'ESPN, CNN, Daily Mail, Daily Telegraph, The Herald Sun, Bild, Der Spiegel, Die Welt, Kicker, Rai 2, AS, El Mundo Deportivo, Maisfutebol…' Charles Biemans, de perschef van VVV-Venlo, hapt even naar adem. Ongelovig draagt hij voor uit de lijst van internationale media die hebben gereageerd op het nieuws over spits Lennart Thy, die de wedstrijd tegen PSV vanavond mist omdat hij als donor meewerkt aan een stamceltransplantatie. De Duitser hoopt zo het leven van een ernstig zieke medemens te kunnen redden.
Zeven jaar geleden stond Thy DNA af voor opname in een medische databank. Wellicht zou hij ooit iets kunnen betekenen voor iemand in nood. Vijf weken geleden kreeg de speler van VVV te horen dat het moment was aangebroken. Op basis van zijn genetische samenstelling had hij de mogelijkheid mee te werken aan een mogelijk levensreddende ingreep voor een patiënt met acute leukemie.
Hij twijfelde geen moment, kreeg meteen toestemming van zijn club en besloot mee te werken aan de transplantatie, zoals jaarlijks tientallen mensen in Nederland. Maar dat Thy, een profvoetballer nota bene, bereid was een volslagen onbekende te helpen en daarvoor één van de mooiste affiches van het seizoen liet schieten, bracht nogal wat teweeg.
'Cuatro, Niezalezna, - dat is Pools, geloof ik - AP, 24hod uit Slowakije, 24sata uit Kroatië, de Zweedse vrienden van Expressen', plukt Biemans nog wat uit de lange lijst van zenders, websites, bladen en kranten die van Australië tot Nigeria en Amerika tot Rusland aandacht hebben besteed aan een 26-jarige spits die tot voor kort vooral opviel met zijn René van Rijkswijk-achtige doelpuntenmoyenne.
Nee, scoren wilde hem bij Werder Bremen en cultclub Sankt Pauli maar zelden lukken. Toch wordt Thy bij VVV al het hele seizoen op handen gedragen. Hij werkt als een paard, rent zich elke wedstrijd het snot voor de ogen en heeft oog voor medespelers en supporters. Thy wedde met zijn trainer dat hij binnen een halfjaar Nederlands zou spreken en won een etentje. De Venlose aanhang zingt hem toe op de melodie van Beatles-klassieker Let It Be: Lennart Thy, Lennart Thy scoring goals for Venlo, Lennart Thy.
(Geluid aanzetten via knop rechts onderin)
De laatste maanden is de huurling van Werder Bremen inderdaad opeens aan het scoren geslagen. Tegen Excelsior maakte hij vorige week zijn zevende goal van het seizoen. Twee dagen later vertelde trainer Maurice Steijn in de kleedkamer dat Thy de hele week afwezig zou zijn. Ploeggenoten waren met stomheid geslagen. 'Iedereen viel stil, we wisten geen van allen wat we moesten zeggen', zegt middenvelder Clint Leemans. 'Maar we waren ook niet verbaasd. Dit past bij Lennart zoals we hem hebben leren kennen. Als iemand zoiets zou doen, dan is hij het Hij is zo’n aardige, lieve en behulpzame jongen. Sinds hij bij ons speelt, is hij bezig om anderen te helpen. Vooral jonge spelers, zoals ik. Hij motiveert ons, komt met tips, geeft elke dag het goede voorbeeld in de gym. Lennart ligt ontzettend goed in de groep. Het is jammer dat we hem tegen PSV moeten missen, maar we begrijpen hem allemaal en vinden het geweldig van hem.'
Met zijn keuze maakte Thy veel los bij degenen binnen VVV die in hun omgeving te maken kregen met ernstige ziektes. Of die zelf ondervonden dat een goede gezondheid niet vanzelfsprekend is. Zoals algemeen directeur Marco Bogers, die als jonge dertiger met kanker werd geconfronteerd. 'Als je zoiets hebt meegemaakt, dan kun je voetbal wel relativeren. En besef je goed hoe belangrijk aandacht voor sommige ziektes is. Ik waardeer iedereen die zich inzet om een leven te redden. Als voetballer heeft Lennart natuurlijk ook nog eens een voorbeeldfunctie. Het is zo mooi dat hij dit doet.'
Volgens Bogers heeft VVV de afgelopen dagen 'duizenden reacties' gekregen. 'Veel via sociale media; van talloze andere clubs tot aan de UEFA. Mensen uit het hele land hebben mailtjes gestuurd om Lennart te bedanken. We verzamelen alle reacties en zullen ze met hem delen als hij straks weer terug is.' De directeur van VVV maakt een groot compliment aan PSV, dat meteen bereid was mee te denken over speciale acties rondom de onderlinge wedstrijd. Met als resultaat dat de kinderen die vanavond met de profs het veld opkomen op hun shirts mensen zullen attenderen op de mogelijkheid om stamceldonor te worden. Ook via de boarding rondom het veld zullen mensen worden opgeroepen zich te registreren bij Matchis, het Nederlandse centrum voor stamceldonoren. 'De belcentrale is speciaal voor de wedstrijd uitgebreid', zegt Bogers. 'Extra manschappen worden ingezet om vragen te beantwoorden en mensen te registreren.'
'Welke speler dóet nou zoiets?'
Ersin Akan, de zaakwaarnemer van Thy, moest wel even slikken toen de spits hem mededeelde dat hij niet zou meespelen tegen PSV. 'Welke speler dóet nou zoiets?', zegt Akan quasi-boos. 'Niet meespelen op bezoek bij de anstaand kampioen, een perfecte kans om jezelf als uitgeleende speler in de etalage te zetten. Nou, Lennart Thy dus. Die doet zoiets. Hij is anders dan de rest. Lenny is een ontzettend nuchtere en sociale jongen. Hij komt uit een heel normaal, hardwerkend gezin en is zijn afkomst nooit vergeten. Bij al zijn clubs zeiden ze hetzelfde over hem: voor de buschauffeur en de wasvrouw heeft hij net zo veel respect als voor de directeur. Geloof me, dat is niet voor elke voetballer vanzelfsprekend. Lenny houdt van zijn sport, maar weet donders goed dat er ook een wereld buiten de krijtlijnen is.'
Akan verwijst naar de thuisstudie die Thy in zijn voetballoze uren volgt. Economie, nota bene. Terwijl de spits juist op dat terrein niet altijd even scherp voor de dag komt. 'Je wilt niet weten hoeveel geld Lenny heeft laten schieten om in Venlo te kunnen spelen', zegt zijn begeleider. 'Hij kon naar Norwich City, naar grote clubs in de Tweede Bundesliga. Maar hij houdt van het Nederlandse voetbal en wilde graag eens in de Eredivisie voetballen. Bij VVV had hij een goed gevoel, en dat is voor hem bepalend. Hij leverde een hoop salaris in en liet zich verhuren door Werder Bremen.'
Afgelopen winter lonkte voor Thy een transfer naar Huddersfield Town. De club uit de Premier League, getraind door zijn landgenoot David Wagner, zag in hem een dynamische versterking voor de voorhoede. Thy bedankte meteen vriendelijk voor de eer. Hij gaf aan zich goed te voelen in VVV en zijn teamgenoten niet tussentijds in de steek te willen laten.
Hoewel hij zich met zijn teamspel, werklust, zeven goals en zes assists bij grotere clubs in de kijker heeft gespeeld, is het niet ondenkbaar dat Thy ook na de zomer nog over het Venlose kunstgras draaft. De Eredivisionist wil hem dolgraag behouden en de spits heeft al aangegeven daarvoor open te staan. Eerder gedijde hij bij het linkse bolwerk Sankt Pauli, nu ook bij het familiaire VVV. 'Lenny voelt zich thuis', zegt zaakwaarnemer Akan.
Het is verleidelijk nu van Thy een halve heilige te maken. Dat is hij natuurlijk niet. Maar anders dan veel collega-profvoetballers lijkt hij bepaald niet gedreven door een zucht naar geld of roem. Dat hij een zieke medemens helpt als hij daartoe de kans krijgt, is voor hem niet meer dan normaal. Op alle publiciteit zat hij niet te wachten. 'Hijzelf had dit hele verhaal het liefst geheim gehouden', beweert Akan.
Dat is niet helemaal gelukt. Persvoorlichter Biemans somt weer op: ‘Sportski, een Slowaakse zender volgens mij. Hart van Nederland. Editie NL. TV2 uit Denemarken, TV-Sport uit Roemenië. Enzovoorts.'
Donderdag lag hij urenlang aan infusen om stamcellen in zijn bloed te laten aftappen
Als Lennart Thy door de Venlose binnenstad loopt, zullen vermoedelijk weinig mensen hem direct herkennen. En toch is hij vanaf nu een beroemde voetballer. Omdat hij zijn hart heeft gevolgd en een menselijke daad heeft verricht, voor een voetballer schijnbaar toch iets bijzonders. Ook de fans van PSV willen hem vanavond toejuichen in het Philips Stadion. Het was de bedoeling dat Thy zelf aanwezig zou zijn om zijn ploeggenoten aan te moedigen, maar daarvoor voelt hij zich toch nog niet klaar. Afgelopen donderdag lag hij urenlang aan infusen om stamcellen in zijn bloed te laten aftappen.
'Die ingreep heeft er toch wel ingehakt', zegt zijn trainer Maurice Steijn. 'Lennart heeft heel lang in dezelfde houding moeten zitten, daar heeft hij wat klachtjes aan overgehouden. Ook is hij moe. Hij moet nu maar even rustig aan doen. We zien hem begin volgende week graag weer verschijnen.'
De bedoeling is dat Thy maandag weer individueel gaat trainen bij VVV, om in de loop van de week de groepstraining te hervatten. Op dinsdag zal hij vertellen over zijn bewogen week tijdens een door de club georganiseerd persmoment. Heus niet alle media die de afgelopen dagen aandacht besteedden aan Thy zullen uitrukken, maar VVV laat zich niet verrassen. De zaal naast het stadion is gereserveerd.
Wat heeft Thy moeten doen om een bijdrage kunnen leveren aan een stamceltransplantatie? Marco de Groot, hematoloog van het Universitair Medisch Centrum Groningen, kan het precies uitleggen. Dat het doneren van stamcellen niet hetzelfde is als het doneren van bloed.
‘Als stamceldonor word je vooraf uitvoerig gescreend en krijg je in de vijf dagen voorafgaand aan de afname injecties’, zegt De Groot. ‘Die zorgen ervoor dat stamcellen vanuit het beenmerg door het bloed worden gejaagd. De spuiten kunnen wat pijn veroorzaken, sommige mensen hebben een paar dagen last van hun rug. Na de vijfde injectie wordt de donor in het ziekenhuis op een soort dialysemachine aangesloten, met infusen in beide armen. Hij of zij ligt dan een paar uur aan de machine, die de stamcellen uit het bloed filtert. Meestal zijn we binnen één dag klaar. Mensen kunnen zich daarna nog wel een paar dagen wat verzwakt voelen. Soms doen zich complicaties voor, maar de kans daarop is gelukkig echt heel klein.’
De gewonnen cellen worden na – soms internationaal – transport toegediend bij iemand met lymfklierkanker, acute leukemie of een andere bloedziekte. Een stamceltransplantatie is vaak een ultiem redmiddel. ‘Het is een heel ingrijpend proces, waarbij het eigen beenmerg van de patiënt tijdens een zware voorbehandeling wordt vernietigd om ruimte te maken voor de donorcellen. Die gezonde stamcellen worden via een infuus aan de patiënt toegediend, haken zich weer vast in het beenmerg en gaan zich delen. De patiënt zal weer bloedcellen gaan aanmaken en kan daardoor zwaardere chemotherapie of bestralingen doorstaan. Ook eten de nieuwe bloedcellen de overgebleven leukemiecellen op, een soort pacman. Zo kan een transplantatie ernstig zieke mensen genezen.’
De Groot schetst nu het gehoopte scenario. Het loopt niet altijd goed af. ‘Tien tot veertig procent van de patiënten overlijdt aan de gevolgen van de transplantatie. Of dan gaat het wel goed, maar keert de ziekte achteraf soms toch weer terug. Van de mensen met acute leukemie, vooral zestigplussers, overleeft maar rond de zestig procent een transplantatie. Maar er worden dus ook heel veel levens gered.’ Voor donoren kunnen hematologen als De Groot terecht bij een internationale databank. Voor elke patiënt moet een match met het juiste weefseltype worden gevonden. ‘Daarbij gaat het niet om de bloedgroep, maar dus om de weefselopmaak. Daar is veel variatie in. We vragen patiënten eerst naar broers of zussen, waarbij per persoon een kans van één op vier op een juiste match bestaat. En anders zoeken we in de databank. Daarin zitten donoren uit de hele wereld. Wij hebben vorig jaar 82 stamceltransplantaties uitgevoerd. Meestal met behulp van donoren uit Duitsland, waar veel mensen zich geregistreerd hebben.’
Net als Thy dus, die volgens De Groot niet zal horen wie met zijn stamcellen wordt behandeld. ‘Ontvangers kunnen wel een bedankkaart sturen, waarna wij zorgen dat die bij de donor terechtkomt.’ De zoektocht naar een geschikte donor levert niet altijd resultaat op. ‘In 80 tot 85 procent van de gevallen is er een match. Ook daarom zou het een heel goede zaak zijn als veel Nederlanders zich laten opgeven als donor.’ En dus was De Groot verheugd toen hij deze week over de Duitse spits van VVV en zijn besluit vernam. Hij kon zich een beetje in Thy verplaatsen. ‘Ik ben ex-Ajacied’, zegt de hematoloog, voorheen verdedigende middenvelder. ‘Ik heb in de jeugd nog samengespeeld met Wim Kieft en John van ’t Schip. Bij de A-junioren besloot ik zelf te stoppen. Van de generatie voor mij was niemand doorgebroken in het eerste elftal. Ik sloeg een andere weg in en ging geneeskunde studeren. Maar ik weet dus wel wat over voetballers en hun ambities, hoe gedreven ze zijn om de top te bereiken. En dat een wedstrijd tegen PSV een ideaal podium biedt om je in de kijker te spelen. Hoeveel van die kansen krijg je als speler? Ik kan me best voorstellen dat Lennart Thy even heeft getwijfeld. “Het komt me nu niet goed uit”, had hij óók kunnen denken. Maar hij heeft anders beslist en dat vind ik bewonderenswaardig. Ik zie helaas heel veel patiënten overlijden en weet: een voetbalwedstrijd is best belangrijk, maar niet zo belangrijk als een mensenleven.’
‘Als stamceldonor word je vooraf uitvoerig gescreend en krijg je in de vijf dagen voorafgaand aan de afname injecties’, zegt De Groot. ‘Die zorgen ervoor dat stamcellen vanuit het beenmerg door het bloed worden gejaagd. De spuiten kunnen wat pijn veroorzaken, sommige mensen hebben een paar dagen last van hun rug. Na de vijfde injectie wordt de donor in het ziekenhuis op een soort dialysemachine aangesloten, met infusen in beide armen. Hij of zij ligt dan een paar uur aan de machine, die de stamcellen uit het bloed filtert. Meestal zijn we binnen één dag klaar. Mensen kunnen zich daarna nog wel een paar dagen wat verzwakt voelen. Soms doen zich complicaties voor, maar de kans daarop is gelukkig echt heel klein.’
De gewonnen cellen worden na – soms internationaal – transport toegediend bij iemand met lymfklierkanker, acute leukemie of een andere bloedziekte. Een stamceltransplantatie is vaak een ultiem redmiddel. ‘Het is een heel ingrijpend proces, waarbij het eigen beenmerg van de patiënt tijdens een zware voorbehandeling wordt vernietigd om ruimte te maken voor de donorcellen. Die gezonde stamcellen worden via een infuus aan de patiënt toegediend, haken zich weer vast in het beenmerg en gaan zich delen. De patiënt zal weer bloedcellen gaan aanmaken en kan daardoor zwaardere chemotherapie of bestralingen doorstaan. Ook eten de nieuwe bloedcellen de overgebleven leukemiecellen op, een soort pacman. Zo kan een transplantatie ernstig zieke mensen genezen.’
De Groot schetst nu het gehoopte scenario. Het loopt niet altijd goed af. ‘Tien tot veertig procent van de patiënten overlijdt aan de gevolgen van de transplantatie. Of dan gaat het wel goed, maar keert de ziekte achteraf soms toch weer terug. Van de mensen met acute leukemie, vooral zestigplussers, overleeft maar rond de zestig procent een transplantatie. Maar er worden dus ook heel veel levens gered.’ Voor donoren kunnen hematologen als De Groot terecht bij een internationale databank. Voor elke patiënt moet een match met het juiste weefseltype worden gevonden. ‘Daarbij gaat het niet om de bloedgroep, maar dus om de weefselopmaak. Daar is veel variatie in. We vragen patiënten eerst naar broers of zussen, waarbij per persoon een kans van één op vier op een juiste match bestaat. En anders zoeken we in de databank. Daarin zitten donoren uit de hele wereld. Wij hebben vorig jaar 82 stamceltransplantaties uitgevoerd. Meestal met behulp van donoren uit Duitsland, waar veel mensen zich geregistreerd hebben.’
Net als Thy dus, die volgens De Groot niet zal horen wie met zijn stamcellen wordt behandeld. ‘Ontvangers kunnen wel een bedankkaart sturen, waarna wij zorgen dat die bij de donor terechtkomt.’ De zoektocht naar een geschikte donor levert niet altijd resultaat op. ‘In 80 tot 85 procent van de gevallen is er een match. Ook daarom zou het een heel goede zaak zijn als veel Nederlanders zich laten opgeven als donor.’ En dus was De Groot verheugd toen hij deze week over de Duitse spits van VVV en zijn besluit vernam. Hij kon zich een beetje in Thy verplaatsen. ‘Ik ben ex-Ajacied’, zegt de hematoloog, voorheen verdedigende middenvelder. ‘Ik heb in de jeugd nog samengespeeld met Wim Kieft en John van ’t Schip. Bij de A-junioren besloot ik zelf te stoppen. Van de generatie voor mij was niemand doorgebroken in het eerste elftal. Ik sloeg een andere weg in en ging geneeskunde studeren. Maar ik weet dus wel wat over voetballers en hun ambities, hoe gedreven ze zijn om de top te bereiken. En dat een wedstrijd tegen PSV een ideaal podium biedt om je in de kijker te spelen. Hoeveel van die kansen krijg je als speler? Ik kan me best voorstellen dat Lennart Thy even heeft getwijfeld. “Het komt me nu niet goed uit”, had hij óók kunnen denken. Maar hij heeft anders beslist en dat vind ik bewonderenswaardig. Ik zie helaas heel veel patiënten overlijden en weet: een voetbalwedstrijd is best belangrijk, maar niet zo belangrijk als een mensenleven.’