Hij is jong, heeft geen groot voetbalverleden en maakt bij Fortuna Sittard deel uit van een omstreden trainersconstructie. Maar Sjors Ultee (32) is wel degelijk een coach met duidelijke ideeën en ambities.
Tijdens het interview komt het WK van 1994 ter sprake. Zomaar, een zijstapje. Sjors Ultee graaft in zijn geheugen en zegt: ‘Een finale met penalty’s, hè? Veel méér kan ik me van dat toernooi niet herinneren.’ Zó jong is de trainer van Fortuna Sittard dus.
Hoe wilt u worden aangesproken door uw spelers?
‘Hm. De meeste buitenlandse spelers kunnen mijn naam sowieso niet uitspreken. Die zeggen gewoon “coach” of “trainer”. De Nederlandse jongens meestal ook. Het maakt me eigenlijk niet zoveel uit. Als ze maar niet keihard “Sjors” over het trainingsveld schreeuwen. Dan wordt het te informeel. In het profvoetbal heb ik nu voor het eerst een groep waarin niemand ouder is dan ikzelf. Maar ik ga jongens echt niet verplichten “u” tegen me te zeggen. Dat vind ik een trieste manier om gezag af te dwingen.’
U behoorde vorig jaar tot de eerste trainers die afstudeerden nadat de KNVB de coachopleiding toegankelijker had gemaakt voor cursisten zonder ervaring in het profvoetbal. Voelt u verantwoordelijkheid om een hele categorie trainers goed te vertegenwoordigen?
‘Nee, dat wil ik ook niet. Ik kan toch niet meer doen dan mijn best, en dat doe ik sowieso al. En ik wil mezelf geen onnodige druk opleggen en me te veel bezighouden met het overtuigen van anderen. Kijk hoe het Pepijn Lijnders verging bij NEC. We kennen elkaar een beetje, maar ik heb hem in die periode niet genoeg gevolgd om te kunnen analyseren wat daar precies mis is gegaan. Wel weet ik dat de manier waarop hij in de media overkwam, hem veel schade heeft berokkend. Ik sprak een jongen van FOX Sports die bij de presentatie van Pepijn in Nijmegen was. “Mooie dag, hè”, had hij als eerste gezegd. Daarop was Pepijn meteen helemaal losgegaan over druk zetten. Inhoudelijk waarschijnlijk zeer goed, maar de mensen zitten daar helemaal niet op te wachten. Ik heb dit seizoen na wedstrijden in totaal een minuut of dertig met verslaggevers van de NOS gesproken. Maar het enige stukje dat ze tot nu toe van me uitzonden, ging erover dat Willem II-trainer Adrie Koster twee keer zo oud is als ik. Zo werkt het nou eenmaal.’
Het ontslag van Lijnders bij NEC zat ook u in de weg.
‘Ik heb daarna bij twee clubs gehoord: “We vinden je een talentvolle trainer, maar we hebben ook gezien wat er met Pepijn is gebeurd en maken dus toch een andere keuze”. Mensen duwen me in een hok waar ik zelf liever van wegblijf. Ik zit óók vol met ideeën en dingen die ik wil vertellen, maar het is volgens mij ook soms de kunst die vóór je te houden. Ook naar je spelers toe: het heeft geen zin ze met ingewikkelde opdrachten vol te stoppen. Je moet het simpel houden. Ik heb helemaal niet de behoefte mezelf als een wijsneus te profileren. Dat etiket zal ik toch vanzelf wel krijgen, van een deel van de mensen. Sommigen vinden gewoon dat het niet kán, een trainer van onder de 35 jaar die ook nog eens zelf geen voetballer is geweest. Ik kan daar toch niet tegen vechten, ik moet gewoon presteren. Of dat lukt, kun je niet direct aflezen van de ranglijst; wij kunnen twaalfde worden met Fortuna en ik kan toch slecht werk hebben geleverd. Maar we kunnen ook zeventiende worden, afschuwelijk voor de club, maar dat ik als trainer wel alles eruit heb gehaald.’
‘Ik heb niet de behoefte mezelf als een wijsneus te profileren. Dat etiket zal ik toch vanzelf wel krijgen’
Een trainer wordt uiteindelijk afgerekend op resultaten.
‘Jawel, maar ik richt me op de manier waarop wij werken, want daar heb ik invloed op. Dus vooral op hoe we met de spelers werken en hoe zij dat ervaren. Zij praten met iedereen in het voetbal, hun mening heeft veel invloed. Als ze zich bij Fortuna prettig voelen onder mij en zich goed kunnen ontwikkelen, dan helpt mij dat als trainer. Clubs kunnen, veel vaker dan mensen denken, door resultaten heen kijken. Vorig jaar eindigde ik als assistent-trainer onderaan in de Keuken Kampioen Divisie met Helmond Sport. Toch klopte Fortuna aan.’