Er zijn inmiddels meer makelaars actief dan spelers. Maar freelancers en beunhazen krijgen op de zwaar concurrerende markt amper een poot aan de grond. De Nederlandse spelershandel wordt gedomineerd door een paar bureaus.
6,3 miljoen euro. Zoveel kan je dus verdienen met een transfer. Vorige week bleek maar weer hoe lucratief het vak voetbalmakelaar kan zijn toen sporttribunaal CAS bepaalde dat FC Twente dit openstaande bedrag nog even moet overmaken naar de Argentijnse manager van Jesús Corona, de Mexicaanse speler die tussen 2013 en 2015 in Enschede aanmeerde. Geen wonder dat velen zich voelen aangetrokken tot deze branche, waar het geld als fonteinen uit de grond lijkt te spuiten. Ga maar na. De sportjournaals volgende, vliegen de miljoenen je om de oren. Een greep uit de rekeningen die voorbijkwamen:
• Rob Jansen sleepte FC Twente voor de arbitragecommissie met een bonnetje van een miljoen.
• Een zaakwaarnemer genaamd Alkan verscheen samen met de Britse Stellar Group eveneens in Zeist. Ze eisten 4,55 miljoen voor een transfer van Terence Kongolo (die ze zelf niet eens hadden geregeld).
• Vanuit Servië dook Zoran Pavlovic op in de KNVB-bossen. Hij had een factuur meegenomen van 1,1 miljoen.
• Via Football Leaks kwam uit dat PSV bedragen van 1,4 en 2 miljoen betaalde aan de makelaars van Moreno en Pereiro.
Vorig jaar registreerde de KNVB een recordaantal nieuwe zaakwaarnemers
En dan hebben we het nog niet eens over het onderzoek dat FIFA begon naar de 49 miljoen die Mino Raiola kan verdienen aan een enkele transfer van Paul Pogba. Hoewel een groot deel van de beroepsgroep helemaal nooit miljonair wordt, ontstaat door de spervuur aan megadeclaraties wel het beeld dat elke makelaar met een superjacht door de Zuid-Franse havens vaart. Vele wannabe-miljonairs voelen zich dan ook aangetrokken tot dit vak, waar de kopstukken in de nieuwste jeeps door het beeld bewegen. Vorig jaar registreerde de KNVB een recordaantal van meer dan driehonderd zaakwaarnemers. En dat is nog maar een fractie van de werkelijke omvang van deze bijzondere sector. Enorme legers trekken langs de velden. Veelal sturen de bij de voetbalbond geregistreerde mannen (en een enkele vrouw) ook nog een heel circuit van niet-geregistreerde hulpmakelaars, scouts en tipgevers naar de sportcomplexen en de stadions. Daar mengen zij met tientallen lunchroomeigenaren, taxichauffeurs en kroegbazen die zich in de handelsregisters van de Kamer van Koophandel eveneens hebben aangemeld als voetbalmakelaar. Pas wanneer zij een deal doen, zullen zij zich voor 544 euro en 50 cent ook echt als zaakwaarnemer inschrijven bij de KNVB. Zodoende is er maar beperkt zicht op de beroepsgroep. Alle beunhazen en zzp’ers meegeteld, is de schatting dat er nu meer makelaars zijn dan profvoetballers.
Ronaldo en Messi
Hoe is de markt dan verdeeld? Die vraag is niet zo eenvoudig te beantwoorden. Sommige bureaus hebben overzichtelijke websites waar keurig het klantenbestand staat vermeld. Het Amerikaans-Nederlandse Wasserman van Rob Jansen is daar een voorbeeld van. Maar zo open en bloot je spelersstal weergeven is eerder uitzondering dan regel. Als spelersmanagers al online actief zijn, dan zien we veelal draaiende wereldbollen, luchtfoto’s van Wembley en Camp Nou, kiekjes van Ronaldo en Messi, emblemen van FIFA en UEFA, maar bitter weinig transparantie over de portefeuille die ze vertegenwoordigen. Zo is de website van Mino Raiola al jaren ‘onder constructie’.
Het grote geld lekt weg via aandelen in transfersommen, scoutingsovereenkomsten en consultancy-contracten
De KNVB doet inmiddels verwoede pogingen de beroepsgroep en de verdiensten in kaart te brengen. Vooral dat laatste blijkt een bijna onmogelijke opgave. Een groot deel van de handel speelt zich af in de schaduwen van de schijnwerpers. De clubs blijken niet zo scheutig met het verstrekken van gegevens over de gages die zij uitkeren aan tussenpersonen. Reguliere commissies die makelaars ontvangen als percentage over de salarissen van spelers, oké, die zijn nog wel enigszins duidelijk. Maar daarnaast is binnen het wereldje algemeen bekend dat het grote geld weglekt via aandelen in transfersommen, scoutingsovereenkomsten en consultancy-contracten. Allemaal betalingsmethoden aan makelaars die aan de orde van de dag zijn, maar naar de omvang ervan blijft het gissen.
Waar de bond inmiddels wel beter zicht op heeft zijn de machtsverhoudingen op het Nederlandse toneel. In 2015 begon de KNVB per transactie met het registreren van de bijbehorende makelaar. Zo ontstond een eerste database die een indicatie gaf van de verdeling van marktaandelen. Recent werden de gegevens over het seizoen 2016/17 vrijgegeven. Wie domineren de markt in Nederland?