IJsland

Klassering Tweede (zes punten na twee duels)
Vorm V-G-W-W-W

Al jaren borrelde het ondergronds, maar de EK-kwalificatiezeges tegen Turkije en Letland (allebei 3-0) hebben ervoor gezorgd dat de voetbalvulkaan op IJsland is uitgebarsten. Laugardalsvöllur, het nationale stadion in hoofdstad Reykjavik, is tegen Oranje tot het laatste stoeltje uitverkocht. De IJslanders hebben door dat hun land zich deze kwalificatiereeks weleens voor het eerst voor een groot toernooi zou kunnen gaan plaatsen en omarmen hun team.

Dat is een prestatie van enorm formaat, want IJsland komt van heel ver. In de kwalificatiereeks naar het EK van 2012 eindigde het land voorlaatste met vier punten uit acht duels. Op weg naar het WK van 2010 strandde het land als hekkensluiter, achter onder meer Schotland en Macedonië. In de cyclus naar het EK van 2008 onderging IJsland bijna een enorme afgang, want het behaalde slechts één punt meer dan Liechtenstein. Het bezorgde het nationale voetbalelftal een bedenkelijke status.

Nu is alles anders. Met stilist Gylfi Sigurdsson en (ex-)Eredivisiespitsen Alfred Finnbogason en Kolbeinn Sigthórsson als blikvangers miste IJsland plaatsing voor het WK van afgelopen zomer op een haartje, door in de play-offs van Kroatië te verliezen. De mannen van bondscoach Lars Lägerback hebben die stijgende lijn doorgetrokken naar de EK-kwalificatiereeks.

Het betekent dat Nederland een bijzonder vervelende avond wacht in Laugardalsvöllur, waar de wind vrij spel heeft en de gevoelstemperatuur op zijn best min vijf is. Het zijn omstandigheden waarbij de IJslandse ploeg, die een typisch Britse 4-4-2-tactiek hanteert en een fysieke aanpak niet schuwt, gedijt.

Nederland

Klassering Derde (drie punten na twee duels)
Vorm G*-W-V-V-W

Bij Oranje lijkt het succesvol verlopen WK alweer een eeuwigheid geleden. Het Nederlands elftal dankte de derde plaats in Brazilië met name aan de succesvolle omschakeling, wat toenmalig keuzeheer Louis van Gaal op kritiek kwam te staan van de fanatieke aanhangers van de Hollandse school. Zijn opvolger Guus Hiddink nam deze kritiek ter harte en beloofde bij zijn aanstelling 'Hollandse School-plus' te gaan bieden. Oftewel: mooi voetbal, met oog voor resultaat.

Bij zijn debuut tegen Italië greep Hiddink, zoals aangekondigd, terug op de vertrouwde 4-3-3 formatie, maar dat liep uit op een fiasco. De Italiaanse aanvallers profiteerden tien minuten lang gretig van de ruimte achter de verdediging van Oranje, wat twee doelpunten en een rode kaart voor Bruno Martins Indi opleverde. De ploeg van trainer Antonio Conte nam vervolgens gas terug, waardoor een afgang bespaard bleef.

De geschrokken Hiddink greep vervolgens voor het eerste kwalificatieduel met Tsjechië terug op het WK-systeem, maar nog voor rust werd dat alweer omgezet naar 4-3-3. Een doelpunt in de extra tijd van Vaclav Pilar leverde Nederland een pijnlijke 2-1 nederlaag op. Vrijdag leek de thuiswedstrijd tegen Kazachstan ideaal om vertrouwen te danken, maar ook tegen de nummer 127 van de wereldranglijst ging Oranje met een 1-0 achterstand de rust in.

Dankzij doelpunten van invaller Klaas-Jan Huntelaar, de teruggekeerde Ibrahim Afellay en Robin van Persie werd in de Amsterdam Arena toch met 3-1 gewonnen. Na afloop werd er vooral gesproken over de ruzie tussen Huntelaar en Van Persie. De spits van Schalke 04 liet in woord en gebaar weten dat Van Persie hem had moeten aanspelen, waarop de aanvoerder gebaarde dat Huntelaar niet zoveel praatjes moest hebben. Met een goed resultaat tegen IJsland kan deze onrust direct in de kiem gesmoord worden, maar die opdracht is nog niet zo eenvoudig.

Uitgelicht
Tegen Kazachstan was er een opvallende rol weggelegd voor Ibrahim Afellay. Na bijna twee jaar afwezigheid keerde hij terug op het middenveld van Oranje en de 28-jarige technicus was met een doelpunt en een assist direct beslissend. Het was de zesde interlandgoal voor Afellay, die met zijn treffer een periode vol blessureleed afsloot. Zijn carrière kreeg deze zomer een succesvolle doorstart bij Olympiakos Piraeus en die lijn trekt hij door bij Oranje.

Afellay kan bij het Nederlands elftal rekenen op het vertrouwen van bondscoach Guus Hiddink, die hem als trainer van PSV liet debuteren in het betaalde voetbal. Daarmee treft de spelmaker, die onder Louis van Gaal slechts drie keer in actie kwam voor Oranje, na Bert van Marwijk opnieuw een keuzeheer die heilig in zijn kwaliteiten gelooft. Afellay en Klaas-Jan Huntelaar, die eveneens zijn entree in het betaalde voetbal maakte onder leiding van de Achterhoeker, zijn de enige spelers uit de huidige selectie die eerder onder Hiddink trainden.  

*Verlies na strafschoppen

Onderlinge historie

In het verleden kende Oranje weinig problemen met IJsland. Van de tien interlands tegen de Noord-Europeanen werden er negen winnend afgesloten en de doelcijfers (33-4) spreken boekdelen. Het laatste duel op IJsland leverde in juni 2009 een 2-1 zege voor het Nederlands elftal op. Een avond waar Nigel de Jong ongetwijfeld met plezier aan terugdenkt, want hij maakte in die wedstrijd zijn enige interlandgoal.

Door Reon Boeringa en Pieter Zwart.

• Meer over

• IJsland
• Nederland
• EK-kwalificatie 2016 Frankrijk
• IJsland - Nederland (2-0)