Dat Henk ten Cate kandidaat is voor het bondscoachschap van Oranje, komt mede door de opmerkelijke prestatie die hij levert met Al Jazira. Hans van Breukelen, technisch directeur van de KNVB, toog naar Abu Dhabi voor een gesprek met de trainer en zijn entourage. VI nam een vlucht later en hoorde dezelfde verhalen. ‘De KNVB is gek als ze hem niet nemen.’
Terwijl Hans van Breukelen in Istanbul praat met Dick Advocaat over het bondscoachschap van Oranje, staat de andere kandidaat voor de belangrijkste job in het Nederlandse voetbal op het veld van het Mohamed Bin Al Zayed Stadion in Abu Dhabi. Dinsdag speelt Henk ten Cate met zijn club Al Jazira tegen Lekhwiya uit Qatar, op papier een belangrijk duel in de Aziatische Champions League, in de praktijk een wedstrijd die nergens meer om gaat. Al Jazira staat met een punt laatste in de groep. Normaal gesproken zou dat in Abu Dhabi tot een diepe crisis leiden, maar nu is er geen Arabier die er moeilijk over doet. Ten Cate heeft de Champions League laten lopen omdat hij kampioen gaat worden.
Vrijdag in Hatta, een dorp in de bergen rond Dubai, moet het gaan gebeuren. Een punt is genoeg voor de eerste titel sinds 2011 en dus is Ten Cate even de Koning van de Emiraten en staat hij nu op het veld te doen wat hij het liefste doet: trainen.
Klein wonder
Eerst even de situatie in Abu Dhabi schetsen: dat Al Jazira de titel gaat pakken, is een klein wonder op zichzelf en moet worden gezien als, bijvoorbeeld, Vitesse dat kampioen wordt in Nederland. Het wonder, want zo zien de Emiraten dat ook, kan volledig op het conto worden geschreven van Henk ten Cate en zijn staf. Toen hij begin 2016 begon bij Al Jazira, stond deze grootste club van het land voorlaatste. Ten Cate kwam in eerste instantie als vriendendienst voor Mohammad Bin Butti, het hoofd voetbalzaken, die hem vroeg de club dan in ieder geval van degradatie te redden, maar aan het einde van het seizoen liep hij met de Presidents Cup het Paleis binnen van Sjeik Mansour, behalve eigenaar van Manchester City ook de grote baas achter Al Jazira. Aan de hand van de Nederlander had de club in de tweede seizoenshelft een puntje minder gehaald dan de kampioen en de beker vormde het tastbare bewijs van de vooruitgang. Zoals dat dan gaat in Abu Dhabi, is vertrekken geen optie. Ten Cate bleef en bouwde verder aan een ploeg die nu kampioen gaat worden.
Het geheim? Gewoon hard en gericht trainen, een organisatie neerzetten en spelers vertrouwen geven. ‘Ik doe hier wat ik altijd heb gedaan’, zegt Ten Cate na de training tijdens de persconferentie. ‘Overal waar ik werkte zag je een idee van voetbal terug. Nu ook weer. Maar dat het tot de titel zou leiden, had ik nooit verwacht.’
Het zijn die kwaliteiten die Hans van Breukelen deden besluiten het vliegtuig te nemen naar Abu Dhabi om hem te polsen voor het bondscoachschap. Van Breukelen meldde zich onbevooroordeeld. Wel had hij zijn huiswerk gedaan. Een rondgang langs Marc Overmars, Martin van Geel, Marcel Brands en Max Huiberts, de technische directeuren van Ajax, Feyenoord, PSV en AZ en gesprekken met de belangrijkste internationals, zoals Arjen Robben en Wesley Sneijder, leverden het beeld op van een uitstekende veldtrainer. Volgens ingewijden sprak ook Louis van Gaal, de beoogde CEO voetbal in de nog nieuw te vormen structuur binnen de KNVB, zijn voorkeur uit voor Ten Cate als bondscoach.
‘Dat Van Breukelen mij heeft benaderd, vond ik al een hele eer op zich. Verder sta ik open voor de functie’
Maar een keerzijde was er ook. Van Breukelen leerde dat zijn kandidaat een andere kant heeft, een emotionele. De technisch directeur wilde Ten Cate daarom zelf in de ogen kijken en gaandeweg ontwikkelde zich een gesprek dat, verdeeld over twee sessies, liefst acht uur duurde. Ten Cate vertelde hoe zijn filosofie was mee veranderd met de evolutie die het voetbal had doorgemaakt. Hij projecteerde zijn visie op Oranje, de speelwijze, de invulling. Ook op het persoonlijke vlak schijnt het te hebben geklikt. ‘Ik heb het ervaren als een inhoudelijk goed gesprek’, zegt Ten Cate. ‘Dat Van Breukelen mij heeft benaderd, vond ik al een hele eer op zich. Verder sta ik open voor de functie en denk ik dat ik het goed zou kunnen. Meer wil en kan ik er niet over kwijt.’