Feyenoord is de trotse kampioen van Nederland. Aanvoerder Dirk Kuijt en trainer Giovanni van Bronckhorst zijn de grote blikvangers. Maar dit is ook het meesterwerk van Martin van Geel. Een reconstructie langs acht cruciale momenten, die de route naar de Coolsingel bepaalden.
Het is 24 februari 2011 als het nieuws officieel de wereld in gaat. Martin van Geel wordt technisch directeur van Feyenoord. Precies vier maanden na de 10-0 tegen PSV. Net als heel Nederland ziet Van Geel hoe drie dagen later een afgeladen Kuip de verliezers van Eindhoven ontvangt met een emotionele versie van het You’ll Never Walk Alone. Hij kent de club, hij heeft er gespeeld. Een volksclub waar iedere verantwoordelijke dagelijks danst op de vulkaan. Geen plek om eens rustig beleid uit te zetten. En toch hapt hij toe als hij wordt benaderd. De club is sportief en financieel zo goed als failliet, slechter kan het niet meer.
1. De 10-0
Als de Brabander zijn kantoor betrekt, is de club als tiende geëindigd. Maar trainer Mario Been zit er ondanks die tiende plaats en de 10-0 in de voorbereiding op het nieuwe seizoen nog steeds. Mario is een kind van de club. Lastig, aangezien Van Geel altijd en overal begint met het aanstellen van een trainer. In zijn ogen de belangrijkste man binnen de club, en de belangrijkste beslissing die een technisch directeur moet nemen. Klopt die niet, is de rest ook zinloos. In de voorbereiding sneuvelt Mario Been alsnog, na een stemming onder de spelers. Zo hoeft de td niet direct het duel aan. Been is woest op Van Geel, die achter de coup zou zitten. De td ontkent in alle toonaarden: ‘Wat had ik moeten doen?’
Hoe dan ook, de weg is vrij om een nieuwe trainer te zoeken. Iemand die boven de partijen staat en het topsportklimaat kan terugbrengen in de bende die hij heeft aangetroffen. Louis van Gaal en Co Adriaanse komen niet en een paar weken later tekent Ronald Koeman voor drie jaar. Het is het begin van het herstel. Financieel kan er niets, maar Koeman zeurt nooit en brengt Feyenoord in drie jaar zelfs weer dicht bij de titel en vertrekt door de voordeur. Ook zijn opvolger Fred Rutten boekt goede resultaten, maar het blijft wachten op de eerste echte prijs.
2. Geen Van Gastel maar Gio
Die komt er dankzij twee clubiconen. Met Dirk Kuijt en Giovanni van Bronckhorst moet er geoogst worden. Twee WK-finalisten, twee mannen die Champions League-finales speelden. De ene neemt in de zomer van 2015 plaats op de bank, de ander wordt de leider op het veld. Ze zijn gepokt en gemazeld. Dat blijkt wel nodig ook, want begin 2016 staan de galgen al klaar voor het clubbestuur. Feyenoord verliest zeven wedstrijden op rij, dat was nog nooit gebeurd in de 108-jarige geschiedenis. De hoofden van de trainer en het bestuur zitten bij wijze van spreken al in de strop.
Hoe is het mogelijk dat Feyenoord een seizoen later van de eerste dag tot de laatste dag de Eredivisie regeert? Met ook nog eens een elftal dat net iets meer dan tien miljoen euro heeft gekost. Technisch directeur Martin van Geel ligt vaak onder vuur en moet zelfs eind vorig seizoen nog in de media lezen dat hij eruit zal vliegen. Hij is gewoon gebleven en dat is achteraf maar goed ook, want hij zal niet vooraan staan op het bordes. Van Geel heeft achter de schermen een kampioenselftal gecomponeerd. Na het halen van deelname aan de Champions League met Willem II en het leggen van de basis voor de landstitel van AZ wederom een bevestiging van zijn kwaliteiten. Zodra je hem de tijd geeft, komt er vanzelf rust en helderheid. Geen kwestie van magie of netwerken, maar van hard werken en logische beslissingen nemen. En soms een beetje geluk.
De trainer is de allerbelangrijkste man in een club en diens aanstelling is altijd de belangrijkste beslissing die een technisch directeur kan nemen. Dat is al sinds jaar en dag regel 1 in het handboek van Van Geel. Maar voor het eerst in zijn leven weet hij het nu even niet meer. Dat begint al na het vertrek van Fred Rutten. Er is gewoon geen goede, ervaren Nederlandse trainer beschikbaar. Dus stapt hij af van zijn geloof en besluit een van de twee huidige assistenten in het diepe te gooien. Rutten is weggestuurd en Van Geel rijdt op een zomerse avond in 2015 terug naar huis, na een gesprek met Giovanni van Bronckhorst. Eerder heeft hij ook al met Jean-Paul van Gastel gepraat. Beide gesprekken zijn goed geweest, maar eigenlijk vooral bedoeld als bevestiging van de al gemaakte keuze. Het duo heeft zelf aangegeven verder te willen bij Feyenoord, dat ze allebei graag hoofdtrainer willen worden en bovenal dat ze beiden iedere beslissing zullen accepteren. Zich aan elkaar committeren, in dure taal. Iedereen gaat er eigenlijk van uit dat het Van Gastel zal worden, ook Van Geel zelf. Maar als zijn vrouw hem binnen ziet lopen, ziet ze dat er iets is gebeurd. ‘Wat is er Martin?’ De twee spreken vaak en veel over het werk op de club. ‘Tja, wat me nou is gebeurd, ik moet eerlijk zeggen dat ik het niet meer weet, of eigenlijk weet ik het wel, maar het voelt alsof ik Gio moet nemen. Het is een luxe situatie. JP heeft alles en ik durf het ook wel met hem aan. Maar Gio is gewoon een etage hoger.’
In de gesprekken blijkt Van Bronckhorst iedere keer drie stappen vooruit te denken
Directeur Eric Gudde slaat achterover. Nog een keer kijkt Van Geel door zijn map met andere kandidaten. Louis van Gaal heeft hij al eens benaderd om trainer in De Kuip te worden. ‘Dat had ik gedaan als Feyenoord was gekomen, toen jij me naar AZ hebt gehaald. Nu niet meer’, is diens antwoord. Co Adriaanse is ook geen optie meer. Die is geestelijk met pensioen. Iemand droeg Henk ten Cate aan, maar Van Geel weet nog veel te goed hoeveel onrust je dan binnenhaalt. Tja, en daaronder kom je in de categorie Ron Jans, met alle respect voor de man, maar Feyenoord is wat anders dan PEC Zwolle. Nee, Van Geel zal moeten afwijken van zijn vaste patroon. Ditmaal geen ervaren man, maar een van de twee assistenten uit de eigen kraamkamer. Twee echte Feyenoorders bovendien, loyaal aan elkaar en aan de club. Samen met Gudde besluit Van Geel dat ze samen nog een keer gaan praten. Het blijkt een bevestiging van de eerste gesprekken. Van Bronckhorst is bevlogen, intelligent en onafhankelijk. Hij heeft in de echte absolute top gespeeld en zal zich niet zal laten meezuigen in de spiralen die het werk in De Kuip soms tot een hel maken. Gaat er iets mis, dan lijkt het wel of er een stop uit De Kuip wordt getrokken en iedereen wordt meegezogen naar de cloaca. In de gesprekken blijkt Van Bronckhorst iedere keer al drie stappen vooruit te denken. Uit alles blijkt dat hij zijn leven in de absolute top heeft doorgebracht. Dat is vervelend voor Van Gastel, maar het besluit staat vast en zorgt meteen voor ellende. Want Van Gastel is volledig verrast. De eerste week ziet de rest van de staf hem mokkend rondlopen in De Kuip. Het is direct een bevestiging dat de goede keuze is gemaakt. Afspraak is afspraak. Het is niet anders. Niemand is groter dan de club. De wolk waait over en vanaf dat moment heeft Feyenoord een perfect duo, dat later ook nog aangevuld zal worden met Jan Wouters. Iemand die al bij PSV en Ajax op de bank zat, maar absoluut geen hoofdtrainer meer wil zijn.
3. De platenbon
‘Een platenbon?’
‘Ik weet niet of die nog bestaan, Dick.’
Paniek in De Kuip. Wéér verloren. Nu op het vermaledijde kunstgras in Zwolle (3-1). Er moet iets gebeuren, zoveel is Martin van Geel wel duidelijk. Negen maanden na zijn beslissing om Giovanni van Bronckhorst aan te stellen, moet hij erkennen dat de boel volledig uit de klauwen gelopen is. Een paar uur later ziet Van Bronckhorst de naam van zijn td op de display van zijn telefoon verschijnen. Hij luistert naar de vriendelijke stem aan de andere kant. ‘Gio, ik heb er lang over nagedacht en dit gaat zo niet langer. Er moet iets gebeuren. Ik denk dat er iemand mee moet komen kijken. Een ervaren man met een frisse blik.’