VI-flashback 1: Nederland verslaat Brazilië in 1974

data-height="108" data-width="397" data-align="clear" data-caption="

" src="http://www.vi.nl/upload/c49b43fe-4b68-49e9-a5c1-9d5e98be2726_image4050414833781933693.gif" /> Brazilië had afscheid genomen van een gouden generatie. De laatste vier gespeelde WK's leverden drie keer de Goddelijke kanaries als winnaar op. Van het team dat in 1970 op indrukwekkende wijze Italië in de finale met 4-1 versloeg, waren nog slechts twee spelers overgebleven in de opstelling voor het duel met Nederland: Jairzinho en Rivelino.

Van het geadoreerde Jogo Bonito was weinig meer over. Bondscoach Mario Zagalo schafte die speelstijl af met de mislukking van 1966 nog in het hoofd. Op het WK in Engeland kwamen de Brazilianen te kort tegen de meedogenloze Europeanen. Omdat dit toernooi wederom op het oude continent plaatsvond, nam de oefenmeester enkele killers in zijn team op. Luiz Pereira, Marinho Peres en Zé Maria waren keiharde spelers die de tackle niet bepaald schuwden. De eeuwige favoriet voor de eindzege begon het WK in Duitsland uiterst matig. Na twee doelpuntloze gelijke spelen tegen Joegoslavië en Schotland werd de afsluitende poulewedstrijd tegen Zaïre met 3-0 gewonnen. Ter illustratie: Joegoslavië gaf de naïeve Afrikanen met 9-0 klop. Met hetzelfde puntenaantal beëindigden Brazilië, Joegoslavië en Schotland de poulefase De Schotten incasseerden een doelpunt, dus kon Brazilië naar de tweede ronde.

In 1974 bestond de tweede ronde uit twee poules van vier, waarvan de winnaars de finale speelden. Brazilië schoof met moeite de DDR (1-0) opzij en tegen Argentinië werd met 2-1 gewonnen. Het systeem waarin veiligheid voorop stond en de omschakeling voor gevaar zorgde, moest volstaan om Nederland te kloppen en de finale te halen.

Nederland had zich voor het eerst sinds 1938 weer eens geplaatst voor een WK-eindronde. Waar Ajax en Feyenoord furore in Europa maakten, werd van Oranje vooraf weinig verwacht. Ondanks de aanwezigheid van topvoetballer Johan Cruijff.

De kwalificatie was moeizaam verlopen en Oranje kende een voorbereiding waarin magere resultaten en gedoe om premies de boventoon voerden. Bovendien werd bondscoach Frantisek Fadrhonc niet in staat geacht bondscoach te zijn. Hij kreeg Rinus Michels boven zich. De Sfinx was echter ook coach van Barcelona en reisde tijdens het toernooi op en neer omdat hij met zijn club nog wedstrijden moest spelen.

Eenmaal in West-Duitsland begon het plots te lopen. In de eerste poulefase werd een degelijke 2-0 overwinning gevolgd door een 0-0 gelijkspel tegen Zweden. Tegen Bulgarije werd eenvoudig met 4-1 gewonnen. In de tweede ronde speelde Oranje een fantastische wedstrijd tegen Argentinië en won met 4-0. Tegen de DDR toonde de ploeg ook degelijk te kunnen zijn: twee kansen waren genoeg voor een 2-0 winst. Een gelijkspel tegen Brazilië volstond voor een finaleplaats. Brazilië dacht het antwoord op het Nederlandse totaalvoetbal te hebben door de tegenstander te provoceren. Maar spelers als Johan Neeskens, Wim Jansen en Wim van Hanegem bleken niet onder de indruk van de vliegende tackles, het op de voeten staan of spuwende opponenten. Zonder problemen werden de plaagstoten geïncasseerd en net zo makkelijk uitgedeeld.

In de eerste helft was het voor Nederland een probleem dat de aanvallers van Brazilië vroeg stoorden. Het centrale verdedigingsduo – Arie Haan en Wim Rijsbergen – kon geen moment opbouwen zoals het eerder in het toernooi wel deed. Haan zocht in het eerste bedrijf vaak de aansluiting met het middenveld en Rijsbergen moest daardoor de opbouw verzorgen. Niet zijn sterkste kant.

Na rust eiste coach Michels meer voorzichtigheid van Haan en deed Oranje de wereld versteld staan met prachtig voetbal. Na een goede pass van Cruijff bracht Johan Neeskens Oranje na vijf minuten al op voorsprong. De Brazilianen waren geslagen. In de 65ste minuut snelde linksback Ruud Krol naar voren en zag zijn uitstekende voorzet voortreffelijk naar binnen gevlogen worden door Cruijff.

Zes minuten voor tijd was de ontmaskering van Brazilië compleet. Een bizarre aanslag van Luiz Pereira op Neeskens werd met rood bestraft. Op alle vlakken was Brazilië verslagen en Nederland mocht zich opmaken voor de finale tegen West-Duitsland. (Jasper Steppé) 3 juli 1974, Westfalenstadion (Dortmund)Nederland-Brazilië 2-050. Neeskens 1-0, 65. Cruijff 2-0Toeschouwers 52.500; scheidsrechter Kurt Tschenscher (West Duitsland).Gele kaart: Rep en Wim Suurbier (Nederland), Zé Maria, Marinho Peres en Luiz Pereira (Brazilië)Rode kaart: 84. Luiz Pereira (Brazilië)

Nederland Jan Jongbloed; Wim Suurbier, Arie Haan, Wim Rijsbergen, Ruud Krol; Wim Jansen, Johan Neeskens (84. Rinus Israel), Willem van Hanegem; John Rep, Johan Cruijff, Rob Rensenbrink (67. Theo de Jong)Brazilië Emerson Leão; Zé Maria, Luiz Pereira, Marinho Peres, Chagas Marinho; Paulo César Carpegiani, Roberto Rivelino, Dirceu, Valdomiro; Jairzinho, Paulo César Lima (62. Mirandinha)