In zijn ruim tienjarige trainersloopbaan heeft Johan Cruijff voortdurend gebalanceerd op het flinterdunne koord tussen genialiteit en gekte. Over de mislukte poging van Cruijff om uit de as van het vorige een nieuw Dream Team te laten verrijzen.
Sterfdag Johan Cruijff
Twee jaar na het overlijden van Johan Cruijff brengt VI op PRO veertien bijzondere verhalen over de legendarische nummer veertien. Al deze stukken zijn vandaag voor iedereen gratis te lezen.1994-96: Barcelona
Prijzen:
Supercopa: 1994
‘Als je de fundering niet in orde maakt, dan blijft de boel scheuren’
‘Het is niet dat we slecht gespeeld hebben. Het was dat we helemaal niet gespeeld hebben’, de woede klinkt door in de woorden van Johan Cruijff. De Barcelona-trainer heeft zojuist zijn Dream Team in een finale met 4-0 verwoest zien worden door AC Milan. Een elftal dat hij vooraf beschreven heeft als ‘niets bijzonders’. In de teambespreking voor de wedstrijd hanteert Cruijff dezelfde retoriek: ‘We zijn beter dan hen. Wij gaan winnen.’
Alleen blijkt Barcelona helemaal niet beter. Fabio Capello heeft de Catalanen bestudeerd en zet Marcel Desailly in als menselijke schaduw van Pep Guardiola. Daardoor komt de 4-3-3 met de punt naar achter van Cruijff totaal niet uit de verf. Via snelle counters hakt Milan het Dream Team in de pan.
Cruijff grijpt vervolgens zonder aanziens des persoons bikkelhard in. De maatregelen doen denken aan de Romeinse keizer Nero, die volgens de overlevering opdracht zou hebben gegeven om Rome af te branden.Nero zou op die manier de ruimte hebben willen creëren voor nieuwe bouwprojecten. De stad en zijn paleis waren mooi, maar het kon nog mooier. Cruijff lijkt dezelfde logica te volgen. In één jaar worden zeven vaste krachten van de hand gedaan, waaronder Michael Laudrup, Romario en doelman Andoni Zubizarreta. Hristo Stoichkov blijft, maar haalt nooit meer zijn oude niveau. In 1995 botst hij dusdanig hard met Cruijff dat hij weigert nog langer onder hem te spelen.
Ronald Koeman vertrekt op zijn beurt in de zomer van 1995 terug naar Nederland. Txiki Begiristain wordt in die transferperiode eveneens verkocht. Een jaar na de traumatische finale tegen Milan is daarmee de gehele voorhoede, de spelmaker, de libero en de keeper van het Dream Team vertrokken. Van het basisteam dat in 1992 de Europa Cup I wint zijn zelfs nog maar drie spelers over: back Albert Ferrer, Pep Guardiola en José Mari Bakero.
Adequate vervanging voor de vertrokken sterren blijft uit. Aankopen als Meho Kodro, Robert Prosinecki, Georghe Popescu, Igor Korneev en Georghe Haghi kunnen niet tippen aan hun illustere voorgangers. Charles Rexach, de rechterhand van Cruijff in zijn Catalaanse periode, verklaart later dat deze serie miskopen vooral veroorzaakt is doordat er niet goed over is nagedacht. Ondertussen zoekt Cruijff steeds vaker de confrontatie met voorzitter Josep Lluís Núñez.
Een reeks gebeurtenissen die leidt tot het onvermijdelijke ontslag, na een gelijkspel in het 36ste competitieduel van het seizoen 1995/96. Althans, dat is achteraf het logische verhaal. Dat van een trainer die aan overmoed ten onder is gegaan.
Het verhaal dat daardoor niet meer verteld wordt, is dat van een coach die zichzelf in de staart van zijn loopbaan opnieuw uitvond. Die zichzelf bevrijdde van alle hokjes waarbinnen hij altijd gekleurd had. Een oefenmeester die steeds flexibeler werd in de toepassing van zijn tactieken en daarmee een jonge spelersgroep zonder uitzonderlijke klasse naar grote hoogtes tilde.