Leicester City heeft donderdagavond manager Claudio Ranieri ontslagen. In VI Rebound aandacht voor een analyse van de problemen van The Foxes die VI in december vorig jaar maakte.
Sprookjes eindigen steevast met de zin ‘en ze leefden nog lang en gelukkig’, maar Leicester City komt daar niet mee weg. The Foxes komen de jaargang na hun krankzinnige zegetocht in de Premier League gewoon weer in actie. Hoe Leicester van de droomwereld terugkeerde in de harde realiteit.
‘Daar gaan we weer. Een nieuw seizoen. Nieuwe prijzen. Nieuwe managers. Nieuwe aankopen. Maar los daarvan is er bijna niets veranderd’, met deze woorden opende presentator Gary Lineker in Match of the Day het nieuwe Engelse voetbalseizoen. Dat hij daarbij slechts gehuld was in onderbroek was een gevolg van het feit dat hij - net als vrijwel alle andere kenners - het kampioenschap van Leicester City niet aan had zien komen. De eerste samenvatting die Lineker op deze manier aankondigde was die van de thuiswedstrijd van Leicester tegen promovendus Hull City. De 2-1 nederlaag van The Foxes maakte direct duidelijk dat voor hen dit jaar alles wel degelijk anders ging zijn.
Als Dan Altman een paar maanden eerder op de befaamde MIT Sloan Sports Analytics Conference een presentatie houdt, wordt nog driftig gezocht naar verklaringen voor het plotselinge succes van Leicester. Hoe kan een team vol antihelden alle topteams aftroeven in de rijkste competitie ter wereld? Behalve op de bijzondere klasse van N’Golo Kanté, Riyad Mahrez en Jamie Vardy wijst Altman op de onorthodoxe speelstijl van manager Claudio Ranieri. Leicester speelt extreem direct – alleen West Bromwich Albion heeft een nog lagere passzuiverheid – en daarmee wordt het maximale gehaald uit de kwaliteiten van het eerder genoemde trio. Kanté pakt de ballen af, waarna Mahrez (dribbel) en Vardy (snelheid) hun wapens kunnen tonen in de omschakeling.
Simon Gleave, head of analysis bij Gracenote Sports, vult hem in gesprek met Voetbal International aan. ‘In verdedigende zin is Leicester in alle drie de seizoenen in de Premier League min of meer dezelfde ploeg geweest. Kijkend naar de eerste veertien duels van de jaargang is het aantal tegendoelpunten nagenoeg gelijk gebleven: 24 in 2014/15, 21 in 2015/16 en 24 in 2016/17. Het grote verschil zit hem in de aanvallende productie, die van 14 naar 29 naar 19 gegaan is in diezelfde jaargangen. Vorig seizoen heeft Leicester dus een manier gevonden om spectaculair meer te scoren.’
Volgens Altman zit dit geheim dus in een tactiek die even simpel als doeltreffend is gebleken: bij balwinst de kortste weg naar het doel nemen en zo tegenstanders verrassen die nog niet goed georganiseerd staan. Leicester heeft de verleiding weerstaan om verzorgd te voetballen en heeft een samenstelling gevonden waarin countervoetbal tot in de perfectie uitgevoerd kon worden.
Deze manier van spelen leidt niet tot veel kansen, maar de mogelijkheden die ontstaan zijn wél van een hoge kwaliteit. In de heenronde van het succesjaar 2015/16 legt Leicester inderdaad de basis voor de titel door middel van doelpogingen uit een aanval die start vanaf de eigen speelhelft. Dit lukt bijna drie keer per duel, wat voor een belangrijk deel te danken is aan Kanté, die acht keer een dergelijke aanval begint. Doelman Kasper Schmeichel is door snel het spel te hervatten zelfs tien keer betrokken. De vliegensvlugge Vardy is vaak de man die het laatste station is in dit soort tegenstoten.
In de terugronde lukt het Leicester al een stuk minder makkelijk om tegenstanders zo te overvallen. Kanté, Mahrez en Vardy zijn geen onbekenden meer en krijgen de bewaking die ze verdienen. Gevolg is dat Kanté vanaf januari nog slechts twee doelpogingen inleidt die beginnen op de eigen helft. Backs Danny Simpson en Christian Fuchs nemen met controleur Danny Drinkwater voor een deel die taak over van de veelzijdige Fransman. Voor tegenstanders heeft het aanpassen van hun tactiek aan de kracht van Leicester op dat moment nog een belangrijk nadeel. Leicester krijgt in de terugronde namelijk minder kansen, maar méér grote kansen.
Toch wordt langzaam duidelijk wat het medicijn om Leicester City te bestrijden is. Vertraag de aanval van The Foxes en je haalt de angel uit hun spel. Ranieri en consorten hebben nu eenmaal niet de middelen om teams met tiki-taka-voetbal van de mat te vegen. Doordat tegenstanders dieper verdedigen, krijgt Vardy bovendien minder ruimte om in gaten te duiken. Een ander nadeel is dat de trage centrale verdedigers van Leicester vaker met ruimtes in de rug komen te spelen, waardoor de ploeg vatbaarder wordt voor counters.
Met het vertrek van Kanté naar Chelsea is deze zomer het bovenstaande proces in een stroomversnelling gekomen. De verdedigende middenvelder veroverde vorig seizoen meer dan acht keer per duel een bal via een tackle of een interceptie. Zijn vervangers Andy King (3,47) en Daniel Amartey (2,64) komen totaal niet bij die cijfers in de buurt. Als geheel verovert Leicester circa veertien ballen per wedstrijd minder via tackles en intercepties dan in het succesjaar.
De speelstijl die zo succesvol was voor Leicester als underdog blijkt voor Leicester met de status van favoriet plots minder makkelijk toepasbaar. Daarbij speelt mee dat The Foxes door Champions League-voetbal ook ineens te maken hebben met een dubbel programma. Ranieri kon vorig jaar bijna iedere wedstrijd hetzelfde elftal het veld insturen, wat extreem bevorderlijk was voor de onderlinge communicatie. Bij Chelsea en Liverpool zijn dit seizoen soortgelijke processen zichtbaar. Het rustige programma biedt ruimte om gericht te trainen en blessures zijn een minder groot probleem doordat spelers geen vermoeidheid opstapelen in hun benen. Ook deze voordelen van het vorige seizoen zijn dit jaar nadelen geworden voor Leicester.
Gezien de problemen waar Leicester mee kampt, is het misschien wel een voordeel dat zaterdag (aftrap 18.30 uur) met Manchester City een ploeg op bezoek komt die altijd het spel wil maken. In het eigen King Power Stadium kan Leicester zich eindelijk weer de underdogrol aanmeten waarin het zich zo lekker voelt. Dat Claudio Ranieri in ieder interview zegt dat zijn team in eerste instantie moet vechten, is dan ook niet zo vreemd. Het is de taal die past bij een ploeg die wil toeslaan vanuit de schaduw, maar door het sprookje van vorig seizoen gedwongen wordt om in de schijnwerpers te strijden. (Pieter Zwart)
Data via Opta Sports