Hoe zwaar telt het foutje van Richard Liesveld?

Björn Kuipers heeft zijn tweede wedstrijd erop zitten. Opnieuw een goed optreden, maar bij de strafschop van Sergio Ramos liet assistent Richard Liesveld, de man op de achterlijn, hem in de steek. 'Thuisfluiter' Clément Turpin handhaaft zich in de subtop, William Collum floot een lekkere pot, maar was beslissend bij de tweede Turkse goal, en Svein-Oddvar Moen had niet zijn beste dag.

Clément Turpin (Noord-Ierland - Duitsland) 7,5

De wedstrijd tussen Noord-Ierland en Duitsland was de eerste tijdens dit EK waarin geen kaarten werden uitgedeeld. Dat was niet zozeer de verdienste van Turpin, want de Fransman had ook geen enkele aanleiding naar zijn borstzak te grijpen. Daarvoor was het niveauverschil te groot: áls de Noord-Ieren al de botte bijl hadden willen hanteren om de wereldkampioen in toom te houden, dan waren ze – vooral in de eerste helft – telkens te laat geweest. En zodra de voetbaltechnisch armetierige debutant wél de gelegenheid kreeg de duels aan te gaan, dan deden ze dat op de bekende Britse manier: stevig maar fair.

Veelzeggend was dat het lastigste moment voor de arbitrage een door Jamie Ward geblokte bal was die een van Turpins assistenten van dichtbij hard op de borst trof. Ook na de rust hadden Turpin en zijn kompanen het uiterst gemakkelijk. De arbiter dreigde in de slotfase even de controle kwijt te raken door enkele keren achter elkaar pietluttig te fluiten – hij wilde kennelijk ook wat te doen hebben – maar herstelde zich tijdig. Bovendien maakten beide ploegen het hem in het laatste kwartier ook niet moeilijk meer. Zoals Noord-Ierland geen echte graadmeter was om de ware kracht van Duitsland te bepalen, zo was deze wedstrijd dat evenmin voor de Franse arbitrage.

Svein-Oddvar Moen (Oekraïne-Polen) 5

De Noor was het al uitgeschakelde Oekraïne niet gunstig gezind. Andriy Yarmolenko verdiende vroeg in de eerste helft een strafschop nadat hij door Artur Jedrzejczyk opzichtig ten val was gebracht. Moen gunde de Oekraïners echter niet de kans een treffer te maken op dit EK. Het was een grote misser. Moen startte sowieso matig. Hij spaarde de Oekraïners Ruslan Rotan en Oleksandr Kucher door ze in plaats van een gele kaart een vermaning in woorden te geven. Dat het tweetal later alsnog geel kreeg was terecht, maar dat had voor beide spelers dus een tweede prent moeten zijn.

De prestatie van de Noorse leidsman was niet goed genoeg. Hij probeerde af en toe respect af te dwingen door een strenge blik te tonen, maar te veel laksheid en onduidelijke beslissingen maakten dat niet makkelijk. In de slotfase reageerde Moen nog wat overspannen toen enkele Oekraïners hun frustraties moeilijk de baas konden. Als de scheidsrechter gewoon had gedaan wat-ie kan doen (kaarten trekken of vrije ballen geven) had-ie zich niet zo op hoeven winden. Moen zal op basis van deze wedstrijd de achtste finale niet halen, maar Noorwegen is er niet bij dus mag hij blijven hopen.

William Collum (Tsjechië - Turkije) 6

De intensiteit van het treffen tussen de Tsjechen en de Turken moet de Schotse arbiter bekend zijn voorgekomen. In eigen land leidt hij nauwelijks topduels, maar passie en strijd is er altijd. Misschien begreep Collum daarom wel wat een dergelijk duel nodig heeft qua leiding geven. Mannelijk spel, veel duels, voordeel waar mogelijk en een arbiter die het tempo van de wedstrijd aanvoelde. Een prima beoordeling lag in het verschiet, maar Collum had pech dat hij in de fase die tot de 0-2 leidde beslissend was met twee foutjes.

Of liever gezegd, een van zijn assistenten zat er tot twee keer toe naast. Hij oordeelde eerst dat Arda Turan buitenspel stond toen hij op weg was naar de 0-2, maar dat was niet zo. Collum besloot daarop de Turken een vrije bal te geven omdat hij in eerste instantie voordeel had gegeven wat er door de vermeende buitenspelsituatie niet was. Uitgerekend uit die vrije bal viel de 0-2 dan toch. Maar daar zat wel een buitenspelluchtje aan. Bij twijfel mag hij niet vlaggen en we moeten dus aannemen dat-ie twijfelde. Alsnog gerechtigheid kun je zeggen, maar dat bestaat niet. Vanuit arbitraal oogpunt zijn het gewoon twee discutabele fluitsignalen. Een smet op een goede wedstrijd van de Schot, zeker omdat de tweede Turkse goal van doorslaggevend belang was. De voldoende komt Collum wel toe, want de algehele indruk in deze heerlijke wedstrijd was positief.

Björn Kuipers (Kroatië - Spanje) 7,5

Scheidsrechters maken fouten, maar voetballers nog veel meer. Toch wordt het van die eerste categorie veel minder geaccepteerd. Zeker op een groot toernooi kan één misser een enkeltje huiswaarts betekenen. Björn Kuipers en zijn team, op voorhand een van de favorieten voor de finale, leverden tijdens de meeslepende wedstrijd Kroatië-Spanje zeventig minuten lang een vrijwel vlekkeloze prestatie. Zo gaven zij bij de vroege Spaanse openingstreffer de aanvallende partij het voordeel van de twijfel, hoewel de uiteindelijke doelpuntenmaker Álvaro Morata in de aanloop naar het doelpunt voor (hinderlijk) buitenspel had kunnen worden afgevlagd en -gefloten. Diezelfde Morata ontsnapte een kwartiertje later aan een (rode) kaart, toen hij in een duel werd vastgehouden en reageerde met een trappende beweging. Hij raakte zijn tegenstander niet, wellicht volstond Kuipers daarom met een fikse uitbrander. Na de rust zag Kuipers uitstekend dat Marko Pjaca probeerde een strafschop te versieren. De Kroatische aanvaller kreeg 'm dan ook niet.

Kort daarop nam de Tukker een gewaagde beslissing door aan de overkant wél een penalty toe te kennen. Sime Vrsaljko liep inderdaad David Silva op de hakken, maar wie goed keek (toegegeven, in de herhaling die Kuipers niet had), zag dat de Kroatische verdediger eerst zelf uit balans werd gebracht door Aritz Aduriz. Toch was het geven van de strafschop nog wel te billijken, de uitvoering zeker niet. Met name lijnrechter Richard Liesveld had moeten zien dat keeper Danijel Subasic twee meter uit zijn doel kwam voordat Sergio Ramos de bal raakte. Liesveld en Kuipers durfden het wellicht niet aan zich nóg eens de Kroatische woede op de hals te halen en lieten de penalty niet overnemen, wat volgens de regels had gemoeten. Over negentig minuten genomen was het de enige echt grote fout van de Nederlanders, de vraag is hoe zwaar de UEFA hen die aanrekent.

• Meer over

• Europees Kampioenschap 2016 Frankrijk