Dit is er over van het Oranje dat Spanje compleet vernederde

Van Gaal stuurde zijn elf mannen in een destijds veelbesproken 5-3-2-opstelling het veld op in de Arena Fonte Nova. De bondscoach had geen boodschap aan mooi voetbal: prestatievoetbal was het toverwoord voor het wereldkampioenschap in Brazilië. Een mentaliteit waar Nederland even aan moest wennen, maar na de ultieme revanche op de verloren WK-finale van 2010 in Zuid-Afrika was er van die scepsis weinig meer over. Maar wat is er over van het elftal dat geschiedenis schreef in Salvador?

Jasper Cillessen

Met Jasper Cillessen is meteen de eerste van de twee spelers benoemd die in zowel de legendarische 5-1 overwinning op Spanje als in de finale van de Nations League tegen Portugal op het veld stond bij Oranje. Cillessen kreeg van Van Gaal de voorkeur boven Tim Krul en Michel Vorm. De status als onbetwiste nummer één veroverde de toenmalige Ajax-doelman pas in de voorbereiding op het WK in Brazilië. Het allerlaatste WK-kwalificatieduel met Turkije was zijn eerste volledige wedstrijd onder de Oranje-lat. Een plek die hij vervolgens, behalve dan in de penaltyreeks in de kwartfinale van het WK tegen Costa Rica, niet meer af zou staan. Verdiende in 2016 een transfer naar Barcelona, waar hij aankomende zomer wil vertrekken. Marc-André ter Stegen is de onbetwiste nummer één in Camp Nou. Iets wat Cillessen desondanks onder Ronald Koeman ook nog altijd is bij Oranje.

Verdediging

Vijf verdedigers: was Van Gaal helemaal gek geworden? Oranje in een 5-3-2-formatie. Het schuurde tegen heiligschennis aan. 'Als die goal van Robin van Persie niet was gevallen, dan was ik na rust 4-3-3 gaan spelen. Met dit systeem kun je nu eenmaal geen druk vooruit zetten', erkende Van Gaal na afloop. Zo dicht lagen succes en mislukking naast elkaar. Zonder de gelijkmaker was het 5-3-2 overboord gezet en de geschiedenis ingegaan als een mislukt experiment. Maar het werd geen mislukking. Tegen Spanje vormden Daryl Janmaat, Ron Vlaar, Stefan de Vrij, Bruno Martins Indi en Daley Blind de vijfmansverdediging.

Daryl Janmaat
Janmaat had in de zomer van 2014 twee seizoenen Feyenoord achter de rug en verdiende mede dankzij het WK een transfer naar Newcastle United. Daar was hij twee seizoenen lang basisspeler, maar de rechtervleugelverdediger kon niet voorkomen dat The Magpies in 2016 naar het Championship degradeerde. Janmaat hield het bij slechts twee wedstrijden op het tweede niveau van Engeland, want het was Watford dat de Nederlandse back voor bijna negen miljoen euro losweekte en in de Premier League hield. Ook bij Watford kan hij sindsdien op een basisplek rekenen, mits hij niet geblesseerd is. Bij Oranje heeft Janmaat de laatste tijd stevige concurrentie van Kenny Tete, Denzel Dumfries en Hans Hateboer. De laatste keer dat Janmaat in actie kwam voor Oranje was op 9 september 2018 in het Nations League-duel met Frankrijk.

Ron Vlaar
Ron Beton was als verdediger van Aston Villa de 'Engelse' Oranje-verdediger naast De Vrij en Martins Indi in het hart van de defensie. Het WK in 2014 vormde voor de krachtpatser tevens zijn afscheidstournee bij Oranje. Een afscheidstournee waarbij hij wel een penalty miste in de halve finale tegen Argentinië. Na het WK deed hij alleen nog mee in een oefenwedstrijd tegen Mexico, zijn 32ste en laatste interland. Door blessures was Vlaar genoodzaakt in het seizoen 2015/16 een stapje terug te doen. Hij keerde terug naar AZ, waar hij afgelopen seizoen tot 28 Eredivisie-optredens kwam.

Stefan de Vrij
Uit een hoekschop frommelde De Vrij de 1-3 binnen namens Oranje tegen Spanje. Speelde elke wedstrijd op het WK 2014 en verdiende dankzij zijn sterke optredens een transfer naar Lazio, dat zeven miljoen euro overmaakte naar Feyenoord. In Italië paste De Vrij zich moeiteloos aan en met uitzondering van het seizoen 2015/16, waarin hij door een knie-operatie bijna het hele seizoen aan de kant stond, stond hij steevast in de Romeinse defensie. Internazionale nam De Vrij in 2018 over en ook in Milaan is de Nederlander een basiskracht. Iets wat hij in Oranje niet meer is. Met Virgil van Dijk en Matthijs de Ligt moet de inmiddels 27-jarige verdediger twee wereldtoppers voor zich dulden.

Bruno Martins Indi
Ook aan Martins Indi verdiende Feyenoord miljoenen in de zomer van 2014. FC Porto maakte bijna acht miljoen euro over naar Rotterdam. Speelt inmiddels met Stoke City, dat hem in de zomer van 2017 definitief overnam van de Portugezen, in het Championship. De interlandcarrière van Martins Indi zit in het slop nadat hij in de EK-kwalificatiewedstrijd tegen IJsland een rode kaart pakte. Er werd nadien met 0-1 verloren in de Johan Cruijff Arena, waarna de verdediger nog maar drie interlands speelde. Zijn laatste was op 4 juni 2017 tegen Ivoorkust.

Daley Blind
Naast Cillessen is Blind de tweede speler die als basisklant Spanje oprolde en nog altijd een vaste waarde in Oranje is. Maakte zich onsterfelijk dankzij zijn assist op de duikkopbal van Van Persie (1-1). Scoorde bovendien de 0-2 tegen Brazilië in de strijd om de derde plek op het WK. Ook op bondscoach Van Gaal maakte Blind grote indruk. Toen Van Gaal aan de slag ging bij Manchester United overtuigde hij de clubleiding 17,5 miljoen euro over te maken naar Ajax. Van Gaal noemde Blind onlangs in een interview met de BBC zijn 'meest consistente speler' in zijn United-periode. Na het vertrek van Van Gaal was Blind niet meer verzekerd van een basisplek en hij keerde afgelopen seizoen terug bij Ajax. Miste sinds het WK in Brazilië slechts zes interlands en heeft er nu 64 achter zijn naam staan.

Middenveld

Nigel de Jong
Nigel de Jong vormde samen met Jonathan de Guzman en Wesley Sneijder het driemansmiddenveld van Oranje tegen Spanje. Was op het WK 2014 een stuk vriendelijker voor Xabi Alonso dan in de finale van het WK 2010, waarin hij wereldfaam verwierf met een heuse karatetrap op de borstkas van Alonso. Op het WK 2014 liet De Jong zich vooral in sportief opzicht gelden, al moest hij in de achtste finale tegen Mexico al binnen tien minuten geblesseerd afhaken. Werd op tijd klaargestoomd voor de halve finale tegen Argentinië, maar kon Oranje niet opnieuw naar een finaleplek loodsen. Speelde na het WK nog vijf interlands, maar maakte uiteindelijk plaats voor de nieuwe lichting. In clubverband versleet De Jong nog de nodige clubs. Maakte in 2016 de overstap van AC Milan naar LA Galaxy, waarna hij nog speelde voor Galatasaray, FSV Mainz 05 en nu Al Ahli.

Jonathan de Guzman
Kreeg tegen Spanje nog de voorkeur boven Leroy Fer, Jordy Clasie en Georginio Wijnaldum, maar moest vanaf het laatste groepsduel met Chili definitief zijn plaatsje afstaan aan laatstgenoemde. Veroverde als basisklant nog wel het WK-brons tegen Brazilië. Het bleek zijn voorlaatste interland te zijn. Alleen in de oefenpot tegen Spanje op 31 maart 2015 maakte De Guzman nog speelminuten voor Oranje. Op clubniveau maakte De Guzman na het WK 2014 voor zes miljoen euro de overstap van Villarreal naar Napoli, waarna hij nog speelde voor Carpi, Chievo Verona en nu Eintracht Frankfurt.

Wesley Sneijder
Sneijder had in januari 2013 de overstap gemaakt van Internazionale naar Galatasaray en begon daarmee langzaam maar zeker met afbouwen. Het WK 2014 moest het laatste kunstje worden voor Sneijder. Iets wat met een bronzen plak behoorlijk lukte. Als captain probeerde hij tevergeefs zijn Oranje bij de hand te nemen in de daaropvolgende EK-kwalificatiereeks én WK-kwalificatiereeks. Groeide daardoor nog wel uit tot recordinternational met 134 interlands en kreeg op 6 september 2018 tegen Peru een fraai en dikverdiend afscheid. Met het debuut van Frenkie de Jong in die wedstrijd was de symboliek duidelijk: de helden van het WK 2010 en WK 2014 maakten plaats voor de nieuwe helden. Voor Euro 2020 is Sneijder nu ambassadeur namens Nederland.

Aanval

Robin van Persie
Over helden gesproken: Robin van Persie verschafte zichzelf tegen Spanje een heldenstatus door vlak voor rust een van de mooiste WK-goals ooit te produceren. Op aangeven van Blind produceerde hij een duikkopbal die we in Nederland tot in lengte van jaren zullen blijven herinneren. Het WK in Brazilië was voor Van Persie, net als voor Sneijder, een van zijn laatste kunststukjes. Kon niet voorkomen dat Oranje het EK 2016 moest missen. Dick Advocaat deed op 31 augustus 2017 nog één keer een beroep op Van Persie, maar met een 4-0 nederlaag in de WK-kwalificatiewedstrijd in en tegen Frankrijk kreeg de all-time topscorer van het Nederlands elftal geen afscheidswedstrijd die zijn interlandcarrière recht deed. Nadat hij van Fenerbahçe terugkeerde naar Feyenoord nam Van Persie afgelopen seizoen ook afscheid van het clubvoetbal.

Arjen Robben
Waar vier jaar eerder Arjen Robben nog dwars werd gezeten door de teen van Iker Casillas, stond in Salvador helemaal niets Robben in de weg. Haalde met twee van de vijf goals ook persoonlijk zijn gram tegen Spanje. Was de laatste van de 'Grote Vier' (Van Persie, Sneijder, Rafael van der Vaart en Robben, red.) die Oranje nog van dienst was, maar ook Robben maakte na de mislukte kwalificatie voor het EK 2016 en WK 2018 plaats voor de nieuwe garde. De vraag is wat Robben komend seizoen gaat doen na zijn afscheid bij Bayern München. Keert de 35-jarige Robben terug op de Nederlandse velden, hangt hij de voetbalschoenen aan de wilgen of gaat de 96-voudig international nog voor een buitenlands avontuur?

Invallers

Georginio Wijnaldum
Wijnaldum loste De Guzman in het duel met Spanje af en dat bleek een voorbode op een definitieve wisseling van de wacht op het Oranje-middenveld. Wijnaldum maakte in 2015 de overstap van PSV naar Newcastle United. Het bleek slechts een tussenstap te zijn, want een seizoen later stond Liverpool op de stoep. Op Anfield groeide hij uit tot een middenvelder waar geen bondscoach meer omheen kan. Bij Liverpool speelt Gini bijna alles en had dan ook een groot aandeel in het afgelopen topseizoen van The Reds waarin de Champions League werd gewonnen. Stond tot het WK 2014 pas op vier interlands, maar heeft er inmiddels 57 achter zijn naam staan. En daar zal het zeker niet bij blijven voor de 28-jarige sterkhouder in het Oranje van Koeman.

Joël Veltman
Groeide bij Ajax uit tot aanvoerder, maar werd bij Oranje nooit een vaste waarde op de rechterflank. Had de pech dat hij door een blessure het grootste deel van het afgelopen topseizoen van Ajax moest missen. Zijn laatste interland voor Oranje dateert van 14 november 2017, waarmee zijn totaal vooralsnog is blijven steken op negentien interlands.

Jeremain Lens
Jeremain Lens speelde 34 interlands, maar na het WK 2014 speelde hij er nog maar zeven. Speelde vooral veel interlands in aanloop naar het WK in Brazilië, maar met uitzondering van het laatste groepsduel met Chili moest Lens daar genoegen nemen met invalbeurten. Was tijdens het WK speler van Dinamo Kiev, waarna Lens nog speelde voor Sunderland, Fenerbahçe en Besiktas.

• Meer over

• Nederland
• Spanje
• Wereldkampioenschap Brazilië 2014
• Spanje - Nederland (1-5)