Het geldklassement van de Eredivisie: alle begrotingen op een rij

ADO Den Haag: 15 miljoen

Met de negende begroting van het land staan de Hagenaars nog net in het linkerrijtje. Vier jaar na dato heeft de Chinese overname nog weinig gebracht. Bestuurlijk is de club inmiddels in rustiger vaarwater beland, maar de aanvankelijk aangekondigde ambities zijn niet haalbaar gebleken. De Chinezen baalden de laatste jaren vooral dat de miljoenentekorten aangezuiverd moesten worden. De club kampt nog altijd met operationele gaten en glashelder is dat er vanuit China niet zomaar gratis miljoenen te verwachten zijn. Beide partijen hopen de omzet een impuls te geven met het huren van Yuning Zhang waarmee de Chinese sponsormarkt moet worden opengebroken. ADO zal uiteindelijk op eigen kracht break-even moeten gaan draaien, terwijl bij de overname nog werd gedroomd van een rol in de subtop. De bijbehorende financiële middelen kwamen echter nooit en veel verder dan salarissen van 220 duizend euro kan de directie meestal niet gaan. Met een begroting die dik twee keer zo hoog is als die van de clubs onder aan de ranglijst zouden de Hagenaars zich desalniettemin moeiteloos in de middenmoot moeten kunnen handhaven.

Ajax: 90 miljoen

Met een paar zware getallen op de payroll hebben de Amsterdammers wat meer begroot dan voorgaande jaren. Allemaal verantwoord, want ondanks de matige resultaten van de laatste jaren blijft de club doorgroeien en weet Ajax zijn omzet regelmatig boven de honderd miljoen te tillen. Dankzij een mooi contract in China en een nieuwe zesjarige deal met Adidas worden steeds hogere commerciële inkomsten gegenereerd. Met een gigantisch eigen vermogen van 175 miljoen euro en meestal winst is Ajax een van de gezondste clubs in Europa. Voor het eerst is nu besloten om dat kapitaal op het veld te zetten. Het halen van Dusan Tadic en Daley Blind is een trendbreuk waarmee ook de Eredivisie CV en KNVB gelukkig zullen zijn. Al jaren was onze hoogste competitie een poeltje stilstaand water. Door een gebrek aan sterren stokte de inkomstengroei en veranderde de Eredivisie in een veredelde jeugdcompetitie, die het op de markt aflegde tegen de tweede divisies van Engeland en Duitsland. Nu rolt het Ajax-geld en is de begroting hoger dan die van alle rechterrijtje-clubs samen.

AZ: 24 miljoen

Zonder eigenaar of financiële dope uit de Champions League is het nog altijd mogelijk om te groeien. Dat bewijst de Alkmaar Zaanstreek-combinatie, die ondanks een Europese miskleun volop in bloei staat. Al enkele jaren op rij maakt AZ winst en met een solide begroting van 24 miljoen bevinden de Noord-Hollanders zich samen met Vitesse in een niemandsland. De afstand naar de topdrie is enerzijds immens, maar anderzijds is er een flink gat geslagen met de voetbalbolwerken uit Groningen, Heerenveen en Utrecht. Op de spelers-markt is bovendien een nieuwe goudader aangeboord. Met 22 miljoen voor Vincent Janssen en 25 miljoen voor Alireza Jahanbakhsh heeft Feyenoord het nakijken. AZ investeert de transferwinsten verstandig in faciliteiten, opleiding en innovatie. Als stadioneigenaar kan AZ zijn onderkomen zelf exploiteren en er verrees een modern trainingscomplex om zo de kansen op aanwas van toptalent te vergroten. Zo heeft AZ een stevige basis gelegd voor de toekomst en zullen er vast kansen komen op revanche in de Europa League.

FC Emmen: 6 miljoen

Koortsachtig hebben de Drentenaren de afgelopen weken gewerkt om de club klaar te stomen voor de Eredivisie. Met steun van de provincie realiseerde FC Emmen de hogere eisen aan veiligheid, toegankelijkheid en tv-faciliteiten. Het Eredivisie-debuut leeft enorm in Drenthe, waar voetbalfans eerder nog uitwaaierden naar Zwolle en Groningen. Binnen een uur waren de seizoenkaarten uitverkocht. Ineens is de begroting verdubbeld en de acht werknemers op kantoor krijgen er een paar collega’s bij. Vergeleken bij de driehonderd arbeidsplaatsen bij Ajax blijft Emmen natuurlijk wel de buurtsuper die moet gaan concurreren met Albert Heijn. De Emmenaren hebben de laagste begroting van de Eredivisie en hebben ook niet de buitenboordmotor van de eveneens gepromoveerde eigenarenclub Fortuna Sittard. Ze zijn met hun bijna volledig rood-wit-blauwe selectie dan ook de gedoodverfde degradatiekandidaat. Houvast is wel dat historisch gezien de kansen fiftyfifty lijken; in de laatste tien seizoenen finishte de club met de laagste begroting vijf keer daadwerkelijk onderaan.

Excelsior: 7 miljoen

Overleven is een vak. Dat wordt bewezen in Kralingen. Al jaren spotten ze daar met alle economische voetbalwetten. Met een kabouterbegroting gaat Excelsior alweer voor het vijfde jaar op rij de Eredivisie in. Een prestatie van formaat van de clubleiding, die een geheel eigen koers vaart en de fysiotherapeut promoveerde tot hoofdtrainer. Buurman Feyenoord pakt alleen aan tv-geld al meer dan Excelsior in een heel jaar te besteden heeft. Op termijn wil Excelsior het stadion verder aanpassen en een structurele speler worden in de hoogste divisie, maar gezien de voor Eredivisie-begrippen schamele topsalarissen van 150 duizend euro zal voorlopig handhaven centraal staan. Hoewel Excelsior al jaren onderaan bungelt in het geldklassement, zijn de Kralingse beleidsmakers er wel degelijk in geslaagd om groei te realiseren. Toen Excelsior in 2014 promoveerde was de begroting nog vierenhalf miljoen, inmiddels is daar vijftig procent bovenop gekomen. Weinig andere clubs kunnen dat nazeggen.

Feyenoord: 67 miljoen

Weer een paar miljoen hoger. Maar nog altijd is de begroting (exclusief Europees voetbal) een magere afspiegeling van het potentieel. Volgens de eerste schetsen in de jaren nul had het nieuwe stadion er nu gestaan. Maar een modern onderkomen waarmee de club commercieel sprongen kan maken, is nog steeds niet in zicht en dus noteert de in potentie grootste club wederom de bronzen begroting. De bekerwinnaar moet met lede ogen toekijken hoe Ajax met magnifieke sponsorcontracten steeds verder wegloopt en bovendien is de kans levensgroot dat PSV tientallen miljoenen gaat ophalen in de opgewaardeerde Champions League. Aangezien Feyenoord ook niet in zee wil met een eigenaar – sterker nog, de club is bezig om de Vrienden van Feyenoord uit te kopen – zal het gat voorlopig niet worden gedicht. Niettemin gaan de Super Cup-winnaars ook dit jaar weer pogen de meeste-munten-meeste-punten-wet te trotseren met een gooi naar de titel. Met het realiseren van een nieuwe trainingsaccommodatie, het upgraden van de opleiding en het binnenhalen van routine denkt de directie een mix te hebben om de ambitie van minimaal eens per vijf jaar kampioen waar te kunnen maken.

Fortuna Sittard: 6 miljoen

Acht jaar nadat de KNVB-voorzitter de Limburgers abusievelijk failliet had verklaard staan ze weer in de Eredivisie. Op papier mag Fortuna dan een kleine begroting hebben. In de praktijk lijkt er heel wat meer geld in omloop in de westelijke mijnstreek. Andere clubs klagen steen en been over de Limburgers, die hen met hogere salarissen uit de markt prijzen, en Fortuna gaat volop over de tong bij Nederlandse makelaars die hun jongens aan de straatstenen niet kwijtraken bij de leiding, die opteert voor mannen uit onder meer Venezuela en de Verenigde Staten. In handelshuis Sittard passeerden sinds de Turkse overname in 2016 al een stuk of 45 spelers de revue. De ontslagen Sunday Oliseh trof in de kleedkamer zelfs een volslagen onbekende aan, die niet eens aan hem was voorgesteld. Succesvol is het tot dusverre wel. Binnen no time promoveerden de Fortunezen en gezien het internationale netwerk rond eigenaar Gün, lijkt de club een voorsprong te hebben op de armere concurrentie uit Emmen, Venlo en Doetinchem.

De Graafschap: 8 miljoen

Daarover gesproken. De arme Superboeren zagen de beoogde sterkhouder Joey van den Berg liever met NEC een niveautje lager voetballen dan met de roemruchte Doetinchemmers in de Eredivisie. Tekenend voor de financiële armslag van de levendige club, die nog altijd haar duels afwerkt op de historische Vijverberg uit 1954. Saai is het nooit in de Achterhoek. Bestuurlijk rommelt het vaak, maar de club wist altijd de gunfactor te behouden en staat bekend om haar loyale aanhang. Na de promotie was er direct een run op de seizoenkaarten. De fans zullen zich nu al moeten neerleggen bij degradatievoetbal. Aangezien de jeugdopleiding de laatste jaren amper kant en klare spelers aflevert, is de club afhankelijk van de dure transfermarkt waar ze weinig kan uitrichten met de minibudgetten, die niet zoals elders een boost krijgen met privaat geld. Volgens het beleidsplan uit 2014 is het doel spektakel bieden op Eredivisie-niveau, maar dat staat continu onder druk bij de jojoclub die in tien jaar drie degradaties en drie promoties noteerde. Handhaven is dan ook nu weer het maximaal haalbare.

FC Groningen: 16 miljoen

Een van de club die de laatste jaren is gekrompen. De Groene Kathedraal oogde ineens ook tijdens wedstrijden wel heel erg groen. De nieuwe coach Danny Buijs heeft nu de opdracht om met herkenbaar voetbal met strijd, passie en lef de hut weer vol te spelen. Het wordt een cruciaal jaar voor de status van de club. Vorig jaar werd gewerkt met een miljoenentekort om te voorkomen dat de FC in een negatieve spiraal zou wegzakken, maar zo’n vlucht naar voren kan je natuurlijk niet jarenlang volhouden. Waar Groningen begin deze eeuw opstoomde in het linkerrijtje, verliezen de noorderlingen nu steeds meer terrein aan clubs die met privaat geld flink het gaspedaal indrukken. Zelfs bij optimale prestaties en een uitverkocht huis stokken de budgetten bij een miljoen of 22. Nog altijd een stuk minder dan AZ en Vitesse. Niet voor niks overweegt directeur Hans Nijland een deel van de club te verkopen aan investeerders. Hoewel de resultaten vorig seizoen tegenvielen en de club zich even niet doorontwikkelt, heeft FC Groningen nog altijd een begroting om te strijden voor een plek in de play-offs om Europees voetbal.

Heerenveen: 18 miljoen

Nog zo’n voormalige uitdager die begin deze eeuw de top aanviel, maar nu al jaren kleurloos meedraait. En net als in Groningen vielen de toeschouwersaantallen als een baksteen. De tijd dat Heerenveen standaard in de ballenbak van de UEFA-loting zat, ligt inmiddels steeds verder achter ons. De laatste Europese voorrondewedstrijd stamt uit 2012. Voor de laatste deelname aan een hoofdtoernooi moeten we zelfs terug naar 2009. Met de op papier best acceptabele begroting is finishen tussen plek 4 en 8 nu nog haalbaar. Met de nadruk op nog. Want de club staat al jaren in de achteruit. Waar in 2011/12 nog 25 miljoen euro werd gegenereerd, was dat in 2016/17 (laatste seizoen nog niet bekend) gezakt naar 18 miljoen. Bijna eenderde van de begroting is verdampt. Op deze manier is het wachten totdat een club als PEC de Friezen voorbij zoeft. Net als Groningen heeft Heerenveen nu nog een voorsprongetje op de concurrentie uit de middenmoot, maar als de trend van de laatste jaren zich doorzet, gaat het niet lang meer duren voordat het rechterrijtje in zicht komt.

Heracles Almelo: 12 miljoen

Met een bescheiden budget spelen de Heraclieden al dertien jaar onafgebroken in de Eredivisie. Een knappe prestatie, die vooral te danken is geweest aan de stabiele leiding die met uitgekiend beleid de degradatiezone ver achter zich liet. Niet voor niks zijn de Almelose roergangers Jan Smit en Nico-Jan Hoogma naar Zeist gehaald om daar de KNVB te redden. In een vernieuwd stadion speelt een gezonde club die moeiteloos naar de bovenkant van het rechterrijtje zou moeten sturen in op papier misschien wel de zwakste Eredivisie ooit. Liefst zes clubs werken met een kleinere begroting dan de twaalf miljoen van Heracles. Vraag is vooral of de nieuwe leiding de lijn van de vorige kan doortrekken. Heracles heeft nooit serieus geïnvesteerd in een jeugdopleiding, waardoor er veel druk ligt in de transferperiode. Verrassend is in elk geval de cultuuromslag die voetbalmanager Mark-Jan Fledderus bewerkstelligt door de succesvolle strategie van het oppikken van Nederlandse pareltjes in te ruilen voor buitenlandse spelers afkomstig uit het netwerk van de coach. Als dat maar goed gaat.

NAC Breda: 13 miljoen

Met aandeelhouders en een aanvoerlijn uit Manchester is NAC een vertegenwoordiger van het moderne voetbal. Na een verrassende promotie als nummer vijf van de Eerste Divisie in 2017, eindigden de Brabanders keurig als veertiende in 2018. De sfeervolle, uitverkochte thuiswedstrijden alleen al zijn een aanwinst voor de Eredivisie. De overlevingsstrategie door in zee te gaan met City bleek te werken, want het publiek kreeg best aardige talenten voorgeschoteld die weliswaar niet de beoogde veertig punten binnensleepten, maar zich wel naar handhaving vochten. Toch lijkt de basis broos nu de club zich afhankelijk opstelt. NAC moet ook deze zomer weer afwachten wie er afvallen in Engeland en zal niet ieder jaar een lichting van het niveau José Angeliño, Thierry Ambrose en Manu García in de schoot geworpen krijgen. Met een begroting die hoger is dan pak hem beet Willem II en Heracles, zou je zeggen dat NAC zich best wat onafhankelijker kan opstellen.

PEC Zwolle: 13 miljoen

Spectaculair mogen we de plannen wel noemen van PEC, dat een gooi wil doen naar de positie achter AZ. Met eens per twee jaar Europees voetbal. Nu Groningen en Heerenveen aan het instorten zijn, ruiken de Zwollenaren bloed. Hoewel we ook niet kunnen ontkennen dat de Twentse slogan Working on a Dream soms door het hoofd schiet. De innige samenwerking met Mino Raiola en het tussentijds bijstellen van de doelstellingen na een paar goede uitslagen, zijn signalen die erop duiden dat de clubleiding soms wat te snel wil. Met twee bekerfinales en Europees voetbal heeft PEC de laatste jaren geroken aan het succes en dat wil de leiding nu uitbouwen naar een structurele plek in de subtop. Met een aandelenplan rekent het bestuur op een sprong voorwaarts, die dan zal gaan resulteren in een hogere positie op de tv-ranglijst, meer Europese inkomsten en meer transfergeld. Binnen vijf jaar de begroting met veertig procent laten stijgen, klinkt het optimistisch. Komend seizoen doet PEC het nog met dertien miljoen, goed voor de tiende plek in het geldklassement.

PSV: 73 miljoen

De regerend landskampioen gaat komend seizoen 73 miljoen uitgeven, maar de inkomsten zijn mede door florerende sponsorinkomsten ingetekend op 77 miljoen. Haalt PSV de Champions League, dan loopt de teller pijlsnel op richting de honderd miljoen. Alleen met de startpremie in de groepsfase zou PSV al twee keer de jaarbegroting van De Graafschap pakken. Voorlopig is dat allemaal nog niet eens begroot. Bijna deze hele eeuw bezet PSV de zilveren plek in de budgetleague. Er is dan ook een formidabele prestatie geleverd door vier keer vaker kampioen te worden dan het rijkere Ajax, al sinds jaar en dag aanvoerder van de begrotingsgrafieken. Met enige zorgen zal worden gekeken richting Amsterdam, waar de rivaal nu de succesformule van PSV kopieert: het kapitaal op het veld zetten. Net als bij Ajax en Feyenoord zit ook bij de kampioen de begroting in de lift en daarmee neemt de afscheiding tussen de top en de rest enorme vormen aan. PSV kan nu drie keer zoveel uitgeven als uitdager AZ en twaalf keer zoveel als de hekkensluiter. Het zijn dezelfde verhoudingen als waar PSV zelf tegenaan loopt in Europa.

FC Utrecht: 19 miljoen

In de Domstad zagen we een trendbreuk. Jarenlang leverden de Utrechters begrotingen in die direct door de versnipperaar konden. Steeds moest eigenaar Frans van Seumeren bijlappen. Maar eind 2017 werd dan eindelijk voor het eerst sinds de overname in 2008 winst gepresenteerd. Met een begroting van negentien miljoen doet Van Seumeren het wat rustiger aan dan de gemiddelde sjeik of oligarch. FC Utrecht zit een etage lager dan AZ en Vitesse, dus met een vierde en twee vijfde plaatsen is de laatste jaren uitstekend gepresteerd. Net als PEC wil Utrecht nu naar de volgende versnelling gaan schakelen. Van Seumeren was daar recent al duidelijk over. ’We gaan verder. Hier moet het nu stoppen. We mikken op aanhaken bij AZ.’ Het wordt dringen in het linkerrijtje. Met PEC, Utrecht, AZ en Vitesse zijn er nu vier ambitieuze clubs die alles op alles gaan zetten om zich achter de topdrie te positioneren, terwijl de provinciebolwerken Groningen en Heerenveen hun positie niet zomaar zullen opgeven. De strijd om de positionering in de subtop wordt de komende jaren minstens zo spannend als de tweekamp tussen Ajax en PSV.

Vitesse: 27 miljoen

De bekerwinst in 2017 verbloemt dat de resultaten in de Eredivisie middelmatig zijn. Vijfde en zesde plaatsen zijn aardig, maar afgezet tegen de mogelijkheden magertjes. Gezien de enorme bedragen die Russische investeerders in de club pompen, was de 22 punten achterstand op AZ vorig seizoen zelfs zwaar onvoldoende. Met 150 miljoen aan investeringen en enorme budgetten voor de selectie had Vitesse de concurrentie uit Utrecht, Heerenveen en Groningen al lang op grote achterstand kunnen zetten. Er worden salarissen betaald waar buiten de topdrie en AZ niemand ook maar een beetje in de buurt komt. Met het vierde budget van Nederland – hoger dan AZ – eindigt de club echter steeds niet als vierde. Ongetwijfeld ook tot teleurstelling van de Russen achter de club, die grote geldsommen in de opleiding pompen om transferwaarde te creëren en ervan dromen om de topdrie te gaan aanvallen. Met de komst van de voormalige Russische bondscoach en een serie acties op de transfermarkt lijken de financiers nu echt werk te willen maken van een opmars op de ranglijst. Gezien de begroting mogen we ook niets minder verwachten.

VVV-Venlo: 7 miljoen

Na het afzwaaien van regiotycoon Hai Berden verloren de Noord-Limburgers hun belangrijkste aanjager. Liefdevol omschreef de selfmade ondernemer de club als een familiebedrijf dat was beland in een wereld van multinationals. Zonder Berden zal het moeilijk genoeg worden om het beperkte achterland te enthousiasmeren. De directeur twitterde vorige maand balend over de seizoenkaartenverkoop die maar traag op gang kwam. Met een minimale stijging van het spelersbudget zal het ook nu weer een seizoen knokken worden om uit de onderste regionen weg te blijven. Een zes miljoen kostende renovatie van De Koel en misschien wel het binden van regionale aandeelhouders moeten de club op termijn degradatieproof maken. Maar zover is het nog lang niet. Het no-nonsense tweemanschap Stan Valckx-Maurice Steijn heeft opnieuw de zware taak om VVV met een degradatiebudget boven de streep te houden. Vorig seizoen voorspelde Steijn 34 punten en precies dat aantal stond in mei op de teller. Nu gaat Steijn voor een puntje meer.

Willem II: 11 miljoen

In mei werd nog reikhalzend uitgekeken naar het nieuwe seizoen. Voor de vierde keer op rij bleven De Tricolores in de Eredivisie en met de nieuwkomers Emmen, Fortuna en De Graafschap lagen er prima kansen om in het nieuwe seizoen relatief rustig verder te bouwen aan de 122-jarige club. Maar toen brak er oorlog uit in de skyboxen. Tussen algemeen directeur Berry van Gool en de dominante kleding-verkoper Roland Hermans, die in de rvc de portefeuille technische zaken heeft, komt het niet meer goed. Hermans wil af van Van Gool, maar mist de argumenten omdat de ex-bankier prima resultaten kan overleggen. In alle wijsheid is nu maar besloten om ergens in september voor mediation te gaan. Waarmee de ergernissen dooretteren en iedereen al kan uittekenen dat de bom barst als in augustus de resultaten tegenvallen. Een binnenbrandje wordt dan een uitslaande veenbrand. Met een begroting van elf miljoen zouden de Tilburgers zich weinig zorgen hoeven maken. Maar Willem II zou niet de eerste club zijn die door bestuurlijk geruzie in de problemen komt.