De nederlaag van Chelsea tegen Arsenal in de FA Cup-finale toont aan dat het kampioensteam van manager Antonio Conte komend seizoen met nieuwe oplossingen moet komen. De zwakheden van de huidige 3-4-3-formatie worden immers steeds vaker blootgelegd.
‘Ik slaap op dit moment niet. Na een dergelijk nederlaag is het normaal voor mij om niet te slapen’, de wallen onder de ogen van Conte zijn duidelijk zichtbaar als hij de media te woord staat na de 3-0 nederlaag tegen Arsenal op 24 september. ‘Niet alleen vanavond, maar voor twee nachten. Als ik niet slaap, dan denk ik na. En het is belangrijk om na te denken.’
Tijdens het nachtbraken vindt Conte die week de oplossingen voor zijn problemen. De 4-1-4-1 wordt ingeruild voor een recept dat iedere voetballiefhebber inmiddels kan dromen. Thibaut Courtois op doel. César Azpilicueta, David Luiz en Gary Cahill als achterhoede. Victor Moses en Marco Alonso zijn de stoomlocomotieven die heen en weer denderen langs de zijlijn. N’Golo Kanté en Nemanja Matic ruimen puin in het hart van de ploeg, met Cesc Fabregas als luxe optie wanneer een gesloten verdediging kapot gespeeld moet worden. Diego Costa is aanspeelpunt en afmaker ineen voorin. Vanuit zijn rug komt de grootste dreiging met de zwervende Pedro en Eden Hazard. Willian is geen verzwakking als een van de drie aanvallers afwezig is.
Mede vanwege het ontbreken van Europese verplichtingen ontpopt Chelsea zich in deze 3-4-3-formatie tot een schier onverslaanbaar geheel. Chelsea kan net als de vorige kampioen Leicester City bijna iedere week de sterkste elf het veld insturen, wat een groot voordeel is bij het inslijpen van de tactiek en onderlinge communicatie. Als Kanté uitstapt om druk te zetten op de bal, corrigeert Matic die beweging door rugdekking te verzorgen. Dergelijke patronen zijn niet alleen zichtbaar doordat Conte ze heeft uitgewerkt op het tactiekbord, maar ook omdat het team de tijd heeft gehad in wedstrijden de details te finetunen.
In de eindfase van het seizoen wordt de Conte-code echter langzaam gekraakt door tegenstanders. Tottenham Hotspur (2-0 winst) is in januari de eerste die het strijdplan van The Blues laat ontsporen. Later volgen Crystal Palace (1-2) en Manchester United (2-0) met verrassende zeges op de kampioen van Engeland. Het recept is iedere keer vergelijkbaar. Voorkom dat Hazard tussen de linies ruimtes kan vinden en profiteer van de tijd die het Chelsea kost om van de aanvallende in de verdedigende uitgansformatie te komen.
In het gevecht om de FA Cup past Arsenal deze lessen feilloos toe, wat Conte in zijn vakantie stof tot nadenken zal geven. The Gunners leggen drie problemen bloot die Chelsea het komende seizoen zal moeten oplossen.
Passiviteit
De eindstrijd op Wembley is bijna drie minuten onderweg als spits Diego Costa na een terugspeelpass op Per Mertesacker met een armgebaar zijn ploeggenoten aanspoort om druk te zetten. Het blok achter hem – dat zoals altijd gegroepeerd is vanuit een 5-4-1 – staat echter op te grote afstand om pressing op de bal uit te voeren. Een typerend beeld voor de eerste helft, waarin Chelsea ongewild ver wordt teruggedrongen op de eigen helft.