Vragen en antwoorden over de nieuwe Onder 21-competitie

Waarom een nieuwe Onder 21-competitie?

Vooral om Feyenoord de kans te geven om de komende jaren aanspraak te maken op een plek in de Keuken Kampioen Divisie, zo beweren de criticasters (of de optimistische Feyenoord-aanhangers). Dat de Rotterdammers ooit de boot gemist hebben bij de instroming van de beloftenteams in de voetbalpiramide is inmiddels bekend. Van die beslissing hebben ze in Rotterdam-Zuid hoofdpijn en spijt gehad. Jeugdige Feyenoord-spelers die geen kans in het eerste elftal kregen moesten noodgedwongen worden uitgeleend of liepen met hun ziel onder de arm rond op het Rotterdamse trainingscomplex. Een latere instroming in de Tweede of Derde Divisie behoorde ook niet de mogelijkheden, nu is in theorie over twee seizoenen een debuut in de Keuken Kampioen Divisie mogelijk. Feyenoord gaat de nieuwe competitie serieus nemen, dat is duidelijk.

Als officiële reden voor de invoering van de Onder 21-competitie wordt aangevoerd dat zowel in het betaald voetbal als in het amateurvoetbal het moeilijk is voor spelers die A-speler af zijn maar nog niet eerste elftal-waardig zijn om regelmatig competitieve wedstrijden te spelen. De stap van jeugd naar eerste elftal blijkt simpelweg te groot om die makkelijk en zonder problemen te maken. Een goede competitie voor de te oude jeugdspelers die nog niet rijp zijn voor een eerste elftal zou uitkomst kunnen bieden was de veronderstelling bij de clubs en bij de KNVB. Alleen de bvo’s die sinds enkele jaren met een beloftenelftal in de voetbalpiramide actief waren hadden zo’n elftal. Kenners signaleerden dat de ontwikkeling van veel jonge spelers stagneerde terwijl clubs en trainers juist talenten wilden ontwikkelen. De oprichting van de Onder 21-competitie (met profclubs en amateurclubs met een prima jeugdopleiding) en de Onder 23-competitie voor amateurclubs moet nu resulteren in een betere doorstroming van jonge spelers.

Waarom ontbreken Ajax, PSV, AZ, FC Utrecht, Sparta Rotterdam en FC Volendam in de O21-competitie?

Deze clubs zijn met hun beloftenelftal al actief in de piramide. Jong Ajax, Jong PSV, Jong AZ en Jong FC Utrecht zijn zeer tevreden met de Keuken Kampioen Divisie als podium voor hun talenten. Andere Eerste Divisie-clubs uiten nog geregeld hun bedenkingen en er zijn heus nog regels waar kritisch naar gekeken mag en moet worden, maar vanuit de Eredivisie-clubs gedacht is de tevredenheid goed voor te stellen. Jonge spelers stromen door naar de Eredivisie, talenten maken kennis met het profvoetbal en spelen (in uitduels) voor duizenden toeschouwers onder druk en met spanning. Jong Ajax draait steevast bovenin mee, de andere drie hebben hun plek ook gevonden. Voor alle vier geldt dat ontwikkelen boven presteren gaat. Opleiden en doorstromen gaat boven zevende of tiende worden.

De vier gaven al in een vroeg stadium aan deze nieuwe competitie niet interessant te vinden voor hun spelers aangezien die in de Keuken Kampioen Divisie veel meer weerstand treffen. Een betere opleiding is niet denkbaar voor ze. Ajax verwoordde dat bij monde van hoofd jeugdopleiding Said Ouaali als volgt in een verklaring op de eigen website. ‘Wij zijn er niet blij mee. De huidige opzet is voor ons precies de route die onze toptalenten nodig hebben. Wij geloven in de weg der geleidelijkheid. Je krijgt straks meer een gat tussen de oudste jeugd en het betaald voetbal. De kans bestaat dat spelers van de O18 langer nodig gaan hebben om aan de overstap naar het betaald voetbal te wennen, en dat is precies wat Ajax niet wenst.’

Het is niet ondenkbaar dat de vier KKD-ploegen door de op handen zijn promotie/degradatie-regeling nog sterkere teams gaan krijgen. De minst presterende van de vier moet in de toekomst immers vrezen voor een terugval naar de Tweede Divisie. Bij Ajax, PSV, AZ en Utrecht wordt dat logischerwijs als een doemscenario gezien.

Jong Sparta en Jong FC Volendam zijn de enige twee beloftenteams die nu in de Tweede Divisie actief zijn. Voor hen biedt de nieuwe opzet kansen om een stap hogerop te komen, dat vooruitzicht hadden ze nu niet. Met name voor Sparta, dat zich dankzij een prima jeugdopleiding al enkele seizoenen knap staande houdt tegen de beste amateurclubs van het land, is dit een welkom perspectief. Volendam maakt uiteraard kans, maar zo lang het eerste elftal van de Volendammers niet in de Eredivisie speelt is promotie naar de Keuken Kampioen Divisie voor de club geen realistische optie. De beloften van Sparta en Volendam moeten aan de andere kant ook vrezen voor hun plek aangezien er Jong-elftallen van onderaf op hun plek azen.

Waarom zijn de beloftenteams uit de Derde Divisie gehaald?

Alleen ADO Den Haag en Almere City FC waren afgelopen seizoen nog actief in de Derde Divisie. Zij hebben een plek in de hoogste Onder 21-klasse toebedeeld gekregen. Daarmee is de ergernis over de aanwezigheid van die teams op dat amateurniveau weggenomen en maken de Haagse en Almeerse beloften sneller kans op promotie. Een competitie met zes andere beloftenelftallen biedt meer perspectief dan een seizoen buffelen tegen Derde Divisie-clubs. Andere clubs als Vitesse, Twente, FC Groningen, De Graafschap en FC Den Bosch haakten de laatste jaren al af in de piramide. Wellicht had iets langer deel uit maken van de amateurdivisies ze nu een plek hoger in de Onder 21-klasse op kunnen leveren, maar dat is achteraf makkelijk oordelen.

Een betaald voetbalorganisatie moet volgens de reglementen van de voetbalbond verplicht meedoen aan de Onder 21-competitie. Vier combinatieploegen hebben zich laten inschrijven: RKC Waalwijk/Den Bosch (onder de naam Brabant United), NEC/TOP Oss (onder de naam NEC voetbalacademie), VVV/Helmond Sport en FC Twente/Heracles Almelo.

Inschrijving voor de O21-competitie is voor amateurclubs een keuze, geen verplichting. Het is voor amateurclubs wel verplicht om óf een team in de O21-competitie te hebben óf een team in de voetbalpiramide (O23). Allebei mag eventueel ook.

Wanneer worden de wedstrijden in de O21-competitie afgewerkt?

Geen maandagmiddag, maandagavond of dinsdagmiddag als speelmoment meer. Afgelopen seizoen schoten de uitslagen en doelpuntenmakers van beloftenpotjes op deze tijdstippen de twittertijdlijn op, maar dat is verleden tijd. De nieuwe Onder 21-competitie wordt als een volwaardige competitie beschouwd en dus gaat de KNVB uit van weekendvoetbal. Daarmee laat de bond de speeldag open, maar de basisafspraak is dat er op zaterdagmiddag gespeeld wordt. Het aanvangstijdtip mag niet voor 12.00 uur zijn en niet na 18.00 uur. De thuisspelende vereniging mag bepalen op welk tijdstip de wedstrijd gespeeld wordt. De bond en de tegenstander moeten akkoord gaan met de voorgestelde dag en tijd.

Hoe ziet de promotie/degradatie-regeling er uit?

Het is de bedoeling dat een ploeg via de Onder 21-competitie en de Tweede Divisie naar de Keuken Kampioen Divisie kan promoveren. De precieze promotie-/degradatieregeling tussen de O21-competitie en de Tweede Divisie en tussen de Tweede Divisie en de Keuken Kampioen Divisie moet nog vastgesteld worden. Binnenkort zal bekend worden gemaakt hoe hij er precies uit komt te zien, clubs en KNVB praten met elkaar over de opzet. Zeer waarschijnlijk is dat de laagstgeklasseerde beloftenelftallen in de Keuken Kampioen Divisie en Tweede Divisie met de hoogsteindigende Onder 21-ploegen om een plek zullen moeten strijden. Vastgesteld is in ieder geval dat er in de KKD niet meer dan vier Jong-ploegen actief zullen zijn en dat er in Tweede Divisie maximaal twee beloftenploegen mee zullen doen.

Ouaali plaatste namens Ajax al vraagtekens: ‘Bijvoorbeeld over de promotie en degradatie vanuit de O21-competitie richting de Keuken Kampioen Divisie. Hoe gaat dat in zijn werk? Er mogen maximaal vier beloftenteams in de Eerste Divisie uitkomen. Stel dat zij allemaal in de top vier eindigen, degradeert dan de nummer vier? Dat zou toch niet de bedoeling zijn?’

Voor de volledigheid: promoveren en degraderen vindt alleen plaats tussen de beloftenelftallen. De kans dat we AFC, Katwijk of Kozakken Boys terugzien in de Keuken Kampioen Divisie is er nog altijd niet, net zoals we Helmond Sport, Dordrecht en TOP Oss dus niet in de Tweede Divisie zullen vinden. In de bondsbesluien valt te lezen: Er is besloten dat er de aankomende drie seizoenen (t/m seizoen 2022/’23) geen promotie-/degradatieregeling komt voor eerste teams tussen de Eerste en Tweede Divisie. Hiervoor is gekozen omdat er op korte termijn onvoldoende perspectief is voor een overeenstemming tussen de verschillende partijen.

In de Onder 21-competitie wordt gestart met vier niveaus: drie niveaus van acht ploegen en een vierde niveau dat uit twee competities zal bestaan. Zij spelen een dubbele competitie in een jaar met dubbele promotie/degradatie. Daaronder start de competitie O23 voor amateurclubs. Ook hier gaat in de toekomst een promotie-/degradatieregeling ontstaan.

Wat zijn de gevolgen?

Clubs halen spelers voor hun Onder 21-ploeg en zullen minder snel spelers verhuren aan andere bvo’s. ADO Den Haag is een mooi voorbeeld van een ploeg die jonge spelers uit de eigen opleiding vastlegt met het oog op de Onder 21-ploeg en zelfs jonge spelers van buitenaf aantrekt voor deze formatie. Jong ADO Den Haag speelde afgelopen seizoen mee in de bovenste regionen van de Derde Divisie Zondag en heeft ambities met dit elftal. Ook Feyenoord heeft al aangegeven minder snel spelers te zullen verhuren, omdat zij zich op dit niveau kunnen ontwikkelen. Het is een dubbel belang. De speler zelf speelt regelmatig en kan zich tonen terwijl de technisch verantwoordelijken in de nabijheid zijn om de vorderingen te volgen. En voor de club is promotie van groot belang. Hoe hoger de Onder 21-ploeg straks acteert, hoe groter de kans dat talenten wellicht genegen zijn langer de club trouw te blijven. De Onder 21-competitie lijkt ook een competitie waarin ex-profs zich als trainer mogen laten zien. We zien de namen van Hedwiges Maduro (Almere City), Virgilio Teixeira (ADO Den Haag), Sander van Gessel (FC Groningen) en Job ten Thije (FC Twente/Heracles Almelo) al als trainers vermeld staan. Veel andere clubs moeten hun trainer voor dit elftal nog aanstellen.