Wat begon als het enige Europese avontuur uit de clubgeschiedenis van HFC Haarlem, eindigde op 20 oktober 1982 - vandaag exact veertig jaar geleden - met een stadionramp die jarenlang in Russische nevelen gehuld bleef. Een kwart eeuw later keerden de spelers terug naar Moskou voor een emotionele benefietwedstrijd.
Het was een tafereel dat bij alle aanwezigen op het netvlies gebrand zal blijven. Martin Haar, de stoere captain van HFC Haarlem, type ruwe bolster blanke pit, met twee huilende Russische moeders in zijn armen. Er vloeiden tranen van verdriet en van dankbaarheid, tijdens een bijeenkomst op de Nederlandse ambassade in Moskou. Droefenis was er bij de Russische vrouwen vanwege het gemis van hun overleden zonen, tegelijkertijd koesterden ze het feit dat eindelijk de deksel van de doofpot was gelicht. Haar hield het evenmin droog. ‘Zelf raakte ik ook emotioneel’, blikt hij terug op dat bijzondere moment in de herfst van 2007. ‘Toen besefte ik hoe diep het verdriet nog steeds zit bij de nabestaanden. Dat deed me veel.
De terugkeer van HFC Haarlem in Moskou had nogal wat voeten in de aarde gehad. Het idee was van de Haarlemse sportjournalist Edwin Struis en zijn broer Michael, allebei levenslange fans van de inmiddels failliete club. Zij wilden een vergeten stadionramp voor het voetlicht brengen, als eerbetoon aan de nabestaanden. Een ramp waarvan de spelers van HFC Haarlem en ook de Russische bevolking lange tijd geen weet hebben gehad. Onder het tapijt geschoven door een communistisch regime. Zelfs na de val van het IJzeren Gordijn werden de Russische autoriteiten liever niet herinnerd aan die zwarte avond in het toenmalige Lenin-stadion. Dankzij de volharding van de gebroeders Struis gebeurde dat 25 jaar na dato alsnog, in de vorm van een benefietwedstrijd tussen de ploegen van weleer.