Voetbalstad Berlijn maakt zich op voor derby tussen bijzondere rivalen

Tom Druppers

08.30,

2 nov. 2019

Bijna dertig jaar na de val van de Berlijnse muur maakt de Duitse hoofdstad zich op voor de eerste Bundesliga-confrontatie ooit tussen Hertha BSC en 1. FC Union Berlin. Een derby die nog niet vaak gespeeld werd, maar desondanks een rijke historie kent.

Voetbalstad Berlijn maakt zich op voor derby tussen bijzondere rivalen

Union Berlin

1 - 0

Hertha BSC

Een anekdote, tekenend voor de bijzondere band tussen beide clubs, werd ooit verteld door Dirk Zinger, de voorzitter van Union. Al van kinds af aan is de immer markante Zinger hartstochtelijk fan van de club uit Oost-Berlijn, maar ooit was hij voorvechter van de bundeling van de krachten met stadgenoot Hertha. Het was ergens in de jaren tachtig, ten tijde van de splitsing van Berlijn, toen het oosten en westen nog gescheiden waren door De Muur. Een jonge en opstandige Zinger moest zich verantwoorden bij de conrector, nadat hij 'Hertha & Union – One Nation' op het schoolgebouw had gekalkt met graffiti. Dat hij daarmee een schoolschorsing riskeerde nam hij op de koop toe, want zijn protest diende een groter geheel. Het voetbal in Berlijn diende in die tijd bij supporters van beide clubs als platform voor een gemeenschappelijke symboolstem tegen de Sovjet-heerschappij.

We hold together like the wind and sea, the blue-white Hertha and FC Union

Zo waren aanhangers van Hertha – wiens thuisbasis ligt in het westen van Berlijn – ondanks De Muur vrij om af te reizen naar het communistische oosten. Steeds vaker werd het Stadion An der alten Försterei, de thuisbasis van Union, in die jaren als blijk van steun mede bevolkt door Hertha-supporters. Een memorabel moment in de Berlijnse voetbalgeschiedenis is de UEFA Cup-kwartfinale van 1979, toen Hertha het opnam tegen Dukla Praag, gelegen in Tsjechoslowakije, achter het IJzeren Gordijn. De Duitsers werden die dag gesteund door ruim dertigduizend fans, van wie de helft afkomstig was uit het oostelijke Union-deel van Berlijn.

Mede daarom werd de promotie van Union naar de Bundesliga op 27 mei jongstleden ook door Hertha-fans met gejuich ontvangen. Voor het eerst in de geschiedenis van de club promoveerden Die Eisernen naar het hoogste Duitse voetbalniveau en dus zou ook de derby op het programma staan. De Duitse voetbalbond stelde de wedstrijd vast voor zaterdag 2 november, precies een week voordat de stad stil zou staan bij het feit dat het dertig jaar geleden was dat De Muur viel. Pogingen van Hertha om het duel te verplaatsen naar die bewuste datum haalden niets uit, want daar wilde Union niet aan. 'Voor ons is die historische dag te belangrijk', zo luidde de reactie van Union op social media. 'Wij willen dan niet voetballen.'

Derbyperikelen
Bovendien bleek de uitgesproken Union-voorman Zinger daar ook weinig zin in te hebben. 'Het is toch een derby en daar hoort rivaliteit bij. Ik denk dat het absurd is om die wedstrijd een vriendelijk karakter te willen geven en in het teken te stellen van de eenheid van Duitsland.' Het tekent de verandering van de onderlinge verhoudingen. Na de val van De Muur in 1989 hield de vriendschap tussen Hertha en Union Berlin wel stand, maar werd de band nooit meer zo innig als ten tijde van de Koude Oorlog. Op zich logisch, want toen Berlijn als stad in 1989 verenigd werd, verdween min of meer ook de noodzaak voor de supporters om gezamenlijk ten strijde te trekken. Van een gemeenschappelijke, politieke vijand was immers geen sprake meer.

In de week in aanloop naar de nu al historische stadsderby leefde Berlijn toe naar het treffen tussen beide Bundesliga-clubs. De oudere supporters van beide clubs kennen de sentimenten en sommigen van hen hekelen de gemaakte rivaliteit, die volgens hen niets te maken heeft met onderlinge haat tussen het oosten en westen van de stad. De jongere garde kijkt vooral reikhalzend uit naar een derby met alles erop en eraan tegen de stadsrivaal. Dat wordt nog maar eens onderstreept door het 'Shit Union', dat de Hertha-supporters onlangs nog ten gehore brachten in het eigen stadion.

Voor de Nederlander Sheraldo Becker (Union Berlin) zal de derby minder beladen zijn dan voor de fans.

Clash der stijlen
Bovenal is het treffen een clash tussen twee totaal verschillende clubs, met ieder zijn eigen filosofie. Hertha wordt financieel bijgestaan door de Duitse zakenman Lars Windhorst, die zijn ambities niet onder stoelen of banken stak en fors heeft geïnvesteerd in de selectie. Daarnaast profileert Hertha zich als club van de stad, die supporters trekt vanuit heel Berlijn en omstreken. Union daarentegen heeft zijn oorsprong in Köpenick, een arbeiderswijk in het oosten van de stad, en wil vooral méér zijn dan een voetbalclub. De fans, allergisch voor de hedendaagse commercialisering van het voetbal, zijn bij tijd en wijlen niet wars van linkse politieke statements.

Terug naar het heden. Het is de vraag of Karim Rekik, Javairô Dilrosun en Daishawn Redan, allen spelend voor Hertha, zich bewust zijn van al deze sentimenten. Voor het Nederlandse trio telt waarschijnlijk louter een positief resultaat, want het is vooralsnog wisselvalligheid troef bij de club uit West-Berlijn. Hertha staat na negen speelronden elfde in de Bundesliga, vijf plaatsen hoger dan promovendus Union, dat het zoals verwacht moeilijk heeft. De ploeg waar de Nederlander Sheraldo Becker onder contract staat boekte al wel twee knappe zeges, op Borussia Dortmund (3-1) en SC Freiburg (2-0). Genoeg om naar uit te kijken voor de voetballiefhebber, is het niet vanwege de historische lading die op het duel ligt, dan wel vanwege de sportieve belangen voor beide clubs.