AZ-opponent jaagt met Aduriz op nieuw EL-succes

Uniek
Athletic is een unieke club in de voetbalwereld, aangezien tot op de dag van vandaag alleen spelers uit de eigen regio worden opgesteld. Dus werft de AZ-opponent zijn spelers slechts in Baskenland, dat half zo groot is als Nederland en waar niet meer dan drie miljoen mensen wonen. Uit zo’n beperkte vijver vissen, lijkt op het eerste oog hopeloos naïef en idealistisch.

Met alleen Basken kun je jezelf niet handhaven op het hoogste niveau concludeerde provinciegenoot Real Sociedad dan ook, maar Athletic bewijst dat het wel degelijk mogelijk is. De rood-witten spelen niet alleen mee in de Primera DIvisión, maar doen ook mee om de prijzen. Zo werd deze zomer de Spaanse Supercup veroverd dankzij een 4-0 overwinning op Barcelona in de heenwedstrijd. Drie jaar eerder reikte Athletic onder trainer Marcelo Bielsa zelfs tot de finale van de Europa League.

De verklaring voor deze successen ligt misschien wel in de beperkingen die Athletic zichzelf oplegt. Doordat het voor de Basken lastig is om spelers te kopen, moeten ze zichzelf toeleggen op het vinden en ontwikkelen van talent via de jeugdopleiding. Daarbij krijgt Athletic hulp van Ignacio Palacios-Huerta, die professor is aan de London School of Economics en veel onderzoek heeft gedaan naar voetbal. Zo beschikt Palacios-Huerta over een van de omvangrijkste databases voor strafschoppen, waarmee hij onder andere Chelsea van dienst was. Bij Athletic is hij hoofd talentherkenning.

Mede dankzij de hulp van Palacios-Huerta draait de talentenfabriek van Athletic op volle toeren. Dit seizoen is rechtsbuiten Iñaki Williams de grootste revelatie uit de eigen opleiding. De 21-jarige vleugelflitser scoorde vier keer in negen competitieduels. Door de doorbraak van Williams wordt het gemis van de langdurig geblesseerde Iker Muniaín (22), eveneens een product van de eigen opleiding, opgevangen. Het grootste talent is zonder twijfel de Franse Bask Aymeric Laporte. De linksbenige centrumverdediger lijkt voorbestemd om in navolging van Javí Martínez (Bayern München) en Ander Herrera (Manchester United) naar een Europese topclub te trekken.

Valverde
Voor trainer Ernesto Valverde is het een voordeel dat Athletic niet geneigd zal zijn om Laporte te verkopen. De Basken hebben namelijk meer dan genoeg geld in kas, aangezien het vrijwel onmogelijk is om miljoenen te verspillen op de transfermarkt. In plaats daarvan investeert Athletic in de opleiding en salarissen, om de beste spelers langer te kunnen behouden. Daarbij geldt het criterium dat voetballers in principe niet voor minder dan hun gelimiteerde afkoopsom mogen vertrekken.

Hierdoor kan Valverde ook dit seizoen weer een competitief elftal opstellen. De  51-jarige oefenmeester is bezig aan zijn tweede termijn bij Athletic, waar hij tussen 2003 en 2005 ook al coach was. Tussendoor maakte Valverde naam bij Olympiakos Piraeus, dat hij naar drie Griekse landstitels leidde. Met Espanyol bereikte hij in 2007 de finale van de UEFA Cup en ook bij Valencia presteerde hij naar behoren. Slechts zijn dienstverband bij Villarreal liep in het seizoen 2009/10 uit op een mislukking.

Net als bij zijn vorige clubs speelt Valverde bij Athletic aanvallend en dominant voetbal. De Spanjaard is echter een stuk pragmatischer dan zijn voorganger Bielsa, wat in zijn eerste jaargang na zijn rentree geen overbodige luxe bleek. Valverde liet Athletic minder fanatiek druk zetten en koos wanneer nodig voor de omschakeling, wat leidde tot een vierde plaats en kwalificatie voor de groepsfase van de Champions League.

Aduriz
Valverde stuurt zijn ploeg in een 4-2-3-1-formatie het veld in. De Basken verdedigen in de zone, wat vooral in de Super Cup tegen Barcelona een groot succes bleek. De achterste lijn stond hoog en wanneer de Catalanen de bal naar de zijkant speelden, schoof een van de controleurs door om een overtalsituatie te creëren rond de bal. Met een middenveld dat bestond uit Javier Mascherano, Sergi Roberto en Rafinha bleek Barcelona niet in staat om onder deze druk uit te spelen en volgde een 4-0 afstraffing.

De tweede goal illustreerde de kracht van dit Athletic. Sergi Roberto werd aan de zijkant namelijk ingesloten door liefst vijf spelers van Athletic, die de bal veroverden en direct de counter inzetten. Een snelle voorzet volgde en spits Aritz Aduriz (foto boven) knikte raak. De 34-jarige aanvaller is dit seizoen in bloedvorm en staat in alle competities al op twintig treffers.

De speelstijl van Athletic is dan ook ideaal voor een type als Aduriz. De Basken combineren het als collectief gegroepeerd verdedigen namelijk met directe passing en veel hoge ballen vanaf de flanken. Athletic won dit seizoen de meeste luchtduels per wedstrijd in de Primera División en slechts drie teams geven nog meer voorzetten dan de formatie van Valverde. De meeste aanvallen gaan over de rechtervleugel, waar Williams ondersteund wordt door de opkomende Óscar de Marcos.

Verdedigende middenvelder San José bewaakt aan de offensieve rechterkant de balans, waarbij hij geholpen wordt door nummer tien Raúl Garcia. De schaduwspits die deze zomer overkwam van Atlético Madrid schuwt het vuile werk niet en draagt daarmee bij aan de defensieve stabiliteit van Athletic.

Laagvliegers
Offensief zijn de Basken, mede door de afwezigheid van Muniaín, erg afhankelijk van counters, voorzetten en standaardsituaties. Bij dode spelmomenten heeft Athletic met de trap van Beñat een fantastisch wapen in huis, maar tegen meer defensief ingestelde opponenten blijkt dit niet altijd voldoende. Tegen laagvliegers als Granada (2-0 verlies) en Málaga (0-0) liet Athletic onlangs punten liggen in de Primera División.

Dat maakt dat AZ hoop mag koesteren om de teleurstellende Europese campagne af te sluiten met een positief resultaat in San Mamés. Zoals ook de 2-1 zege in Alkmaar op een veredeld B-team van Athletic bewijst dat het sprokkelen van broodnodige punten voor de coëfficiëntenlijst vanavond niet onmogelijk is. (Pieter Zwart)