Verdubbeling begroting blijft uit: dit loopt AZ mis aan CL-inkomsten

AZ was bij plaatsing voor de Champions League verzekerd geweest van minstens 26 miljoen euro aan inkomsten. Dat bedrag is gebaseerd op de startpremie, die voor alle deelnemers van de poulefase op 15,25 miljoen euro staat. Daarnaast krijgen alle clubs een bedrag uitgekeerd op basis van de UEFA-clubranking, die gebaseerd is op historische successen en de prestaties van de afgelopen tien jaar.

Voor AZ zou dat een bedrag zijn van minstens elf miljoen euro. Het gaat hier om een voorzichtige schatting, aangezien nog niet alle deelnemers voor het hoofdtoernooi van komend seizoen bekend zijn. Daarbij is uitgegaan van de deelname van Olympiakos Piraeus en Red Bull Salzburg, die zich via de voorronde voor kampioenen nog moeten plaatsen. Beide clubs staan hoger op de UEFA-clubranking dan AZ.

AZ zou bij plaatsing voor het hoofdtoernooi in dat scenario de nummer 23 zijn op de lijst met CL-deelnemers en daardoor 11,08 miljoen euro ontvangen. Per plaats die een club stijgt neemt dat bedrag met 1,108 miljoen euro toe. Ajax is daardoor verzekerd van een hoger bedrag, omdat het dankzij de Europese successen en de recente prestaties een stuk hoger op die ranking staat. Komend seizoen krijgt Ajax waarschijnlijk 19,9 miljoen.

De Amsterdammers zijn door de Champions League-winst van Bayern München dit jaar direct geplaatst voor de poulefase en zijn daardoor verzekerd van minstens 35 miljoen euro aan inkomsten. Voor AZ zou dat bedrag door de lagere premie uit de coëfficiëntenpot dus waarschijnlijk zo'n negen miljoen euro lager hebben gelegen, maar 26 miljoen euro is nog steeds een enorm bedrag voor de nummer twee van de Eredivisie.

AZ is door de plaatsing voor de Europa League nog wel verzekerd van inkomsten uit Europees voetbal, maar de bedragen die in het tweede toernooi van de UEFA te verdienen vallen zijn aanzienlijk lager. De startpremie is met 2,9 miljoen ruim vijf keer zo laag als die in de Champions League en ook de coëfficiëntenbonus valt met minstens 2,1 miljoen (eveneens een voorzichtige schatting) in het geval van AZ vijf keer zo laag uit.

UEFA-premies CL- en EL-groepsfase

Daardoor bedraagt het verschil aan misgelopen inkomsten op dit moment iets meer dan twintig miljoen euro voor AZ. En hoewel de kans natuurlijk groter is dat de ploeg van trainer Arne Slot in de Europa League betere resultaten neerzet en dus meer punten pakt voor de UEFA-coëfficiëntenlijst, ligt dat op financieel vlak anders. Het winnen van een CL-duel levert namelijk 2,7 miljoen op, een EL-zege slechts 0,57 miljoen.

In het meest ideale scenario dat AZ al zijn zes groepswedstrijden zou winnen, zouden er dus zo'n 3,4 miljoen euro aan wedstrijdpremies richting Alkmaar stromen plus een bonus van één miljoen euro voor het winnen van de groep en vijf ton voor het bereiken van de knock-outfase. Dat totale bedrag van circa vijf miljoen euro is in de Champions League al verdiend met twee overwinningen, goed voor 5,4 miljoen euro.

Dat het verschil in inkomsten tussen de Champions League en de Europa League enorm is, blijkt wel als we de (geschatte) opbrengsten van de laatste jaren erbij pakken. PSV hield in het seizoen 2018/19 ondanks twee schamele puntjes toch 28,9 miljoen euro over aan de deelname aan het miljardenbal. AZ ontvangt naar verwachting zo'n 8,5 miljoen euro voor het afgelopen Europa League-seizoen, waarin het de laatste 32 bereikte.

Dat komt wederom neer op een verschil van zo'n twintig miljoen euro. En dat bedrag zou alleen maar verder oplopen als AZ ook in de Champions League wedstrijden zou gaan winnen. Hoe hard het kan gaan bewijzen de laatste twee seizoenen van Ajax. Het historische seizoen 2018/19 leverde de Amsterdammers ruim 78 miljoen euro op, op basis van vorig jaar gaat er na de uitschakeling in de poulefase ook nog zo'n 45 miljoen richting De Arena.

Het zijn gigantische bedragen, zeker met de begroting van AZ in het achterhoofd. Die bedroeg in het boekjaar van 2018/19 zo'n 25 miljoen euro, toen de club ontbrak in de Europa League. In zo'n jaar lopen de operationele tekorten al snel op, wat blijkt uit de cijfers uit de seizoenen 2017/18 en 2018/19 in bovenstaand overzicht. Dit jaar is AZ dus in ieder geval wel verzekerd van die inkomsten, zodat er niet meteen noodzaak is tot spelers verkopen.

Neemt niet weg dat plaatsing voor de Champions League uiterst welkom was geweest in het jaar dat corona ook in voetballand zijn sporen naliet. De gegarandeerde inkomsten van minstens 26 miljoen zouden een verdubbeling van de begroting hebben betekend voor AZ. Alleen de transferbedragen die de club de laatste jaren voor Guus Til, Alireza Jahanbakhsh en Vincent Janssen ontving, komen daar enigszins bij in de buurt (zie tabel onder).

toptransfers az van de laatste jaren

Door die uiterst lucratieve verkopen is het AZ de afgelopen jaren telkens gelukt de tekorten ruimschoots te dichten en zelfs forse winsten te maken, wat geresulteerd heeft in een mooie financiële buffer: ruim 33 miljoen na het sluiten van het boekjaar 2018/19. En dan is de transfer van Til nog niet meegerekend. Er is daardoor zeker geen sprake van paniek in Alkmaar, maar het op transfers geënte verdienmodel van de club is wel degelijk kwetsbaar.

Vooralsnog houdt de directie zich vast aan het standpunt dat AZ ondanks de negatieve gevolgen van de coronacrisis niet genoodzaakt is tot het verkopen van een van zijn beste spelers. Al de hele zomer sluimert er interesse voor Myron Boadu, Oussama Idrissi, Teun Koopmeiners, Calvin Stengs en Owen Wijndal, maar concreet is die nog niet geworden. De transfermarkt, die inmiddels op gang begint te komen, is echter nog geopend tot 5 oktober.

Zo'n tweeënhalve week later krijgt de Europese campagne van AZ een vervolg, als op 22 oktober de eerste speelronde van de Europa League op de rol staat. Het is niet het toernooi waarop ze in Alkmaar hun zinnen hadden gezet, maar ook de inkomsten uit de tweede UEFA-competitie zijn uiterst welkom. Dat tonen de jaren zónder Europees voetbal wel aan. Maar de echte zilvervloot uit Zwitserland vaart ook dit jaar niet binnen in het AFAS Stadion.