'Coachen van trainers onder druk nog onontgonnen gebied'

'Ik heb al heel vroeg geleerd van haptonoom Ted Troost dat het lichaam nooit liegt', vertelt Beenhakker in gesprek met Voetbal International. 'Dat vond ik een heel wijze les. Het is dan wel zaak dat je ook wijs genoeg bent om daarnaar te luisteren. Marco van Basten heeft dat gedaan en dat vind ik heel dapper.'

De hoofdcoach van AZ kondigde dinsdag aan dat hij een stap terug doet bij de Alkmaarders. De Utrechter gaat aan de slag als assistent-trainer, zijn voormalig assistent Alex Pastoor stijgt een rang in de pikorde. Als reden van zijn terugtreden gaf Van Basten de fysieke klachten op, de laatste weken hartkloppingen, die bij hem opspeelden in zijn hoedanigheid als trainer. 'Ik heb een week of drie geleden wederom last gehad van fysieke verschijnselen door stress', ging hij op de persconferentie over zijn besluit dieper in op de oorzaak.

'De afgelopen jaren is dat al een aantal keer eerder gebeurd. Het was dusdanig erg dat ik op die momenten niet naar de training kon komen. Ik dacht dat ik dat in de loop der jaren een plaats zou kunnen geven, maar uiteindelijk was het toch zwaarder dan ik heb zelf heb gewild.'

Cursussen
Van Basten volgde cursussen om om te leren gaan met de druk op zijn schouders, maar die hielpen hem niet vooruit. Gerard Marsman kan begrijpen dat het voor de 49-jarige trainer lastig was om te dealen met de vele kritieken en meningen. 'De persoon die de dag na zijn aanstelling al te maken heeft met kritiek, is de trainer/coach', schetste de directeur van het CBV.

'Ik moet toegeven dat wij daar vanuit het CBV niet veel aandacht aan besteden bij het opleiden van de coaches. Wij bieden daar weinig begeleiding in tijdens dat traject. Daarin gaat het wel over druk, maar dan vooral bij de spelers, hoe je die weg moet nemen. Het trainen van coaches daarin is nog een onontgonnen gebied.'

Er bestaan wel cursussen voor trainers; dan wel ter bijscholing. 'Maar we kunnen het volgen daarvan niet verplicht maken', voegt Beenhakker direct toe. 'Wij kunnen helpen, de trainers en coaches daarin begeleiden en dat doen we met alle liefde, maar het blijft een individuele keuze. Dat verandert niet.'

Marsman: 'We boden het al aan, maar de vraag naar die cursussen was niet groot. Ik verwacht dat, door deze actuele situatie, er wel meer vraag naar zal komen. En we kunnen het nadrukkelijker aanbieden. Want de druk is inderdaad groter geworden. Een simpel voorbeeld: vijftien tot twintig jaar geleden kwam er één journalist om te vragen naar de opstelling voor de komende wedstrijd. Nu moet er elke dag wat nieuws naar buiten komen, worden er trainers direct na een wedstrijd beoordeeld. Dat vind ik een mooi fenomeen. Ik kan dat niet, cijfers uitdelen na één wedstrijd. Soms denk ik dan ook wel eens: waaraan ontleen je het recht om dat te doen?'

Bemoeizucht
Zijn collega steunt hem in die boodschap. 'De bemoeizucht wordt steeds groter, want het voetbal is van iedereen', zegt Beenhakker. 'Je wordt bij een club binnengehaald met een bepaald verwachtingspatroon, niet om je mooie blauwe ogen. Je moet dus presteren. Als dat niet helemaal loopt zoals gehoopt, kun je daar een nacht slecht van slapen of een keer minder trek hebben in je eten. Dat geldt voor iedere trainer. De een raakt wat sneller in de war dan de ander. En omdat iedereen anders in elkaar steekt, zoekt iedereen daarin zijn eigen weg.'

De weg die Van Basten bewandelde, noemt Marsman een moedige. 'Op het veld kon hij alles uitvoeren wat wij bedachten. Hij heeft misschien gedacht dat hij dat als trainer ook kon. Nu is hij er denk ik achter gekomen dat dat aanmerkelijk anders is, dat het een vak is en dat het hoofdtrainerschap misschien niet zijn talent is. Ik vind het dapper dat hij dat toe durft te geven, wat een ander daar ook van vindt.' (Mitchell Minnaard)

• Meer over

• AZ
• Eredivisie 2014/2015