Na twintig jaar staat Feyenoord weer in een halve finale van een Europees toernooi. Hoog tijd dus voor een uitgebreide analyse met videobeelden van tegenstander Olympique Marseille.
Olympique Marseille is het meesterwerk van een workaholic die zelf geen bal recht vooruit kan trappen. 'Hij kan zó slecht voetballen, zelfs zijn korte passes. komen niet aan..', lachte middenvelder Pape Gueye onlangs toen hem naar Jorge Sampaoli gevraagd werd. 'Hij begrijpt het spel, maar hoe slecht is hij!'
Met zijn job bij Marseille stapt deze Sampaoli niet voor het eerst in de voetsporen van zijn voorbeeld Marcelo Bielsa, die in het seizoen 2014/15 de scepter zwaaide in deze Franse havenstad. Bij gebrek aan voetbaltalent heeft Sampaoli keihard moeten werken om daar te komen. Hij doorliep via Peru, Ecuador en Chili de ingewikkelde weg van de krochten van het Argentijnse voetbal naar de top. Toen hij in 1995 in een regionale competitie Belgrano de Arequito coachte, werd hij weggestuurd na een conflict met de scheidsrechter. De fanatieke Sampaoli gaf niet op en zocht buiten het stadion naar een boom die hoog genoeg was om het veld te overzien. Hij klom in de boom en ging doodleuk verder met het schreeuwen van aanwijzingen naar zijn spelers. Deze opmerkelijke actie haalde de Argentijnse media en de voorzitter van Newell’s Old Boys beloonde Sampaoli voor zijn doorzettingsvermogen met een baan bij een van Newell’s satellietclubs.
Sampaoli leefde daarmee zijn droom, want het attractieve pressingvoetbal dat Bielsa bij Newell's speelde, was de drijfveer voor zijn trektocht door Zuid-Amerika. Op een dag hoopte hij zijn eigen ploegen zo over het veld te zien sprinten. Die kans kreeg Sampaoli toen hij in 2012 kort na zijn idool bondscoach van Chili werd. Hij profiteerde van het fundament dat gelegd was door zijn maniakale voorganger en voegde zijn eigen accenten toe. Veel meer dan de filosoof Bielsa - die beweerde dat hij met robots iedere wedstrijd zou winnen - is Sampaoli een pragmaticus. Want hij kan heel slecht tegen zijn verlies. Zoals Marseille-speler Amine Harit aan den lijve ondervond. 'Hij is een valsspeler! Hij zuigt en hij speelt vals! Je moet geen tennis met hem spelen.'
Met die mentaliteit veroverde Sampaoli met Chili de eerste Copa América-winst in de geschiedenis. Na een nederlaag met 73 procent balbezit ridiculiseerde hij als bondscoach het belang van balbezit. 'Ik ging op een avond met een vrouw naar de bar. We praatten de hele avond. We lachten, we flirtten, ik betaalde haar drankjes. Om vijf uur ’s nachts kwam een man binnen, hij pakte haar bij haar arm en nam haar mee naar het toilet. Ze hadden seks en zij verliet het café met hem. Maar dat maakt niet uit, want ik had die avond het meeste balbezit.'
'Hij is beter dan ik', bekende Bielsa in die periode. 'Dat zeg ik niet uit valse bescheidenheid. Een van de beste eigenschappen van een trainer is flexibiliteit. Het vermogen om niet verliefd te worden op je eigen ideeën. Ik wijk nooit af van mijn ideeën, dat is een tekortkoming. Sampaoli sluit wel compromissen omdat hij de kwaliteit heeft om zich aan te passen.'
Dit Olympique Marseille is daar het levende bewijs van. Sampaoli hanteerde in 34 competitieduels al 11 (!) verschillende tactische formaties. Vanwege het volle speelschema doseerde hij zelfs de fanatieke pressing waar hij zo dol op is. 'Want wij hebben niet de middelen om net zoveel wedstrijden te spelen als Real Madrid', duidde Sampaoli. In andere duels is hij juist extremer dan ooit door de keeper rond de middenlijn tussen de centrale verdedigers te laten spelen.
Door deze tactische veelzijdigheid zal het voor Arne Slot lastiger dan ooit worden om Feyenoord voor te bereiden op wat komen gaat. Want voor deze halve finale broedt Sampaoli ongetwijfeld weer op een list.
