Het jaar van FC Twente in zes verhalen

27 januari: Parallel universum bij FC Twente

Eind januari begint de ellende zich op te stapelen bij FC Twente. Het eerste elftal bivakkeert op de zestiende plek in de Eredivisie als Twente opnieuw onderwerp wordt van een diepgravend onderzoek. De geplaagde club kondigt zelf aan tientallen transfers tegen het licht te gaan houden. 'FC Twente is een luilekkerland voor spelers en agenten', concludeert clubwatcher Peter Wekking op basis van de eerste verhalen die in deze periode naar boven komen.

'Het heeft er steeds meer schijn van dat FC Twente jarenlang heeft bestaan uit twee werelden', opent Wekking zijn verhaal. 'Enerzijds een virtuele realiteit waarin de provincieclub een geslaagde greep naar de macht deed en zichzelf sportief en financieel voordeed als een modelclub. Anderzijds een parellel universum waarin de opgestapte voorzitters Joop Munsterman en Aldo van der Laan tal van deals en handelingen verrichtten, waarvan niemand of slechts een enkeling binnen FC Twente op de hoogte was. Een soort Hades dus, waar het licht van de buitenwereld geen kans had en zelden enig geluid van naar buiten drong.'

In het stuk komen feiten boven tafel die de Nederlandse voetbalwereld verbazen. Neem Dusan Tadic die samen met zijn zaakwaarnemer Zoran Pavlovic 1,8 miljoen euro overhield aan zijn transfer naar Southampton. Of Nacer Chadli, die eind 2011 met een tekenpremie van een miljoen overgehaald werd om zijn contract bij Twente te verlengen. Eveneens bijzonder is de constructie waarmee Felipe Gutiérrez werd binnengehaald. De aankoop van de Chileen werd gefinancierd met privégelden van onder meer de ex-voorzitters Joop Munsterman en Aldo van der Laan, en de commissarissen Hein Trebbe en Hennie ten Hag. Daartoe richtten ze een bv op Cyprus op, onder meer omdat daar een milder belastingklimaat heerst.

Aangezien niet uitgesloten kan worden dat er nog maar lijken uit de kast komen in Enschede, is dan al duidelijk dat het voortbestaan van de club in serieus gevaar kan zijn. 'Het nieuwe FC Twente snakt al maanden naar een eenduidige wereld van schoon schip en transparant beleid. Maar de club blijft nog wel even achtervolgd door de talrijke spoken uit het parallelle universum', luidt de onheilspellende conclusie van het artikel.

Lees hier het hele stuk over het handelshuis FC Twente terug.

26 mei: De schimmige transfers van FC Twente

Hoewel FC Twente er sportief in slaagt om boven de degradatiestreep te eindigen, besluit de KNVB op 18 mei om de Tukkers terug te zetten naar de Jupiler League. Het crediteurenakkoord en de ontbinding van het contract met investeringsmaatschappij Doyen Sports bleken niet voldoende om de licentiecommissie te doen besluiten om Twente in de Eredivisie te houden. Daarmee bleek de gifbeker nog niet leeg, want de FIOD kondigde aan om strafrechtelijk onderzoek te doen naar de transfers van Twente.

Peter Wekking legt in een artikel uit naar welke transfers de FIOD precies onderzoek deed. 'De meest in het oog springende transfer is die van Dusan Tadic die in de zomer van 2014 voor dertien miljoen euro werd verkocht aan Southampton. Voor zijn bemiddeling toucheerde Tadic’ agent Zoran Pavlovic destijds al 1,8 miljoen euro, maar begin dit jaar doken documenten op waaruit bleek dat hij nóg eens 1,8 miljoen van FC Twente tegoed heeft. De club bleek die tweede afspraak in 2014 te hebben achtergehouden voor de KNVB en zette een betalingsconstructie op waarin Pavlovic rekeningen zou indienen voor niet verrichte scouting en niet verrichte bemiddeling inzake enkele transfers.'

Ook andere transfers blijken omgeven met schimmigheden. Zoals die van Jesús Corona, Filipe Gutiérrez, Orlando Engelaar en Hakim Ziyech. 'Uit documenten op Football Leaks bleek dat FC Twente een maand na de komst van Corona 2,85 miljoen ontving van zijn manager Matias Bunge. Samen met zijn Mexicaanse mede-investeerders kreeg Bunge daarvoor een groot deel van de transferrechten, waardoor het er sterk op leek dat FC Twente als etalage moest fungeren om Corona te kunnen doorverkopen. Toen hij in 2015 voor 10,5 miljoen euro verhuisde naar FC Porto, kreeg de club slechts dertig procent', schrijft Wekking over een van de opmerkelijke deals.

Lees hier het hele artikel over de schimmige transfers van FC Twente terug.

14 juni: 'Breek met het Lance Armstrong-syndroom'

Een aantal dagen voordat de rechter in hoger beroep uitspraak doet over de casus FC Twente, doet VI-verslaggever Tom Knipping een oproep aan de Tukkers om niet langer in de slachtofferrol te kruipen. 'Onno Jacobs heeft de afgelopen maanden goed werk verricht door veel geld binnen te harken voor een saneringsplan, maar de vraag is of hij ook het juiste boegbeeld is om de club opnieuw neer te zetten', schrijft Knipping. 'Met zijn Russische roulette van de afgelopen weken is hij immers ook verantwoordelijk voor een compleet verlies van de gunfactor in de rest van het land en een guerrilla met de KNVB en Eredivisie.'

Knipping vervolgt: 'De ergernis bij de concurrentie is groot over het Lance Armstrong-syndroom: wel erkennen dat je de boel hebt belazerd, maar daarvoor geen zware sportieve consequenties willen aanvaarden.'

Knipping stelt in zijn opiniestuk voor dat FC Twente een voorbeeld neemt aan Gaston Sporre, die stelde dat de club eerder had moeten 'ophouden met huilie huilie-verhalen'. Zijn conclusie luidt dan ook: 'Alle energie is opgeslokt door een emotionele kruistocht tegen de KNVB en aan het ventileren van doemscenario’s die de transferbedragen en interesse bij sponsors alleen maar hebben verlaagd. Uit de woorden van Sporre klonk visie en nieuw elan, ingrediënten waar FC Twente best wat van kan gebruiken.'

Lees hier de hele column van Tom Knipping terug.

21 juni: 'Nederig FC Twente wacht Tour de kritiek'

Wanneer FC Twente door een uitspraak van de beroepscommissie toch voor de Eredivisie behouden blijft, maakt Marco Timmer de balans op. 'Als er iets op grote schaal leeft in voetballand, is het wel dat FC Twente na de uitspraak van de beroepscommissie veel te goed is weggekomen en niet hard genoeg is gestraft voor de ernstige malversaties en het frauduleus handelen uit het verleden', schrijft de VI-verslaggever.

'De vrijspraak was een plotwending waarmee niemand meer rekening had gehouden', blikte Timmer terug op de voor Twente cruciale week. 'De boete, vier keer de maximale straf van 45.250 euro voor misstanden die bij de operatie schoon-schip naar boven kwamen, die de beroepscommissie oplegde staat in schril contrast met de eerdere straf van de licentiecommissie die Twente terugzette naar de Jupiler League. Dat orgaan staat nu, net als de KNVB en alle Eredivisie-clubs die FC Twente wilden laten hangen, volledig in zijn hemd.'

Directeur Jan van Halst laat in een reactie blijken begrip te hebben voor een eventuele Tour de kritiek in het komende seizoen. 'Dit is zo’n krankzinnige zaak geweest, dat is met geen pen te beschrijven. Als mensen erover beginnen, buig ik het hoofd. Ik weet hoe het zit, maar was er niet bij en wil alleen nog maar over de toekomst praten. Wij zullen zeker nog kritiek krijgen, maar we gaan er alles aan doen van het nieuwe FC Twente weer een nette club te maken. Dat gaat ons lukken, daar ben ik van overtuigd.'

Lees hier het hele verhaal over de ontsnapping van FC Twente terug.

3 augustus: 'De affaire-Twente heeft voetbal besmet'

Bij Eredivisie CV-directeuren  Jacco Swart en Alex Tielbeke is een flink litteken achterbleven vanwege de zaak rond FC Twente. In gesprek met VI-verslaggever Tom Knipping gaat het duo in op de gevolgen. 'De etterende wond is groter gebleken dan we vooraf vermoedden', was Tielbeke eerlijk. 'Aanvankelijk dachten we aan een lokale vlek, maar uiteindelijk heeft die het hele Nederlandse voetbal besmet.'

Swart vulde zijn collega aan. 'Het beeld dat competities beslist moeten worden in de rechtbank wil je niet. Malversaties, fraude. Allemaal negatieve associaties. We moeten dit dan ook veel grondiger evalueren dan alleen nalezen of de komma’s in onze reglementen goed staan. Nu moet onze bedrijfstak volwassenheid en reflectie tonen. Met behulp van externe deskundigheid. We kunnen niet als een slager ons eigen vlees gaan keuren. Wat is de rol van de Eredivisie? Van de KNVB? Van de Eerste Divisie? Van alle actoren in het veld? Wat kunnen en moeten we hiervan leren?'

Swart legde in hetzelfde interview uit waarom Twente overeenkwam tot een financiële compensatie richting andere clubs. 'Twente zat tussen twee vuren. Het brandde in Enschede waar fans, sponsors en financiers het belachelijk vonden dat ze andere clubs compenseerden, maar het brandde ook in de ECV en daar wilden ze wel een onderdeel van blijven.'

Lees hier het hele interview met Jacco Swart en Alex Tielbeke terug.

8 november: 'Bij Twente zijn ook dingen goed gegaan'

Als Peter Wekking begin november een interview heeft met trainer René Hake is FC Twente weer een rustig vaarwater gekomen. De degradatiezorgen behoren tot het verleden en met een jeugdig elftal doen de Tukkers mee in de subtop. 'Wat er hier ook allemaal is gebeurd, dit is nog steeds een grote club in Nederland', concludeert een optimistische Hake.

Hake toont zicht trots op de spelers uit eigen jeugd die onder zijn leiding zijn doorgebroken. 'Iedereen heeft het momenteel over de jongens van Manchester City. Maar het vervult mij met net zoveel plezier als ik zie welke ontwikkeling bijvoorbeeld Peet Bijen in de afgelopen twee jaar heeft meegemaakt. Ik heb Peet ooit als klein mannetje binnen zien komen op de woensdagmiddag, toen we bij FC Twente talentendagen hadden. En nu staat daar een volwassen Eredivisie-verdediger. Dat is mooi en geeft aan dat er de laatste jaren bij FC Twente ook veel dingen goed zijn gegaan.'

Hake ziet het niet als toeval dat aanvallende spelers als Mateusz Klich, Bersant Celina, Yaw Yeboah en Enes Ünal de show stelen. 'De spelers voorin en op het middenveld moeten de mogelijkheid hebben om het initiatief te nemen en niet opgesloten worden in een vast stramien. Natuurlijk, bij balverlies zijn er kaders waarbinnen bepaalde afspraken moeten worden nagekomen. Maar daarbuiten mag in principe alles.'

Lees hier het hele gesprek met René Hake terug.

• Meer over

• P. Bijen
• FC Twente
• Eredivisie 2016/2017