'Wim Jansen faalt op alle fronten bij Feyenoord'
Allereerst wil ik u prettige feestdagen en een voorspoedig 2009 toewensen. Het jaar 2008 was goed voor Voetbal International. De tijdschriften hebben het moeilijk, de economische crisis is er debet aan dat de advertentieverkoop stagneert, maar onze cijfers waren verrassend goed. VI beleefde een nieuwe start in 2008. Editorial director Cees van Cuilenborg, directeur Cees van Nijnatten en algemeen directeur Pieter de Jong namen afscheid. Uitgever Dick Holstein en ik vormen de directie in Gouda en vanuit het hoofdkantoor in de Amsterdamse grachtengordel kijkt de nieuwe algemeen directeur, de energieke en ambitieuze Belg Koen Clement, over onze schouders mee.
Ik hoop dat het u is opgevallen, maar we zijn een andere koers gaan varen. Ruim dertig jaar heb ik prettig samengewerkt met Van Cuilenborg. Hij leerde me commercieel denken. Journalisten noemen dat heel kort door de bocht verloedering, maar ook zij zullen, zodra ze hoofdredacteur worden, ervaren dat de wereld er dan plotseling heel anders uitziet. Van Cuilenborg gaf mij de ruimte mezelf te zijn. Daar ben ik hem dankbaar voor. Hij kreeg loyaliteit ervoor terug, al werd dat de laatste jaren steeds moeilijker. Van Cuilenborg verklaarde het format heilig, wie het vervolgens invulden was volgens hem niet zo relevant. Daar denk ik anders over. Daarom heb ik het blad in 2008 een kwaliteitsinjectie gegeven. De redactie is versterkt met toonaangevende journalisten, terwijl Iwan van Duren en Tom Knipping de gelegenheid kregen onderzoeksjournalistiek te bedrijven. Twee weken geleden leverde dat een onthullend verhaal op over de financiële crisis bij Feyenoord, voor het kerstnummer produceerden zij een unieke enquête onder alle Eredivisie-spelers.
Door alle nevenuitgaven, die verliesgevend waren of weinig opbrachten, van de markt te halen, kan de redactie zich helemaal concentreren op VI. Tot op heden blijkt dat een goede keuze. Gelukkig ben ik niet zo eigenwijs als Feyenoord-trainer Gertjan Verbeek. Ik luister goed naar mijn redactie, mensen uit de bladenwereld en vooral naar de lezers. We proberen onze klanten op hun wenken te bedienen. Daarom wordt er met ingang van dit kerstnummer meer aandacht besteed aan amateurvoetbal en is er voor de ouderen ruimte gemaakt voor historie. Intussen sta ik open voor op- of aanmerkingen en uw suggesties worden op prijs gesteld. We zullen het voetbal ook in 2009 weer kritisch volgen. Clubs en supporters zijn daar niet altijd blij mee, maar de grootste amusementsindustrie van Nederland verdient en vraagt een serieuze kritische benadering, gebaseerd op keiharde feiten. Mijn streven is een blad te maken waarnaar iedere oprechte voetballiefhebber wekelijks uitkijkt. En dat lijkt me een nobel streven.
Voor de zieltogende topclub Feyenoord was 2008 géén goed jaar. Onder Bert van Marwijk veroverde de ploeg de KNVB-beker, maar na zijn vertrek is het kommer en kwel in De Kuip. De voetballerij kent intussen een nieuw fenomeen. Elke bvo moet een boegbeeld hebben, een sterke persoonlijkheid, een man met charisma die de club verkoopt, woordvoerder naar de media is en de klappen opvangt. In moeilijke tijden neemt hij de verantwoordelijkheid op zich, waardoor hij alle medewerkers uit de wind houdt. Riemer van der Velde vertolkte die rol bij SC Heerenveen. Ron Jans doet het bij FC Groningen, Joop Munsterman bij FC Twente en Jan Smit bij Heracles Almelo. Marco van Basten is het nieuwe boegbeeld van Ajax, Mario Been doet het geweldig bij NEC en Louis van Gaal is het gezicht van AZ. Feyenoord mist zo'n boegbeeld, terwijl Wim Jansen (foto) het qua status zou moeten kunnen. Mister Feyenoord wil wél aan alle touwtjes trekken, maar geen verantwoordelijkheid dragen.
Die kromme constructie had Feyenoord nooit moeten accepteren. Jansen is een vriend van Peter Bosz, ze maken al jaren deel uit van een beleggingsclubje. Toen Jansen als een onduidelijke adviseur achter de schermen werd benoemd, keek ik er niet vreemd van op dat Bosz technisch directeur werd. Hij was als trainer voortijdig ontslagen bij De Graafschap en hield Heracles Almelo net in de Eredivisie. Als technisch directeur had hij geen enkele ervaring. Stanley Brard, de zwager van Jansen, werd hoofd jeugdopleiding en John Lammers, de boezemvriend van Bosz, trad in dienst als spitsentrainer. Jansen is ook nog ambassadeur van een dubieuze voetbalschool in Brazilië waarbij zijn zoon betrokken is. Als teammanager stelde de club niet iemand aan met een Feyenoord-verleden, maar kwam de voormalige Sparta-keeper en spelersmakelaar Bas van Noortwijk uit de hoge hoed. Vanaf zijn aanstelling gedraagt Jansen zich mensenschuw. Hij weigert de media te woord te staan, verlaat De Kuip via de achterdeur en schuifelt wegge- doken achter de kraag van zijn jas naar de dug-out om als assistent-trainer naast Verbeek plaats te nemen. Jansen acteert graag een man met een Feyenoord-hart. Dan had hij nu in de bres moeten springen voor Verbeek. Hij had het beleid naar buiten uit moeten verdedigen en verduidelijken, want de directie van Feyenoord mist de status om serieus te worden genomen. Financieel directeur Onno Jacobs is een degelijke boekhouder, algemeen directeur Eric Gudde een voormalige topambtenaar bij de gemeente Rotterdam. Hij was directeur Gemeentebelasting én van de Dienst Sport en Recreatie, maar ontbeert de status en het charisma om met een geloofwaardig verhaal naar buiten te treden. Bosz blijft, heel verstandig, op de achtergrond. Hij is de auteur van het beleidsrapport waardoor de term topsportklimaat plotseling door De Kuip galmde. De oud-speler produceerde een rapport dat bol stond van de gebakken lucht en uit de lucht gegrepen verwachtingen. Vervolgens investeerde hij vorig seizoen 26,3 miljoen euro in peperdure routiniers. Verbeek botst nu met deze ervaren voetballers, maar moet zich behelpen met een selectie die door Bosz is samengesteld. Ondanks de kapitaalsvernietiging is Bosz niet tevreden met zijn jaarsalaris van 350 duizend euro, hij eist nu 420 duizend. Tot overmaat van ramp haalde de club AD-journalist Raymond Salomon binnen als woordvoerder. Een man zonder voetbalervaring die door zijn voormalige vakgenoten totaal niet serieus wordt genomen.
Niemand bij Feyenoord heeft het lef in het openbaar een realistisch verhaal te vertellen. De club gaat nog steeds gebukt onder een schuldenlast. Nadat Dirk Kuijt, Salomon Kalou en Royston Drenthe werden verkocht, verschenen er indrukwekkende transferbedragen in de media, maar die vloeiden niet in de clubkas. Feyenoord moet altijd eerst crediteuren en makelaars betalen. De routiniers Roy Makaay, Giovanni van Bronckhorst, Kevin Hofland, Henk Timmer, Tim de Cler, Denny Landzaat en Jon Dahl Tomasson verdienen een vermogen, terwijl alleen de eerste twee voldoen. De anderen falen hopeloos of zijn voortdurend geblesseerd. Ajax en PSV zijn intussen financieel niet meer in te halen door Feyenoord, maar ook FC Twente, FC Groningen en SC Heerenveen hebben hun geldzaken beter voor elkaar dan de Rotterdammers.
Buitenlandse investeerders blijken geen interesse te hebben. De vertrokken commercieel directeur Chris Woerts wilde de club voor tweehonderd miljoen euro verkopen, Jacobs is nu al blij met een bod van honderd miljoen. Ook het vernederende gebedel om geld bij het plaatselijke bedrijfsleven levert sinds de kredietcrisis niets meer op. Het is dan ook geen vrolijk verhaal om te vertellen, maar er zal iemand naar buiten moeten treden, omdat de supporters daar recht op hebben en omdat Feyenoord alles en iedereen lang genoeg voor de gek heeft gehouden. Gudde klampt zich nu vast aan het nieuwe stadion. Die accommodatie kosten vijfhonderd miljoen euro moet de redding worden, al kan ik me nauwelijks voorstellen dat de investeerders in deze moeilijke tijden staan te trappelen.
Intussen blijft de integere Verbeek de kop-van-jut. De door hem terzijde geschoven clubarts Robbart van Linschoten en inspanningsfysioloog Raymond Verheijen verklaarden heel rancuneus in de media dat de trainer verantwoordelijk is voor de blessuregolf. Daar is geen speld tussen te krijgen, maar zoiets stel je intern aan de orde, dergelijke informatie lek je niet naar de pers. De arme Verbeek moet zich redden met de selectie van Bosz en dient dagelijks te werken met de inteeltstaf van Jansen. Deze onzichtbare adviseur moet zich schamen dat aanvoerder Van Bronckhorst naar voren werd geschoven om berichten in de media te ontzenuwen. Hij las vanaf een briefje wat loze kreten voor, terwijl iedereen weet dat de meeste spelers geen vertrouwen hebben in de aanpak van de coach. In principe is Verbeek de ideale trainer voor Feyenoord. Zijn maniakale eigenwijsheid speelt hem parten en hij past niet bij de door Bosz gecomponeerde selectie. Toch denk ik dat Feyenoord in de toekomst meer aan Verbeek heeft dan aan die overbetaalde falende routiniers. Het publiek voelt dat instinctief goed aan. Intussen wacht ik tegen beter weten in op het moment dat Jansen voor het voetlicht treedt, om eens uit te leggen waarom hij louter vrienden en familieleden heeft binnengehaald en hoe de toekomst van zijn club eruitziet.En het wordt de hoogste tijd dat hij voor zijn trainer gaat staan en niet via de keukendeur vlucht en zijn aanvoerder het vuile werk laat opknappen.
Het was een rampjaar voor Feyenoord en met deze directie en de paranoïde souffleur Jansen aan het bewind bestaat er geen enkele garantie voor betere tijden. Ik hoop de terugkeer van de topclub Feyenoord nog mee te maken als hoofdredacteur, maar ik reken nergens op.