Pienaar als trainer in de Vierde Klasse: 'Ik wil ze van straat halen'

Ruim voor de start van de training loopt Steven Pienaar met een winkelkarretje richting een bijveld in de Amsterdamse wijk de Bijlmer. De voormalige speler van Ajax, Everton en Tottenham Hotspur heeft het wagentje gevuld met pionnen, ballen en hesjes. Pienaar heeft genoeg centen verdiend om het hele jaar door op vakantie te gaan, maar nu meet hij met precisie de pass- en trapvormen uit voor SV Robinhood.

De club uit de hoofdstad komt uit in de Vierde Klasse. De spelers hebben zich zojuist in de kleedkamer in hun nieuwe trainingspakken gehesen. Op de achterkant staat het logo van Rich2Gether, het platenlabel van oud-profvoetballer Quincy Owusu-Abeyie. De voormalige dribbelaar is tegenwoordig rapper en brengt muziek uit onder de naam Blow. Normaal gesproken is hij ook regelmatig op maandag, woensdag en zaterdag hier op dit veld te bewonderen, maar vandaag schittert de vroegere speler van onder meer Arsenal en Jong Oranje door afwezigheid.

Dat er regelmatig profs bij het elftal van SV Robinhood opduiken, is voor een groot deel te danken aan hoofdtrainer Nana Tutu. Een man met Ghanese roots, die in het dagelijks leven zaakwaarnemer is. Hij kent Pienaar al twintig jaar en ving hem op toen die in 2001 vanuit Zuid-Afrika naar Ajax kwam en in zijn eentje in Amsterdam belandde. ‘We zijn geen vrienden, maar broers’, zegt Tutu in de dug-out naast het trainingsveld. Hij maakte de piepjonge Pienaar wegwijs in de hoofdstad, leerde hem hoe het Nederlandse openbaar vervoer werkt en zorgde ervoor dat de kersverse Ajacied zich nooit eenzaam voelde.

‘Steven heeft altijd in zichzelf geloofd’, knikt hij richting Pienaar. De Zuid-Afrikaan staat intussen de jongens van SV Robinhood luidkeels aanwijzingen te geven op het kunstgrasveld. Inmiddels komt de regen op deze woensdagavond met bakken uit de hemel. ‘Hij is een warrior. Anders zou hij hier nu niet staan. Hij hoeft dit van mij niet te doen, maar is hier toch. Het zegt alles over hem als persoon.’

Kort nadat Pienaar zijn carrière had afgesloten bij het Zuid-Afrikaanse Bidvest Wits, verhuisde hij met zijn Nederlands-Marokkaanse vrouw en kinderen terug naar Amsterdam. Tutu motiveerde Pienaar om direct met zijn trainerscursus aan de slag te gaan en vroeg hem later of hij zich een keer wilde voegen bij zijn andere assistenten, Jermaine Inge en Kwabena Frimpong. Als een soort surprise act dook Pienaar ineens op bij Robinhood.

Eric Nketia is de aanvoerder van het team, maar staat door een hamstringblessure deze avond vanaf de zijkant naar de training van zijn ploeggenoten te kijken. Hij kan zich nog goed voor de geest halen dat hij op een dag zonder aankondiging ineens Pienaar op het Bijlmer Sportpark zag staan.

‘De eerste keer geloofde ik mijn ogen bijna niet’, lacht hij. ‘Maar het was hem toch écht. Het was een lift voor het hele elftal. Hij legt de lat altijd hoog.’ Op de achtergrond staat Pienaar nog als enige overeind, terwijl de rest van de selectie aan het opdrukken is. ‘Je ziet het: één verkeerde bal en we kunnen gaan opdrukken.’

In het elftal lopen jongens van diverse nationaliteiten rond. Zo staat er met Daniël Agyei een Ghanees international op doel en gaat Jonathan Mugula Gaddafi binnenkort zijn debuut maken voor Oeganda. Naast Nederlands spreekt een deel van de selectie ook Engels. Veel spelers zijn opgegroeid in Amsterdam, maar er doen ook voetballers uit asielzoekerscentra mee. ‘Die jongens komen helemaal uit Nijmegen en Arnhem om te voetballen’, vertelt Tutu. ‘Hierna moeten ze drie uur in de trein om thuis te komen.’ Regelmatig lappen Tutu, Pienaar of iemand uit het elftal wat bij, zodat die jongens hun treinkaartje kunnen betalen. ‘Wij zijn een familie. We hebben geen grote sponsors en krijgen van niemand hulp. Maar we hebben alles over voor deze gasten.’

Leerschool

Pienaar is ook assistent-trainer van Ajax Onder-18, maar ziet Robinhood als een ideale leerschool voor hem als beginnende coach. Af en toe lopen zijn programma’s bij zijn twee teams wat door elkaar. Tutu: ‘Soms belt hij tijdens een wedstrijd van Ajax op: “Wat is de stand?” Steven is een prachtmens.’ Voor Pienaar is ook het maatschappelijke aspect van dit elftal heel belangrijk. ‘Er zijn hier jongens van over de hele wereld’, legt de voormalige Premier League-speler in vloeiend Nederlands uit. ‘Sommigen hebben veel meegemaakt in hun leven.’

Pienaar zelf groeide op in Zuid-Afrika en weet als geen ander hoe een balletje trappen de ultieme ontsnapping kan zijn. ‘Ik vind het belangrijk dat ik die jongens plezier kan geven en dat ze hun hoofd hier leeg kunnen maken. Als die jongens lachen, geeft me dat een heerlijk gevoel.’

De omstandigheden zijn verre van ideaal bij Robinhood. De club heeft geen eigen kantine en er wordt getraind en gespeeld op het Bijlmer Sportpark, de thuisbasis van Zuidoost United. Op de zaterdagen mogen ze gebruikmaken van een bijveldje, waar het kunstgras meer weg heeft van een lap schuurpapier. Toen Pienaar twee jaar geleden aansloot bij het team, waren er vaak maar vijf ballen en een paar hesjes beschikbaar. Dat kon stukken beter, vonden Pienaar en Tutu.

Samen kochten ze destijds twintig nieuwe ballen, hesjes en pylonen voor het team. ‘Robinhood, hè’, lacht Tutu. ‘Steal from the rich, give to the poor.’ Aan het begin gaf Pienaar regelmatig kicksen weg aan de spelers, maar inmiddels is zijn voorraad aan schoenen helemaal op. Het kan ook voorkomen dat sommige jongens trainen in shirts en trainingspakken van Everton. ‘Mooi, toch?’, zegt de oud-profvoetballer. ‘Sommigen vinden Everton niet een heel grote club, die lopen liever in spullen van een topclub als Chelsea. Dat geef ik zo ook meteen even een geschiedenislesje over Everton.’

Het gebeurt ook nog regelmatig dat Pienaar op zaterdag zijn schoenen aantrekt, om te laten zien dat hijzelf ook nog een aardig balletje kan trappen. Tutu kan zich nog een wedstrijd van een aantal weken herinneren tegen SC Buitenboys. ‘Steve was iets te laat, dus hij moest op de bank beginnen’, lacht de trainer. Hij onderstreept dat hij daarin geen onderscheid maakt tussen een oud-prof en andere spelers. In de tweede helft kreeg Pienaar de bal vlak voor de dug-out. ‘Hoep, tussen de benen’, zegt Tutu enthousiast. ‘Dat zijn geweldige momenten. Hij geniet daar nog van als een klein kind.’ Pienaar kan een lach niet onderdrukken: ‘Het zit gewoon in me. Een pannaatje mag af en toe wel, dat vinden de jongens ook leuk om te zien.’

Quincy

Het is jammer dat Owusu-Abeyie deze avond afwezig is. Als we de mensen bij Robinhood moeten geloven, kan hij nog altijd toveren met een bal. Soms komen zijn acties zoals bij het WK Onder-20 in 2005 tegen Japan nog naar boven. ‘Hij is nu op zijn 35ste nog steeds magisch aan de bal’, zegt goede vriend Nketia. Regelmatig vraagt de aanvoerder van SV Robinhood zich af waarom Owusu-Abeyie geen prof meer is.

‘Laatst chipte hij de bal over een slidende speler heen, kapte twee man uit, ging een een-tweetje aan en chipte ’m over de keeper heen in de goal. Ik dacht alleen maar: Wow, kon ik dat maar.’ Met een beetje pech kan een Amsterdamse amateurvoetballer op een zaterdag ineens een middenveld met Abeyie en Pienaar treffen. De aanwezigheid van de profs zorgt ervoor dat de andere spelers enorm worden geïnspireerd. Waar er vroeger tijdens de koude maanden nog weleens slechts zeven man op de training verschenen, staan er tegenwoordig meestal meer dan twintig. ‘Wij hebben nooit de kans gehad met een prof te spelen’, legt Nketia uit. ‘Staan we ineens op het veld met Pienaar. Dat is gewoon een droom die uitkomt.’

Pienaar sluit de training af. Terwijl de spelers richting de kleedkamer gaan om te douchen, blijft de 62-voudige Zuid-Afrikaanse international nog even achter op het kunstgrasveld. Daar legt hij uit dat hij nu als trainer ook het allerhoogste wil bereiken. ‘Toen ik nog een jeugdspeler was, riep ik al dat ik aanvoerder van Zuid-Afrika zou worden. Niemand geloofde me, maar ik heb het waargemaakt.’ Nu heeft hij weer een glasheldere ambitie voor zichzelf. ‘Over tien jaar wil ik bondscoach van Zuid-Afrika worden.’

Tutu droomt ervan dat SV Robinhood uiteindelijk zijn eigen complex krijgt. Zodat hij een overwinning met zijn spelers kan vieren in hun eigen kantine. Als een jongen veel talent heeft, probeert hij ze ook te helpen om hogerop te komen en hun dromen te verwezenlijken. ‘We hebben jongens naar Watford, Cyprus en Oekraïne gestuurd’, zegt hij trots. ‘We zitten hier niet te slapen, er wordt ook gewerkt.’

‘Ik wil ze zoveel mogelijk van de straat af halen’, zegt Pienaar. Hij doet er ook alles aan de spelers van Robinhood te laten geloven in een mooie toekomst. Als ultiem voorbeeld noemt hij altijd Jamie Vardy,die ook pas op latere leeftijd vanuit de krochten van de Engelse Lower Leagues het profvoetbal bereikte. ‘Later speelde hij op een WK. Het maakt niet uit waar je begint. Met een droom en de wil om keihard te werken, kun je ver komen.’

• Meer over

• Q. Owusu-Abeyie
• S. Pienaar