Carlo Ancelotti, de stille verrassing van Napoli

De afgelopen jaren was Napoli een vreemde eend in de bijt tussen de Europese topclubs. Als relatief onbekende trainer boetseerde Maurizio Sarri een elftal zonder enorm dure aankopen, dat oogstrelend voetbal speelde. Na het bereiken van een clubrecord van 91 punten in de Serie A en het vertrek van de tacticus naar Chelsea kwam de aanstelling van Ancelotti als een verrassing. De 59-jarige Italiaan was deze eeuw immers werkzaam bij de Europese reuzen Juventus, AC Milan, Chelsea, Paris Saint-Germain, Real Madrid en Bayern München.

Ancelotti was zelf ook verrast. 'Ik had niet verwacht dat De Laurentiis (Napoli's flamboyante voorzitter, red.) me zou bellen', aldus de trainer tegenover Il Mattino. 'Ik rekende op alles, behalve dat ik hier zou komen. Ik dacht dat Sarri's avontuur zou doorgaan. Maar ik was er wel van overtuigd dat het de juiste keuze zou zijn voor mij, van het project tot aan de spelers.'

Die inschatting van Ancelotti blijkt volkomen juist. Sarri heeft zoveel automatismen in het elftal geïmplementeerd, dat schaven aan het bouwwerk van zijn voorganger volstaat voor Ancelotti. Het sterke positiespel van Napoli blijft intact, terwijl Ancelotti her en der legosteentjes weghaalt of bijzet. In een tijd met extreme vernieuwingsdrift en lof voor de revolutionairen, brandt Ancelotti zijn vingers niet aan te veel tijdrovende ingrepen.

De kwaliteiten van de spelers zijn leidend, leerde hij als jonge trainer. 'Bij Parma had ik ooit de kans om Roberto Baggio te kopen. Ik zag dat niet zitten. Ik speelde altijd 4-4-2 en daar paste Baggio, die het liefst achter de spitsen speelde, niet in. Achteraf kreeg ik daar spijt van', vertelt Ancelotti in zijn biografie met de veelzeggende titel Quiet Leadership. 'Ik had Baggio moeten nemen en een tactische oplossing uitdokteren die werkte voor hem én voor het team.'

Het Napoli van Ancelotti moet een evolutie worden van het Napoli van Sarri. De belangrijkste missie is de zorgvuldig opgebouwde collectieve klasse van de ploeg intact houden. Tot dusver zijn er twee hoofdzaken in de evolutie: Napoli behoeden voor een mentale terugslag tijdens belangrijke periodes, zoals vorig seizoen in de ontknoping van de titelstrijd, en meer organisatie inbouwen.

Ancelotti heeft het moment herkend waarop de ietwat aftakelende Marek Hamsik met zijn inzicht, net als Andrea Pirlo in het verleden, een nieuwe rol als spelverdeler voor de verdediging kan vervullen. Maar ook uit balbezit maakt Napoli een verandering door. In de Champions League-wedstrijd tegen Paris Saint-Germain verdedigden de Italianen met twee lijnen van vier spelers en de beweeglijke, snelle Dries Mertens en Lorenzo Insigne daarvoor. Als Napoli de bal veroverde, sloot José Callejón op de rechterflank aan als aanvaller.

De komende anderhalve week mag Napoli in het eigen Stadio San Paolo de progressie bevestigen, met achtereenvolgens wedstrijden tegen AS Roma (komende zondag), Empoli en Paris Saint-Germain. Als succes uitblijft is Ancelotti de eerste om dat te relativeren. 'Het enige waar je als trainer geen controle over hebt is het resultaat. Voetbal is een onvoorspelbare sport waarin kleine individuele gebeurtenissen een zeer grote invloed kunnen hebben op het geheel. Daar heb je geen grip op.'

Boven alles blijft Ancelotti een stille leider, die binnen alle geledingen van de club goede relaties wil onderhouden. Van diners met spelers tot kaartspelletjes en een sigaretje roken met de voorzitter. 'Mijn stijl verander ik niet. Uiteindelijk word ik gehaald om wie ik ben', zei hij al in het verleden. 'Als je een leider haalt, moet je je afvragen welke rol hij moet spelen: die van cultuurbewaker of die van innovator? Het is makkelijker om je aan je nieuwe omgeving aan te passen dan om alles naar je hand te zetten.'

• Meer over

• Napoli
• Serie A 2018/2019
• Napoli - AS Roma (1-1)