FC Barcelona presenteerde vorige week een goocheltruc waardoor het ondanks megaschulden toch spelers kan kopen. Opnieuw werd een deel van toekomstige tv-opbrengsten verkocht aan Sixth Street. Na de 200 miljoen euro die het Amerikaanse fonds eerder neerlegde voor tien procent van de opbrengsten tot 2047, betaalde Sixth Street nu naar schatting 310 miljoen voor vijftien procent.
Toen Joop Munsterman een jaar of tien geleden toekomstige tv-rechten van FC Twente had verpand aan een fonds, werd hij op de vingers getikt door de KNVB. Maar anno 2022 lijken dit soort constructies met investeringsfondsen steeds normaler te worden. In de coronaperiode werden clubs geconfronteerd met minder inkomsten, terwijl ze vast zaten aan doorlopende contracten. Ook wilden ze vaak niet bezuinigen op de spelersbudgetten, uit vrees voor een slechtere concurrentiepositie. Vooral in de topcompetities heeft dit geleid tot enorme geldtekorten. Investeringsfondsen zagen een gat in de markt. Ze bieden een voorschot aan en in ruil willen ze in de komende decennia meeprofiteren van de alsmaar groeiende voetbalindustrie.
De competitiebazen van de Ligue 1 en La Liga gingen het afgelopen jaar in zee met het Luxemburgse fonds CVC Capital. De Franse competitie-organisatie verkocht dertien procent van de toekomstige tv-rechten en ontvangt hiervoor anderhalf miljard euro. De opbrengst wordt verdeeld onder de clubs, die dus opeens een groot bedrag krijgen overgemaakt waarmee ze de gaten kunnen vullen. La Liga verkocht acht procent in ruil voor ruim twee miljard euro.
Zwarte cijfers en nieuwe aankopen
Niet alle Spaanse clubs gingen akkoord. FC Barcelona, Real Madrid en Athletic Bilbao waren niet tevreden met deze deal. Ze vonden het contract met CVC — dat liefst vijftig jaar gaat meesnoepen uit de mediapot — te lang. Barça wilde bovendien een groter aandeel verkopen dan acht procent en kreeg van de socios toestemming om een kwart van de toekomstige tv-opbrengsten te verkopen. Hiermee is nu in totaal 510 miljoen euro opgehaald bij Sixth Street.
Voorzitter Laporta kan daardoor goede sier maken met zwarte cijfers en nieuwe aankopen. Na Ferran Torres in de winter werden deze zomer al hoge transfersommen betaald voor Raphinha en Robert Lewandowski. Dat zal de populariteit van Laporta ongetwijfeld ten goede komen.
Het seizoen 2021/22 was normaal gesproken met een groot verlies afgesloten. Doordat FC Barcelona op de laatste dag van het boekjaar (30 juni) de eerste tranche van de toekomstige tv-rechten voor 200 miljoen sleet, werden rode cijfers voorkomen. Nadat eind vorige week met een verkoop van nog eens vijftien procent een paar honderd miljoen extra is binnengehaald, ziet zowel de bankrekening als de balans van FC Barcelona er veel beter uit. Daardoor zal de Financial Fair Play-commissie van La Liga zich soepeler gaan opstellen. De verwachting is dat La Liga het salaris- en transferplafond flink zal verruimen en ook dat de eis dat FC Barcelona maar een derde van elke nieuw gevonden euro mag herinvesteren in spelers, vervalt.
Gratis geld bestaat niet
Maar ook in dit geval geldt weer dat gratis geld niet bestaat. Een vermogensbeheerder geeft natuurlijk geen honderden miljoenen aan FC Barcelona cadeau. Op de lange termijn betaalt FC Barcelona een nogal hoge prijs. Immers, de club moet nu 25 jaar lang een kwart van de tv-inkomsten afstaan. Komend jaar gaat in Spanje een nieuwe tv-deal in. Barça gaat circa 200 miljoen per jaar ontvangen. Van dit bedrag moet de club dus 50 miljoen afgeven aan de Amerikanen.
Stel dat de tv-opbrengsten van FC Barcelona tot 2047 gelijk blijven. Sixth Street heeft dan zijn geld na tien jaar terugverdiend en pakt uiteindelijk 1,25 miljard. Dat is 740 miljoen boven de aankoopprijs van 510 miljoen. Geld dat normaal gesproken naar FC Barcelona was gegaan. Waarschijnlijk valt het rendement voor Sixth Street nog een stuk hoger uit, omdat elke paar jaar de tv-rechten opnieuw worden verkocht. Dit leidt tot nu toe altijd tot hogere bedragen voor FC Barcelona. En dus ook tot hogere afdrachten aan Sixth Street. Vandaar dat grote fondsen ook graag in zee gaan met topclubs en topcompetities. De kans dat ze failliet gaan is gering en de kans dat de mediaopbrengsten onderuit gaan is ook verwaarloosbaar. In feite zijn er niet veel investeringen te bedenken waarbij tegenover zo’n beperkt risico dergelijke woekerwinsten gerealiseerd kunnen worden.
FC Barcelona is nog niet klaar met de grote uitverkoop. De Catalanen willen ook de helft van de dochteronderneming Barça Licensing en Merchandise verkopen aan investeerders. Een paar jaar geleden nam FC Barcelona deze merchandise- en licentietak juist in eigen beheer (eerder was Nike de eigenaar), om optimaal te kunnen verdienen aan vooral de shirtverkoop. Tevens staat Barca Studios in de etalage. Dat is het onderdeel van FC Barcelona waar audiovisuele producties worden gemaakt voor de clubkanalen en enkele rechtenhouders.
Nieuwe financiële uitdagingen
Het levert nu allemaal flink wat speelgeld op voor de transfermarkt, maar er wordt ook een hypotheek gelegd op de toekomst. De ontvangen 510 miljoen is er in dit tempo binnen enkele jaren doorheen gedraaid en erna staat de club voor nieuwe financiële uitdagingen. FC Barcelona wil qua transfers en salarissen immers toonaangevend blijven, maar dat wordt lastig wanneer er jaar in jaar uit een forse hap uit de begroting moet naar partijen die nu geld voorschieten. Barça moet straks opboksen tegen topclubs uit de Premier League en de Bundesliga die niet dergelijke constructies hebben afgesproken en gewoon al hun omzet kunnen aanwenden voor de voetbalploeg.
Dus ja, Laporta kan zwarte cijfers en aankopen presenteren. Maar het hele verhaal is dat dit op de langere termijn wel gepaard gaat met een bonnetje van 740 miljoen.