In de storm die ontstak na de uitzending van Veronica Inside werd de beste discussie over racisme en discriminatie niet gevoerd aan de gekleurde tafels van Op1, M of het losse Beau, maar geleid door Jack van Gelder bij Rondo op Ziggo Sport. Daar vertelden Henk ten Cate en Ruud Gullit over hun eigen ervaringen en legden ze uit waarom racisme een groter probleem is dan menigeen durft te denken. Zelfs Ronald Waterreus werd er stil van.
Met autoriteit en senioriteit kwamen Gullit en Ten Cate met feiten en die drongen harder binnen dan het gepolariseer aan die andere tafels. ‘We leven in een prachtig land’, zei Gullit. ‘Humor moet blijven bestaan’, vond Ten Cate. Er bestaan nu eenmaal al jaren moppen over Joden, Marokkanen, Turken, Belgen, zoals die er omgekeerd ook zijn over Nederlanders. Het kan nooit kwaad af en toe elkaars gewoontes en gebreken op de hak te nemen. De oud-trainer van onder meer Ajax, Barcelona en Chelsea raakte nog het meest de kern. Het gaat er niet eens zozeer om wat er wordt gezegd, maar wat iemand vóélt. Als jong Amsterdammertje in De Jordaan en op Kattenburg kon hij heel goed het onderscheid maken of bruine, zoals ze hem soms noemden, een vorm van affectie was of een belediging. Zo ging het later ook in de kleedkamer.
De uitspraak van Derksen was niet eens het grootste probleem, stelde Ten Cate. Het raakt hem veel meer dat er werd gedaan alsof racisme in Nederland niet echt bestaat
De voetballerij worstelt al jaren met racisme. Stanley Menzo kaartte dit probleem al aan toen hij nog keeper was van Ajax en soms huilend in het doel stond. Sindsdien is er niet veel veranderd. Deze keer besloten de Oranje-internationals tot een boycot van Veronica Inside, na een als grap bedoelde opmerking van Johan Derksen, die zijn eigen betoog tégen racisme onderuithaalde en ook het deksel van de doos van Pandora lichtte: wie niet wil luisteren, moest dan maar voelen. De uitspraak van Derksen in het programma was niet eens het grootste probleem, stelde Ten Cate. Het raakt hem veel meer dat er werd gedaan alsof racisme in Nederland niet echt bestaat. Het is er wel, laten we dat nu eerst eens accepteren.
De vraag is dan altijd: wat nu? Een tv-programma boycotten is nooit een oplossing. Vragen of sponsors willen stoppen ook niet. De hele discussie polariseert alleen nog maar verder, terwijl die juist moet worden gevoerd. Niet door extremisten van twee kanten aan het woord te laten, wel door mensen te laten spreken die weten wat racisme betekent, hoe het voelt én die het ook nog eens op een goede en heldere manier kunnen uitleggen. Ten Cate vertelde maandagochtend nog nooit zo veel reacties te hebben gehad op een tv-optreden. Er werd dit keer écht geluisterd. Laat dat dan de eerste stap zijn van een nog lange reis, want er moet heel wat gebeuren. Zoals Gullit zei: ‘Het is tijd om door te pakken’, maar wel op een normale en respectvolle manier.
In 2017 kon Ten Cate bondscoach worden van Oranje en wilde hij Gullit als assistent. De KNVB vond dat toen geen goed idee, maar ook in Zeist zullen ze nu beseffen dat het een uitstekend duo was geweest.