Door een laat doelpunt van Engeland is de EK-droom van het Nederlands elftal voorbij. Bij het opmaken van de balans zal Ronald Koeman concluderen: een defensief fundament heeft dit hele toernooi ontbroken.
Het beste nieuws van dit EK is dat de voorhoede niet langer een levensgroot probleem is van Oranje. Na het afzwaaien van Wesley Sneijder, Arjen Robben en Robin van Persie heeft een reeks bondscoaches geworsteld met een gebrek aan offensief talent. Dit toernooi is gebleken dat het Nederlands elftal daarover niet langer hoeft te wanhopen. Alleen Duitsland (11 keer) en Spanje (13 keer) hebben dit EK nóg vaker gescoord dan Oranje (10 keer). Ook wat betreft de kwaliteit van de kansen, gemeten in Expected Goals, is Nederland de nummer 3 achter deze toplanden.
Koeman heeft een tactiek gebouwd rond Cody Gakpo, Xavi Simons en Memphis Depay. Die eerste twee hebben hem daarvoor terugbetaald met rendement. De linksvoor van Liverpool tekent voor drie doelpunten, één assist én een grote bijdrage aan het eigen doelpunt van Turkije. Simons eindigt dit EK met drie beslissende voorzetten en één goal. Vanaf de bank zijn Donyell Malen en Wout Weghorst belangrijk geweest. Zelfs Memphis heeft een klein aandeel gehad, met een doelpunt tegen Oostenrijk en een assist tegen Turkije.
Joshua Zirkzee (23), Brian Brobbey (22) en Jeremie Frimpong (23) behoren tot de nieuwe generatie aanvallers die op de deur klopt. Zoals ook een fitte Frenkie de Jong, Teun Koopmeiners en Noa Lang bij kunnen dragen aan extra aanvalskracht. Alleen een linksbenige rechtsvoor wil in Nederland maar niet opstaan. Al is dat op dit EK dus geen bezwaar gebleken voor het creëren van kansen en maken van doelpunten.
Met de goede offensieve cijfers en verdedigers van topclubs lijken de ingrediënten aanwezig voor een elftal dat toplanden kan uitdagen. Alleen is de defensieve organisatie in bijna alle wedstrijden wankel geweest. Dat heeft geleid tot een EK als een achtbaan.
Een kritische reflectie op de zes wedstrijden van het Nederlands elftal leert dat het elftal van Koeman bijna elke keer problemen heeft gehad in de verdedigende veldbezetting, vaak met correcties vanaf de zijkant tot gevolg.