Lamine Yamal, Bradley Barcola en de wetten van de moderne aanvaller

Twee van de smaakmakers van Barcelona - Paris Saint-Germain zijn jonkies aan de zijkant. De één is zestien jaar oud, de ander 21. Lamine Yamal en Bradley Barcola flitsen tegenstanders voorbij, vermaken het publiek én leiden kansrijke situaties in. Dit alles doen de jeugdige uitblinkers zonder het belang van het team uit het oog te verliezen.

In het spel van Yamal en Barcola vallen de vijf wetten voor de moderne aanvaller terug te zien.

1. Zet druk

Peter Bosz haalt zijn vleugelaanvallers bij voorkeur na iets meer dan een uur naar de kant. Arne Slot wisselt vaak effectief door frisse spelers aan de zijkant te brengen. De trainers van PSV en Feyenoord weten wat het spel van een vleugelflitser anno 2024: heel veel sprints op hoge intensiteit. Bijvoorbeeld tijdens het druk zetten.

Veel trainers kiezen voor tactieken waarin aanvallers vanuit een back jagen op de centrale verdedigers van de tegenstanders. Dat is namelijk relatief risicoloos. Het ergste wat kan gebeuren: de opponent ontsnapt aan de eerste druk en vindt een vleugelverdediger tegen de zijlijn. De meeste coaches vinden dat geen ramp. De weg naar het doel is vanuit daar nog lang.

Voor buitenspelers betekent deze calculatie: keihard werken. Zij moeten voortdurend sprintjes trekken om druk te zetten op de opbouw van de tegenstander. Jagen, vanuit de juiste positie (vanaf de zijkant), met de juiste richting (met een boogje) én met de juiste snelheid (volle bak). Alleen als dat tot in de perfectie klopt, krijgen ze kans op de ultieme beloning: een bal afpakken. Zo niet, dan moeten ze terug. Naar de back die ze vlak daarvoor hebben losgelaten.

Opvallend is dat twee bepalende momenten beginnen met een drukmoment van Yamal en Barcola.

Yamal verovert het balbezit voor Barcelona in aanloop naar de openingstreffer, door in bovenstaande situatie directe tegenstander Nuno Mendes met succes te tackelen.

Kort voor de rode kaart van Ronald Araujo toont Barcola zijn vermogen om druk te zetten.

De linksvoor van Paris Saint-Germain loopt vanuit Jules Koundé aan richting Araujo. Door dit met een boogje te doen, is het voor de centrale verdediger van Barcelona lastig om de vrije man aan de zijkant te bereiken. Hij probeert in plaats daarvan linies over te slaan, door de weg naar voren te zoeken op die flank. Nuno Mendes doorziet deze pass en plots kan PSG een tegenaanval inzetten. Mede mogelijk gemaakt door Barcola.

2. Verdedig terug (als het moet)

Indien een hoge herovering niet mogelijk is, verdedigen de aanvallers met bijna net zoveel plezier terug, tot diep op eigen helft.

Net als in de eerste onderlinge wedstrijd is Yamal op momenten als een gelegenheidsrechtsachter terug te vinden. Dat is nodig om het elftal te helpen.

O ja, dit is ook direct de reden dat vleugelaanvallers lastig negentig minuten op de hoogste intensiteit kunnen blijven sprinten. Ze moeten zoveel werk verzetten dat de tank langzaam leeg raakt.

3. Stel de actie uit (tot het kan)

De 1-0 van Barcelona wordt ingeleid door een geweldige assist van Yamal, die Mendes met een fraaie passeerbeweging zijn hielen laat ziet. Die clip zal - volledig terecht - eindeloos herhaald worden.

Om te begrijpen hoe Yamal de ruimte gecreëerd heeft om Mendes écht te kunnen passeren, moeten eigenlijk ook de drie situaties daarvoor getoond worden. Waarin de rechtsvoor herkent dat het juiste moment voor de dribbel nog niet is aangebroken, waardoor het beter is om de actie uit te stellen.

Recent heeft Jérémy Doku toegelicht welke instructies hij daarvoor krijgt van Pep Guardiola. De Manchester City-manager vraagt hem om te wachten met zijn dribbels, tot hij écht in een een-tegen-een staat met een tegenstander zonder rugdekking. Zo niet, dan adviseert hij de Belg om de bal in de ploeg te houden.

Yamal lijkt diezelfde vuistregel in zijn achterhoofd te hebben.

In bovenstaande situatie is het voor jonge spelers aantrekkelijk om risico te nemen, door een voorwaartse pass te spelen of een actie in te zetten. In plaats daarvan kiest Yamal voor een bal achteruit. Aangezien Barcelona nog aan het omschakelen is na balwinst, geeft hij zijn ploeggenoten met die pass de kans om zich goed te organiseren.

Na een tel of vijftien komt de bal terug bij Yamal. Opnieuw is een middenvelder in de buurt om Mendes te helpen, dus kiest hij voor een pass richting Ilkay Gündogan. De Duitse routinier kaatst snel terug, waardoor Yamal opnieuw voor een keuze staat.

Paris Saint-Germain is inmiddels met drie spelers genaderd tot de buurt van Yamal. Dus doet hij het wijze in plaats van het ambitieuze: de veiligheid zoeken bij rechtsachter Jules Koundé. Zodat Barcelona de aanval opnieuw kan opzetten.

Even later krijgt Yamal de beloning voor dit geduld.

4. Dribbel tegenstanders voorbij

Na een crosspass van Araujo arriveert Yamal eindelijk in de situatie waarin hij wil zijn. Tegenover een vleugelverdediger die niet langer kan terugvallen op rugdekking van zijn ploeggenoten aan de binnenkant. 

Yamal dreigt met een actie binnendoor, naar zijn goede linker. Die afleiding benut hij door Mendes met een versnelling over de buitenkant te passeren. Daarna geeft hij de lage voorzet waaruit Raphinha binnentikt: 1-0.

Met 16 jaar en 286 dagen is Yamal door deze beslissende voorzet de jongste speler ooit met een assist in de knock-out-fase van de Champions League. Die prestatie is extra knap gezien het geduld dat hij heeft moeten opbrengen om deze actie te kunnen maken.

Deze individuele bevlieging bevestigt direct hoe belangrijk dribbelaars op dit niveau zijn. Een mannetje uitspelen, is nog altijd de makkelijkste weg naar kansen en doelpunten.

5. Ga diep zonder bal

Een ander wapen dat niet te onderschatten valt: diepgang zonder bal.

In het moderne topvoetbal nemen veel teams initiatief, met hoge druk tijdens het verdedigen en langlopende combinaties tijdens het aanvallen. Het gevolg is dat veel teams ruimte laten achter hun laatste lijn.

Vaardige voetballers hebben vaak de neiging om de meeste ballen in hun voeten te vragen. Barcola is een welkome uitzondering op die regel. Hij voegt vanaf de zijkant diepgang toe aan het spel van Paris Saint-Germain. Met hem in de ploeg is het elftal van Luis Enrique minder voorspelbaar.

Neem het kantelpunt in deze wedstrijd. Na de interceptie van Mendes valt Barcola direct de ruimte in de rug van Koundé in. Op die manier brengt hij Araujo in verlegenheid. De mandekker vloert Barcola en ontvangt een directe rode kaart voor het neerhalen van een doorgebroken speler.

In de eerste helft staat Barcola ook aan de basis van de belangrijke 1-1, opnieuw door de ruimte achter de laatste lijn te herkennen.

Uitblinker Vitinha vindt de vrijstaande linksvoor met een pass op maat. Uit de lage voorzet van Barcola die volgt, schuift Ousmane Dembélé raak tegen zijn oude club.

Dat is de aanzet voor de grote ommekeer van Paris Saint-Germain. De Fransen domineren tegen tien man het balbezit. Via een hoekschop, strafschop en counter uit een spelhervatting van Barcelona levert dat drie doelpunten op in de tweede helft: 1-4.

Voor jonge vleugelaanvallers is deze kraker prachtig studiemateriaal. Lamine Yamal en Bradley Barcola demonstreren namelijk hoe veelzijdig de moderne buitenspeler is.