode op schitterende wijze afsluit. Door Ajax is hij in de tweede seizoenshelft van 2006/07 verhuurd aan RKC Waalwijk, namens de Brabanders scoort hij in dat halfjaar nota bene tegen zijn broodheer. Het wordt een van de meestbesproken doelpunten uit de loopbaan van Vertonghen. Het duel in Waalwijk eindigt in 2-2, waardoor Ajax drie speelronden voor het einde verzuimt de koppositie over te nemen van PSV. Aan het einde van de rit lopen de Amsterdammers de titel op doelsaldo mis. En RKC? Dat degradeert.

Het scoren wordt Vertonghen bepaald niet in dank afgenomen, maar mede door die treffer verdient hij zijn debuut voor de nationale ploeg. Op 2 juni 2007 laat bondscoach René Vandereycken (ex-FC Twente) hem voor het eerst opdraven, al denkt Vertonghen aanvankelijk dat hij is opgeroepen voor Jong België. Niets blijkt minder waar. Het grote België verliest in de verknalde EK-kwalificatiereeks van Portugal (1-2), Vertonghen speelt als middenvelder samen met spelers als Carl Hoefkens, Tom De Mul, Gaby Mudingayi, Karel Geraerts en Mark De Man.

We spoelen vooruit naar 2018, precies elf jaar na dat debuut. De locatie (het Koning Boudewijn Stadion in Brussel) is hetzelfde, de datum (2 juni) is hetzelfde, de tegenstander (Portugal) is hetzelfde, zelfs de dag (zaterdag) is hetzelfde. Het enige wat anders is, is de status van Vertonghen zelf. Van de bleue Ajax-huurling in Waalwijkse dienst is weinig meer over. Hij keert na zijn RKC-tijd terug in Amsterdam, groeit uit tot aanvoerder en leider én wordt een onbetwiste publiekslieveling. Een status die hij bij Tottenham Hotspur inmiddels ook al heeft verdiend.

Vertonghen staat symbool voor de transformatie van De Rode Duivels. Is de ploeg in 2007 nog een lelijk eendje dat zich niet eens weet te plaatsen voor het EK 2008 (België wordt achter Polen, Portugal, Servië en Finland vijfde in de kwalificatiepoule, maar nét voor Armenië en Azerbeidzjan), in 2018 geldt België als een van de belangrijkste outsiders voor de wereldtitel. Mede door Vertonghen, die niet meer als middenvelder of linksback hoeft te acteren, maar 'gewoon' als centrumverdediger. In die rol wordt hij op 11 oktober 2017 recordinternational. Hij passeert Jan Ceulemans met zijn 97ste cap.

Hartekreet
Het woord is gevallen: 'cap'. Het synoniem voor 'interland' dateert uit de tijd dat sportploegen nog niet dezelfde tricots droegen, maar door dezelfde kleur petten te dragen tóch wisten wie er precies bij wie hoorden. Jarenlang kregen ook Belgische voetballers (naar Brits gebruik) na iedere interland een klakske, als aandenken. Nog altijd krijgen internationals van Engeland bij hun honderdste interland een gouden pet in een glazen kistje. In België was die traditie opgedroogd. Tot afgelopen zaterdag.

Vertonghen verzuchtte het een dag voor zijn mijlpaal nog. 'Of ik het jammer vind dat ik morgen niet zo'n petje krijg? Ja, toch wel. Bij Nederland kreeg Ruud Vormer (die maandag zijn debuut maakte, red.) een haasje voor zijn eerste interland. Dat zijn kleine, toffe dingen die het gevoel van trots nog iets verder aanwakkeren.' Een hartekreet die moeder Ria Mattheeuws niet onbeantwoord kon laten.

De vrouw die in 2012 ook al de Nederlandse Gouden Schoen aan hem mocht overhandigen (zie foto hierboven), kwam vlak voor de aftrap aan de arm van de Belgische bondsvoorzitter het veld op. Mét een pet in haar handen. Mooier kon het niet voor Vertonghen, die in januari 2007 zijn vader Paul verloor aan een slopende ziekte. Vertonghen senior maakte het België-debuut van zijn oudste zoon dus nooit mee, maar mama was zaterdag de eregast op het centurion-feestje van haar zoon. Met zichtbare verrassing en ontroering bij Vertonghen tot gevolg.

'Ik ben heel, heel trots', liet hij na afloop weten. 'Die cap? Ja, dat is toch wel iets speciaals. Die krijgt een mooi plekje in mijn huis. Het is altijd prachtig om voor mijn land te spelen, en ik ben nog lang niet klaar.' Het zal ze in België als muziek in de oren klinken. Op naar het WK, op naar de tweehonderd.

• Meer over

• J. Vertonghen
• Tottenham Hotspur
• Ajax
• België
• Wereldkampioenschap Rusland 2018
• België - Portugal (0-0)